Xuất khẩu đang phụ thuộc lớn vào doanh nghiệp FDI

Xuất khẩu tiếp tục tăng trưởng

Theo UBND tỉnh thì 7 tháng đầu năm, kim ngạch xuất khẩu trên địa bàn đã đạt 430 triệu USD, tăng 46% so với cùng kỳ năm trước và đạt gần 72% kế hoạch đề ra. Cà phê là mặt hàng có giá trị xuất khẩu lớn nhất đạt hơn 210 triệu USD, tiếp đến là hạt điều: 106 triệu USD, hạt tiêu: 100 triệu USD, hàng nông sản khác: 2,2 triệu USD, quế gần 1,2 triệu USD, rau quả: 942 ngàn USD….

Hoạt động xuất khẩu qua cửa khẩu Bu Prăng, xã Quảng Trực (Tuy Đức) và Đắk Peur, xã Thuận An (Đắk Mil) cũng ngày càng lớn, đạt trên 16 triệu USD. Những mặt hàng xuất khẩu chủ yếu là điện thương phẩm, hàng tiêu dùng, vật tư nông nghiệp và gỗ các loại đã qua xử lý.

Theo đánh giá thì cơ cấu mặt hàng xuất khẩu cũng chuyển dịch từ xuất khẩu thô sang các sản phẩm chế biến. Trước đây, tất cả các doanh nghiệp của tỉnh tham gia xuất khẩu đều phải lệ thuộc vào các doanh nghiệp trung gian ở ngoài tỉnh, nhưng hiện nay nhiều đơn vị đã chuyển sang xuất khẩu trực tiếp.

Nhiều doanh nghiệp đã không ngừng đầu tư sản xuất, đa dạng hàng hóa, nâng cao chất lượng sản phẩm và mở rộng thị trường, tìm kiếm thị trường mới. Hiện nay, các sản phẩm xuất khẩu của tỉnh hiện đã có mặt ở 27 quốc gia và vùng lãnh thổ…

Xuất khẩu tăng trưởng đã góp phần tăng thu ngân sách của tỉnh nhà, giải quyết việc làm, thu nhập cho người lao động, nông dân và thúc đẩy phát triển sản xuất. Theo nhận định của Cục Thống kê tỉnh, với sự ổn định về hoạt động xuất khẩu như trong thời gian qua thì kế hoạch xuất khẩu của tỉnh trong năm nay là 600 triệu USD sẽ sớm đạt được.

Nhưng phụ thuộc lớn vào doanh nghiệp FDI

Kết quả là như vậy, tuy nhiên, xuất khẩu của tỉnh hiện nay còn phụ thuộc gần như hoàn toàn vào khối các doanh nghiệp FDI. Cụ thể, trong 7 tháng, giá trị xuất khẩu của các doanh nghiệp FDI trên địa bàn tỉnh đạt 365 triệu USD, chiếm tới gần 85% tổng giá trị xuất khẩu của tỉnh.

Trong đó, riêng Công ty TNHH Olam có trụ sở tại phường Nghĩa Tân (Gia Nghĩa) có giá trị xuất khẩu đạt 363 triệu USD, chiếm hơn 84% tổng kim ngạch xuất khẩu của tỉnh. Trong năm 2013, tổng kim ngạch xuất khẩu của tỉnh là hơn 456 triệu USD thì có tới gần 390 triệu USD là của Công ty TNHH Olam.

Toàn bộ sản lượng xuất khẩu trong 7 tháng của năm 2014, bao gồm 76.425 tấn cà phê, 14.779 tấn hạt điều, 13.710 tấn hạt tiêu, còn lại là các hàng hóa khác như quế, gừng… đều được tiến hành xuất khẩu trên các địa phương Lâm Đồng, TP. Hồ Chí Minh, Gia Lai, Đắk Lắk. Tức là doanh nghiệp này chỉ làm thủ tục kê khai giá trị xuất khẩu về địa bàn tỉnh để được hưởng ưu đãi về thuế, phí. Theo Cục Thuế tỉnh thì hiện nay, những doanh nghiệp FDI tham gia xuất khẩu trực tiếp ra nước ngoài như Công ty TNHH Olam đều được miễn thuế.

Được biết, trong thời gian qua, UBND tỉnh cũng đã ban hành đề án đẩy mạnh phát triển xuất khẩu hàng chủ lực của tỉnh cho giai đoạn 2012-2015 và định hướng đến năm 2020. Từ đề án này, Sở Công thương đang xây dựng các phương án cụ thể để tham mưu cho UBND tỉnh có chính sách hỗ trợ, thúc đẩy phát triển xuất khẩu. Tuy nhiên, việc hỗ trợ cho doanh nghiệp như thời gian qua vẫn chưa đạt được nhiều kết quả nên hoạt động xuất khẩu của nhiều đơn vị trong nước trên địa bàn hiện nay vẫn còn yếu.

Bài, ảnh: Bình Minh