"Quơ đũa cả nắm là không có được đâu nghen!"

Trưa hôm qua, trong giờ nghỉ giải lao, công ty đã bắc loa đọc cho công nhân chúng tôi nghe bài viết "Chúng mày không khá nổi là vậy!", đọc cả những ý kiến phản hồi bên dưới. Chúng tôi thấy nội dung bài viết thật... gần gũi và tưởng rằng đó là nói về mình. Mà đúng là nói về mình thật!

Tuy nhiên vì sao chúng tôi cũng "ăn cơm chúa" như chị cán bộ quản lý nhân sự kia nhưng chỉ "múa" chiếu lệ; ăn quả nhưng lại muốn... đốn luôn cây thì có lẽ cũng nên... nói lại cho rõ! Cái này không phải tranh luận mà chỉ trao đổi thêm bởi cùng "ăn cơm chúa" nhưng cơm của chị có thịt bò, thịt heo; còn của công nhân chỉ có cơm rau, đậu hũ, trứng chiên; chưa kể là những thứ người ta chê, dạt ra thì mới đến chúng tôi. Chị lãnh lương 1.000 USD, còn lương của công nhân dù làm tối mặt, tối mũi thì cũng chỉ được 1/5 con số ấy.

Làm công nhân khổ lắm ai ơi...

Nói thiệt lòng, hầu hết công nhân chúng tôi đều từ đồng ruộng, vườn quê lên thành phố. Từ nhỏ đi ruộng lạnh quá nên tí xíu tuổi đầu đã hút thuốc cho ấm. Quen rồi, giờ nói bỏ là bỏ không được. Công ty không cho hút thuốc, cứ như có kiến bò trong người, tay chân rã rượi nên phải lén hút, mà thường là vô nhà vệ sinh. Ban đầu cán bộ quản lý không biết, giờ biết rồi thì canh rát lắm nên sắp tới cũng không biết sao. Có lẽ công ty nên có chỗ nơi riêng cho mấy anh em ghiền thuốc lá chăng?

Công ty cũng có phát găng tay bảo hộ đầy đủ cho công nhân nhưng thiệt tình đeo găng tay giống như đi ruộng mà phải mang dép: nó vướng víu, không quen, khó làm việc, làm chậm. Trong khi đó, công ty trả lương sản phẩm, làm chậm thì lương ít, thôi thì cởi phăng ra cho rồi. Có thấy cán bộ quản lý nhắc nhở gì đâu chớ nếu có chắc cũng phải cố gắng mang vô vì nghe đâu công nhân mà vi phạm thì cũng bị xử phạt hành chính.

Chuyện đi trễ là... thường ngày ở thành phố này. Công ty có phạt thì chúng tôi cũng đi trễ. Nguyên nhân có nhiều nhưng chủ yếu là do tối hôm trước tăng ca về trễ, thức khuya. Nam thì đánh bài, lai rai vài xị; nữ thì coi phim Hàn Quốc; "tám" chuyện con A đẹp, con B vừa xấu vừa chảnh, bà C suốt ngày nịnh sếp... Lý do thứ hai là kẹt xe. Bây giờ khắp thành phố chỗ nào cũng kẹt, đành chịu chết chứ có mọc cánh mà bay lên được đâu?

Không "tám" thì còn biết làm gì?

Vì sao công nhân "chê" nhà lưu trú? Gò bó lắm, chịu không nổi dù biết trong đó vệ sinh, văn minh, sạch đẹp hơn. Ở nhà lưu trú không được nấu nướng; bạn bè, người nhà không tới thăm được, đi chơi không được về khuya... Ôi thôi, đủ thứ bất tiện cho những người nông dân được "công nhân hóa" như tụi tôi. Thôi, ở ngoài cho nó tự do.

Người ta lại nói công nhân mình năng suất lao động quá thấp. Ừ thì có thấp thật. Thấp là do sức khỏe kém, máy móc thiết bị cũ kỹ lạc hậu, cách quản lý không khoa học. Ngoài ra cũng có nguyên nhân do công nhân mình hay lo ra, vừa làm vừa nghĩ tới chuyện này, chuyện kia nên làm chậm. Nhưng quản lý đừng hòng đuổi được vì một người bị đuổi thì cả nhóm xúm lại phản đối, dọa đình công thì quản lý cũng chịu thua thôi!

Nói chuyện nhà vệ sinh rất bẩn thì không phải lỗi của công nhân cả đâu nghen. Nhà vệ sinh công ty... bẩn bẩm sinh chứ không phải công nhân làm bẩn; đúng hơn công nhân chỉ làm cho nó bẩn thêm thôi. Không có nước dội, không có giấy, đã vậy còn khống chế thời gian nên ai đi xong cũng lẹ lẹ chạy về để làm việc, không dội rửa là bình thường, vứt đồ vệ sinh của chị em lung tung cũng là bình thường.

Vài người ăn cắp có thể do khó khăn quá hoặc thấy quản lý lỏng lẻo, ngon ăn nên làm liều. Cũng có người ăn cắp "cho bỏ ghét" vì tụi nó bóc lột mình quá, lấy một vài cái chắc cũng không sao? Nhưng không có nhiều công nhân như vậy, quơ đũa cả nắm là không có được đâu nghen!

Chuyện công nhân đổ cơm vương vãi thì đúng là không bênh vực được. Nhưng đó cũng là số ít và chuyện đó nếu có xảy ra thì chính là dấu hiệu cho thấy công nhân đang bất mãn, mầm mống tranh chấp đã phát sinh, công nhân kiến nghị nhiều lần mà quản lý không phản hồi.

Mấy anh, mấy chị quản lý, nhất là quản lý nhân sự nên để ý, tìm hiểu và chủ động lắng nghe công nhân thì mới mong xây dựng được "mối quan hệ lao động hài hòa, ổn định, tiến bộ" như chủ trương của Đảng!

Nguyễn Nam (KCX Linh Trung)