Ông Y Mer cho biết, năm 1998 vợ chồng ông mua được 1,2 ha đất để phát triển kinh tế. Ban đầu, trên diện tích đất này vợ chồng ông chỉ trồng cà phê, nhưng do chưa nắm vững kỹ thuật chăm sóc nên vườn cà phê phát triển không đều, năng suất chỉ đạt 1,5-2 tấn/năm. Nguồn thu hạn chế khiến gia đình ông gặp nhiều khó khăn, không đủ trang trải cuộc sống.
Năm 2004, sau quá trình tích lũy kinh nghiệm, tham khảo các mô hình thành công của các hộ sản xuất kinh tế giỏi, ông Y Mer đã tiến hành tái canh từng phần bằng cách chặt bỏ những cây cà phê đã già cỗi, năng suất thấp; áp dụng kỹ thuật cưa ghép cải tạo số cà phê còn lại để nâng cao chất lượng. Song song đó, ông Y Mer trồng cây muồng và cây lồng mức vừa làm cây che bóng, vừa để sử dụng làm trụ cho tiêu bám lên. Đến năm thứ 2, khi cây đủ lớn cho tiêu leo bám, ông Y Mer mới bắt đầu trồng dây tiêu dưới gốc trụ sống. Do trồng xen trong vườn cà phê nên không cần phải che chắn mà tiêu vẫn phát triển tốt.
Ông Y Mer Êban chia sẻ kinh nghiệm chăm sóc tiêu với mọi người.
Nhờ quá trình chăm sóc đúng kỹ thuật, đến năm 2008, tiêu đã cho thu hoạch đợt đầu với sản lượng 2 tấn/ha. Qua thực tế, ông Y Mer cho biết, khi trồng cà phê xen hồ tiêu, tỷ lệ sâu bệnh trên cả hai loại cây đều giảm so với trồng thuần cà phê, cây hồ tiêu được trồng dưới gốc trụ sống nên không cạnh tranh dinh dưỡng với cây cà phê. Để tiêu đạt năng suất cao, ông thường sử dụng các loại phân bón hữu cơ, phân chuồng bón cho cây, hạn chế thuốc bảo vệ thực vật nhằm tăng khả năng chống đỡ các loại sâu bệnh hại nguy hiểm. Vào mùa khô, xã Cư Suê được coi là điểm nóng về hạn hán, nhưng với cách xen canh này, khi tưới nước cho cây cà phê, cây hồ tiêu cũng được hưởng lượng nước tưới để sinh trưởng và ra hoa, tiết kiệm chi phí.
Hiện nay, vườn tiêu trồng xen trong cà phê của ông Y Mer đã cho thu hoạch với sản lượng đều hằng năm, tiêu phát triển tốt, sai quả và hầu như không có sâu bệnh. Với tổng diện tích 1,2 ha, năng suất tiêu và cà phê thu được trong năm 2016 của gia đình ông Y Mer là 1,2 tấn cà phê và 5 tấn tiêu. Sau khi trừ các khoản chi phí gia đình lãi từ 300-400 triệu đồng/năm.
Không chỉ phát triển kinh tế gia đình, ông Y Mer còn sẵn sàng chia sẻ kinh nghiệm rút ra từ thực tế bản thân cho các hộ nông dân trong buôn, góp phần đẩy mạnh phong trào nông dân sản xuất kinh doanh giỏi của xã. Chủ tịch Hội Nông dân xã Cư Suê Phạm Thị Thu chia sẻ, ông Y Mer nhiều năm qua được xem là tấm gương điển hình trong lao động sản xuất. Mô hình xen canh này không những là giải pháp đối phó tình hình biến đổi khí hậu, tình trạng hạn hán kéo dài xảy ra nhiều năm gần đây, mà còn mang lại thu nhập ổn định cho bà con.
Thùy Linh
BÌNH LUẬN