Dự báo lãi suất năm 2018: Khó có cú sốc!

Ông Trương Văn Phước.

PV: Thưa ông, ông có thể lý giải tại sao đồng USD trong năm 2017 vừa qua lại có sự tăng giá đột biến?

Ông Trương Văn Phước: Năm vừa qua FED 3 lần điều chỉnh lãi suất đồng USD, tuy nhiên trong rổ tiền tệ đồng USD mất giá 7%. Các đồng tiền EUR đến NDT tăng giá so USD. Duy nhất tại Việt Nam là tăng và đương nhiên  chúng ta cũng có chủ động. Trong đó chủ động tỷ giá để góp phần cạnh tranh xuất khẩu. Chúng ta nhớ lại 1 điều là khi ông Trump lên làm Tổng thống thì ông ấy rất không vừa lòng về việc Mỹ nhập siêu với mười mấy nền kinh tế trên thế giới. Chủ trương ông Trump là cân bằng cán cân thương mại và ông không muốn đồng USD tăng giá. Đương nhiên ông Trum cũng không nói sẽ làm đồng USD mất giá nhưng qua đó để chúng ta thấy rằng tuy lãi suất đồng USD tăng nhưng không  tăng dưới góc độ tỷ giá.

Thưa ông, ông dự báo như thế nào về thị trường vốn năm 2018. Dự báo dòng vốn luân chuyển kênh đầu tư nào?

- Người làm chính sách sẽ không bao giờ trả lời vốn sẽ chảy vào kênh đầu tư nào vì như thế là định hướng. Người thầy giáo không thể khuyên học trò của mình học lượng giác, hình học hay đại số được, mà phải khuyên học trò chuẩn bị đầy đủ các kiến thức để vào cuộc sống. Không lẽ học đại số mà không học giải tích.

Một tin vui là kỷ lục 50 tỷ USD dự trữ ngoại hối Việt Nam có thể sớm đạt ngay trong năm 2017...; đó là mức tăng cao và ông có bình luận gì về con số này?

- Dự trữ ngoại hối phản ánh nhiều ý tưởng sâu sắc hơn con số. Nó cho thấy Việt Nam là nền kinh tế mở và có các dòng vốn đầu tư trực tiếp cũng như gián tiếp chảy vào Việt Nam. Điều đó nói lên niềm tin của nhà đầu tư với nền kinh tế trong nước. 

Con số dự trữ ngoại hối 50 tỷ USD chúng ta không  nghĩ là chúng ta sẽ đạt được năm nay mà là năm 2019, 2020.  Nhưng mà năm nay Ngân hàng Nhà nước đã mua vào 1 mức dự trữ ngoại hối kỷ lục.

Vì vậy tôi cho rằng với nền kinh tế như Việt Nam, với mức dự trữ ngoại hối như vậy sẽ tạo niềm tin cho cộng đồng doanh nghiệp trong nước và quốc tế. Đó là lợi thế để chúng ta thực hiện các chính sách ngoại hối, tỷ giá, lãi suất. Chúng ta có thêm lợi thế để thu hút vốn từ ngoài vào.

Về năm 2017, theo tôi mục tiêu tăng trưởng  đầu năm đưa ra 6,7%, đến giữa năm vẫn còn lo ngại nhưng các chính sách chỉ đạo điều hành Chính phủ sâu sát, cùng với đó là những chính sách từ năm trước có hiệu ứng lan tỏa tạo môi trường kinh doanh, có sự hưng phấn trong xã hội cũng như trong từng cá nhân. Chúng ta biết rằng năm 2017 xuất khẩu nông lâm sản của chúng ta tăng trưởng, khu vực dịch vụ đặc biệt là công nghệ sản xuất có mức tăng đột biến. Đó là những lý do khiến cho tăng kinh tế vượt lên.

Thưa ông, dù đã có nhiều chính sách cũng như Nghị quyết đưa ra khẳng định phải phát triển kinh tế tư nhân. Nhưng thực ra nó vẫn là một bài toán khó?

