Năm nay hạn lớn

Ngày 27-3, tại tỉnh Phú Yên, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN-PTNT) tổ chức sơ kết sản xuất vụ đông xuân 2014-2015 và triển khai vụ hè thu 2015. Nội dung được đề cập nhiều nhất là các giải pháp chống hạn.

Ngày càng khốc liệt

Năm 2014 được cho là năm hạn lịch sử của nhiều tỉnh miền Trung. Thế nhưng, theo đánh giá của Đài Khí tượng thủy văn Nam Trung Bộ, năm nay, hạn hán ở khu vực này sẽ còn khốc liệt hơn. Nhận định này dựa trên tổng lượng mưa năm 2014 và từ đầu năm đến nay. Cụ thể, tổng lượng mưa trong khu vực của mùa mưa năm 2014 chỉ từ 130-1.828 mm, thiếu hụt từ 20%-60% so với trung bình nhiều năm. Từ đầu năm đến nay, tổng lượng mưa trong khu vực tiếp tục thiếu hụt từ 20%-50%.

Nắng nóng, ít mưa sẽ kéo theo mực nước trên các dòng chảy sông suối ở miền Trung, Tây Nguyên giảm mạnh. Lượng nước tích trong các hồ thủy lợi năm 2015 rất thấp, nhất là ở các tỉnh Khánh Hòa, Ninh Thuận - chỉ đạt 13%-32% so với dung tích thiết kế.

Theo Cục Trồng trọt (Bộ NN-PTNT), thiếu nước tưới tiêu đã làm diện tích lúa đông xuân năm 2015 giảm gần 3.300 ha so với vụ đông xuân năm trước. Sản lượng lúa đông xuân khu vực Nam Trung Bộ, Tây Nguyên năm nay dự kiến chỉ đạt trên 1,6 triệu tấn, giảm trên 35.000 tấn.

Công ty Quản lý và Khai thác các công trình thủy lợi Nam Khánh Hòa “mót” những vũng nước cuối cùng dưới chân đập Suối Hành để cứu cánh đồng lúa xã Cam Phước Đông, TP Cam Ranh, Khánh Hòa

Chống hạn không dễ

Theo ông Nguyễn Văn Tỉnh, Phó Tổng Cục trưởng Tổng cục Thủy lợi (Bộ NN-PTNT), một trong những biện pháp phòng chống hạn hiện nay là phải tiết kiệm nước. Tuy nhiên, theo ông Nguyễn Hồng Sơn, một nông dân ở xã An Hiệp, huyện Tuy An, tỉnh Phú Yên, một khi đã hạn hán thì chẳng còn nước đâu để tiết kiệm. “Chúng tôi đã vét đến thủng suối mà chẳng có nước thì làm sao tiết kiệm đây?” - ông Sơn nói.

Một giải pháp khác là chuyển đổi diện tích lúa không bảo đảm nước tưới sang trồng các loại cây chịu hạn như bắp, đỗ, khoai lang… Thế nhưng, theo bà Trịnh Thị Thùy Linh, Chi cục trưởng Chi cục Bảo vệ thực vật tỉnh Khánh Hòa, việc chuyển đổi cây trồng trong điều kiện hạn hán là không dễ. “Khi hạn hán, phần lớn diện tích không sản xuất lúa được cũng không thể trồng các cây trồng khác do thiếu nước tưới. Phần lớn diện tích này đã bỏ hoang” - bà Linh nói.

Trồng lúa ngắn ngày là một giải pháp khác được Cục Trồng trọt đưa ra nhưng theo Thứ trưởng Bộ NN-PTNT Lê Quốc Doanh, khu vực này lại thiếu trầm trọng giống lúa ngắn ngày chất lượng tốt.

Trong tình hình hạn hán diễn ra gay gắt, ông Doanh đề nghị Tổng cục Thủy lợi  làm việc kỹ hơn với Tập đoàn Điện lực Việt Nam để bảo đảm kế hoạch chạy máy, cung cấp nguồn nước tưới cho các địa phương vùng hạ du.