Độc quyền kinh doanh vàng tài khoản: Nhiều ý kiến trái chiều

Kinh doanh vàng vẫn còn nhiều điểm nhạy cảm.

Bó hẹp thị trường

Dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định số 24/2012/NĐ-CP của Chính phủ về quản lý hoạt động kinh doanh vàng đang được NHNN đưa ra lấy ý kiến đề xuất với các giải pháp, thủ tục. Tại dự thảo Nghị định sửa đổi, NHNN bổ sung quy định kinh doanh vàng là ngành nghề kinh doanh có điều kiện, bao gồm hoạt động kinh doanh vàng khác. Hoạt động kinh doanh vàng khác ở đây bao gồm huy động vàng từ tổ chức, cá nhân, kinh doanh vàng tài khoản. Trong khi đó những hoạt động này chưa hề được quy định cụ thể tại Nghị định 24. Duy nhất tại Nghị định 24 quy định, Nhà nước độc quyền sản xuất vàng miếng, xuất khẩu vàng nguyên liệu và nhập khẩu vàng nguyên liệu để sản xuất vàng miếng.  

NHNN cho rằng, huy động vàng từ tổ chức, cá nhân và kinh doanh vàng trên tài khoản là hoạt động tiềm ẩn rủi ro đối với các DN tham gia, gây nhiều tác hại tiêu cực đối với chính sách tiền tệ và nền kinh tế. Theo đó, NHNN đề xuất trong Dự thảo Nghị định 24 sửa đổi quy định Nhà nước độc quyền hoạt động huy động vàng từ tổ chức, cá nhân và hoạt động kinh doanh vàng trên tài khoản. Trong suốt quãng thời gian 3 năm trở lại đây, vấn đề huy động vàng  trong dân đã được nhắc rất nhiều. Dù không có ước tính cụ thể nhưng các ước tính cộng trừ từ chuyên gia cho rằng, người dân đang có khoảng 500 tấn vàng. Nếu huy động được lượng vàng này đưa vào các hoạt động sản xuất kinh tế, sẽ giải quyết được nhiều vấn đề. 

Cùng với đó kể từ khi Nghị định 24 có hiệu lực, thị trường vàng đã bớt nóng, không còn cảnh chen mua, tranh bán. Giá vàng từ cơn sốt 44 triệu/lượng nay đã giảm về 34 triệu đồng/lượng. Cập nhật dữ liệu mới nhất trong ngày 12-12, giá vàng miếng trong nước được Tập Đoàn Vàng bạc đá quý DOJI niêm yết ở mức 36,36 triệu đồng/lượng (mua vào) và 36,44 triệu đồng/lượng (bán ra), không đổi ở cả 2 chiều bán ra so với chiều qua.

Số liệu NHNN cũng cho biết trước đây có khoảng 12.000 DN và cửa hàng kinh doanh vàng kinh doanh mua, bán vàng miếng. Sau khi Nghị định 24 có hiệu lực, số lượng điểm kinh doanh mua, bán vàng miếng trên toàn quốc đã giảm còn khoảng 2.242 điểm. Nhìn vào dự thảo thấy rằng, NHNN muốn độc quyền trên thị trường vàng. Như vậy, hoạt động vay mượn vàng từ các cá nhân của DN sản xuất, kinh doanh vàng sẽ có nguy cơ bị cấm.

Doanh nghiệp kiến nghị

Trong văn bản vừa gửi Thống đốc NHNN góp ý về dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số Điều của Nghị định 24/NĐ-CP về quản lý hoạt động kinh doanh vàng, Hiệp hội kinh doanh vàng Việt Nam đề nghị NHNN xem xét lại quy định về huy động vàng. Hiệp hội cho rằng, không thể đánh đồng việc huy động vàng với việc DN vay mượn vàng vì đối tượng huy động vàng mà Dự thảo Nghị định quy định là NHNN. Còn việc DN vay mượn vàng của người dân là quan hệ dân sự mà Luật Doanh nghiệp và Luật Dân sự cho phép, phù hợp với tinh thần Nghị quyết 35- NQ-CP ngày 18/05/2016 của Chính phủ về hỗ trợ và phát triển DN đến năm 2020.

Hiệp hội đề nghị đề nghị NHNN tách bạch rõ 2 khái niệm: Huy động vàng của Nhà nước để phục vụ cho đầu tư phát triển kinh tế và vay vàng của DN để làm nguyên liệu phục vụ sản xuất, kinh doanh. Lý do là nếu không tách bạch mà vẫn để khái niệm như tinh thần trong Dự thảo thì vô hình trung làm cho DN gặp khó khăn và cản trở việc phát triển sản xuất vàng trang sức, mỹ nghệ.

Với vai trò là Tổng thư ký Hiệp hội kinh doanh vàng Việt Nam, ông Đinh Nho Bảng cho rằng, việc DN vay mượn vàng của dân chỉ là một công đoạn hỗ trợ vốn bằng nguyên liệu cho hoạt động kinh doanh của DN, không thể coi đây là hoạt động kinh doanh theo Luật Doanh nghiệp. Hơn nữa, DN vay vàng của dân, nhưng vẫn trả lãi mặc dầu rất thấp và không cho vay lại nên đây không phải là hoạt động giữ hộ. Giới chuyên gia cũng cho rằng, thị trường vàng dù đã bớt nóng nhưng vẫn có những điểm nhạy cảm. Khi NHNN đặt lại vấn đề huy động vàng trong dân nên cân nhắc rằng, tình trạng vàng hóa có trở lại hay không.

H.Hương