Nơm nớp lo phân bón rởm

Nạn phân bón giả đang gây thiệt hại lớn cho bà con nông dân.

Để vấn nạn này hoành hành, ngoài bất cập về quản lý thì còn có một lỗ hổng rất lớn trong cấp phép hợp chuẩn cho mặt hàng này tại Việt Nam. Hiện theo thống kê, ước tính thị trường của Việt Nam có tới 7.000 loại phân bón và mẫu mác được cấp phép. So với các nước thì đây là một con số quá lớn vì với các nước phát triển họ chỉ sử dụng từ 20 – 30 loại phân bón truyền thống, ngay Thái Lan, một đất nước có nền nông nghiệp phát triển họ cũng chỉ có và cho phép sử dụng, sản xuất tới 100 loại phân bón.

Điều này cho thấy, vì cấp và cho phép nhiều nên chuyện lợi dụng các mẫu mác, các mặt hàng phân bón được phép sản xuất để các cá nhân sử dụng, nhái và sản xuất giả là điều quá dễ dàng và hết sức khó khăn trong phát hiện và quản lý.

Nói về phân bón rởm, nhiều người không quên “Đại án” đã bị Bộ công an và Công an tỉnh Hải Dương triệt phá cách đây không lâu. Đối tượng bị triệt phá này là một Hợp tác xã có tên Bắc Bình Vương, có địa chỉ tại Phả Lại (Chí Linh, Hải Dương). Với các mẫu mã bao bì được nhái bằng thương hiệu Đầu Trâu hay Con Trâu nhưng thực tế phân bón của Hợp tác xã này chỉ có nguyên liệu là xỉ than tận dụng của Nhà máy Nhiệt điện Phả Lại cùng bùn, than được trộn, vo viên tạo thành.

Thị trường tiêu thụ “truyền thống” mà Hợp tác xã này hay nhắm đến là các tỉnh miền núi, trung du Bắc Bộ và đồng bằng là Hà Nội, Nam Định, Thái Bình, Hưng Yên, Bắc Ninh, Thái Nguyên… để tiêu thụ.

Tại hiện trường sản xuất của Hợp tác xã Bắc Bình Vương, các cơ quan chức năng đã thu giữ 8 máy vê viên bùn, xỉ than thành viên cùng nhiều túi đựng với các trọng lượng từ 10 – 25kg.

Cũng tại hiện trường, thu giữ và niêm phong tới 62 tấn phân bón rởm có thương hiệu Đầu Trâu, Con Trâu chưa kịp đem đi tiêu thụ. Theo khai báo, chỉ trong một thời gian ngắn, với việc nhái mẫu mã, giả mạo chất lượng mà Hợp tác xã này đã đưa ra tiêu thụ trót lọt trên thị trường 1.000 tấn phân. So với nhu cầu tiêu thụ ước tính thì 1.000 tấn phân bón giả của Hợp tác xã Bắc Bình Vương này đã đem tới thiệt hại cho hàng nghìn hộ gia đình vì lý do tài chính đó là còn chưa kể đến môi trường bị xâm hại, đất đai bị tác động do phân bón không đạt tiêu chuẩn.

Gần đây, để tuyên chiến với thực trạng phân bón rởm, nhiều cơ quan chức năng đã vào cuộc. Thị trường hiện nay được xác định có nhiều phân bón giả, rởm, không đúng chất lượng xâm nhập nhất là các tỉnh Tây Nguyên và Đồng bằng Sông Cửu Long. Tại các khu vực này, ngoài sự triệt phá thì nhiều nơi, các hộ gia đình nông dân cũng đau đầu, thiệt hại kinh tế về vấn nạn của phân bón rởm

Đáng chú ý là việc chết rụi, rụng hoa, rụng lá cà phê tại khu vực xã Ia Bă (Ia Grai, Gia Lai). Để bón thúc cho cà phê, gia đình ông Nguyễn Văn Bảy đã ra một đại lý uy tín để mua phân về dùng. Tuy nhiên khi tiến hành bón thúc loại phân này, sau một thời gian thì cà phê nhà ông đã rơi vào tình trạng rụng lá, hoa, chết rũ mà không biết nguyên nhân và bắt ai phải chịu trách nhiệm.

Theo ông Nguyễn Sĩ Cương - Đại biểu Quốc hội tỉnh Ninh Thuận, thời gian gần đây, những đợt kiểm tra của các cơ quan ban ngành tiến hành đã có tới 50% số mẫu phân bón lưu hành trên thị trường không đạt tiêu chuẩn chất lượng như đã đăng kí, công bố trên bao bì. Ông Cương đã đưa ra nhiều giải pháp trong đó có kiến nghị cần giao cho Bộ NN&PTNT soạn thảo và chuẩn hóa 100 loại phân bón cho các loại giống và cây trồng chính.

Hiện nay, theo tính toán, đang có khoảng 53% nhãn hiệu phân bón kém chất lượng đang lưu hành trên thị trường. Hầu hết những thương hiệu này đều do các cơ sở sản xuất thủ công nhỏ lẻ nằm rải rác trên toàn quốc sản xuất, ước tính chiếm 5% thị phần phân bón.    

Phương Nguyên