- Nghị quyết của Đảng nói rõ vai trò của kinh tế tư nhân rồi và đây chính là động lực chính cho nền kinh tế Việt Nam. Nhưng các khảo sát trong thời gian vừa qua chỉ ra hệ thống DNNVV còn nhiều khó khăn, ở nơi  này nơi kia cách tiếp cận vốn  chưa thật sư thông suốt, rồi công nghệ, quản trị của doanh nghiệp nữa. Đó là những nhân tố còn hạn hữu ở kinh tế tư nhân.

Chúng ta đang trong quá trình đón nhận dòng vốn đầu tư nước ngoài, cùng với  quá trình cổ phần hóa chúng ta phải  xây dựng được đội ngũ doanh nghiệp vững mạnh. Nếu như sau này  các chính sách thật sự đi vào cuộc sống,  chúng ta có cách để giúp doanh nghiệp có thể tiếp cận vốn được nhiều hơn nữa trong điều kiện tài sản thế chấp đảm bảo còn hạn chế thì cộng đồng DN tư nhân tốt hơn. Lúc đó sẽ giải quyết được nhiều công ăn việc làm và những vấn đề khác nữa trong kinh tế.

Năm nay tăng trưởng kinh tế có sự đóng góp của nhiều thành phần kinh tế khác nhau nhưng  thừa nhận kinh tế tư nhân có vai trò quan trọng.

Vấn đề mà doanh nghiệp quan tâm đó là xu hướng lãi suất. Năm 2018, ông dự báo xu hướng lãi suất sẽ như thế nào?

- Trước hết phải nói lãi suất có 1 tham chiếu sâu sắc và quyết định đó là lạm phát. Trong 3, 4 năm trở  lại đây chúng ta kiềm chế được lạm phát thấp, và đưa tăng trưởng cao. Nó thể hiện rõ nét ổn định kinh tế vĩ mô. Dĩ nhiên mong muốn của chúng ta trong bối cảnh cạnh tranh nền kinh tế còn kém thì chi phí cho sản xuất là 1 yếu tố quan trọng.

Chúng ta mong muốn giảm lãi suất nhưng không như mong đợi. Có nhiều yếu tố chúng ta biết rồi nhưng nợ xấu hệ thống ngân hàng còn cao, ngân hàng phải trích lập dự phòng rủi ro nên lãi suất khó giảm. Song chúng ta cũng phải công tâm nói rằng lãi suất cho vay đã giảm, và lãi suất cho vay giảm nhanh hơn lãi suất huy động nhưng cũng cần đặt câu hỏi tại sao lãi suất huy động không giảm? Tại vì chúng ta đang có nhu cầu vốn  lớn, nhu cầu này không chỉ đơn giản là người dân gửi tiết kiệm vào ngân hàng lấy lãi  mà  thị trường bất động sản đã phục hồi hơn. Lẽ ra tiền gửi vào tiết kiệm thì bất động sản phục hồi họ đầu tư vào bất động sản, rồi chứng khoán  tăng ngoạn mục là 1 trong 5 thị trường tăng trưởng của thế giới. 

Năm 2018, kinh tế thế giới có phục hồi rồi nhưng nếu nói vững chắc thì chưa hẳn nên các chính sách tiền tệ  tại các nước cũng dè dặt. Các nước tăng lãi suất nhưng chậm, mặt bằng lãi suất của thế giới có thể cao hơn năm 2017 nhưng không lớn lắm. Việt Nam đã có kinh nghiệm trong 4 năm trở lại đây như điều chỉnh giá viện phí, giáo dục, điện uyển chuyển, nhịp nhàng không tạo cú sốc khiến lạm phát tăng cao. Tôi nghĩ rằng, có điều kiện giảm thêm lãi  suất nhưng không nhiều. Lãi suất ổn định và giảm mức độ nhỏ trong năm 2018

Trân trọng cảm ơn ông!

Thúy Hằng (thực hiện)