Tăng trách nhiệm ngân hàng khi cho vay

 Lần đầu tiên các điều kiện cấp tín dụng vượt giới hạn đã được đưa ra rất rõ ràng để hạn chế tình trạng nhắm mắt cho vay.

Siết chặt hơn nữa với công tác thẩm định và cho vay.

Từ ngày 1/5/2018, những dự án quan trọng, cấp thiết khi đáp ứng đầy đủ các điều kiện ban hành thì mới có thể được cấp tín dụng vượt giới hạn. Cụ thể, chỉ khi khách hàng đáp ứng đủ điều kiện cấp tín dụng theo quy định của pháp luật, không có nợ xấu trong 3 năm gần nhất liền trước năm đề nghị cấp tín dụng vượt giới hạn, có hệ số nợ phải trả không quá 3 lần vốn chủ sở hữu được ghi trên báo cáo tài chính quý hoặc báo cáo tài chính năm của khách hàng tại thời điểm gần nhất với thời điểm đề nghị cấp tín dụng vượt giới hạn mới được vay.

Phương án đề nghị cấp tín dụng vượt giới hạn đã được tổ chức tín dụng (TCTD) thẩm định là đảm bảo khả thi, khách hàng có khả năng trả nợ và quyết định cấp tín dụng; đáp ứng các quy định hiện hành về đầu tư và xây dựng, phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sản xuất kinh doanh và đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt hoặc cấp giấy chứng nhận đăng ký đầu tư. NHNN thanh tra, giám sát, báo cáo việc cấp tín dụng vượt giới hạn TCTD chịu trách nhiệm trước pháp luật về tính chính xác và đầy đủ của các thông tin, tài liệu cung cấp cho NHNN; chịu trách nhiệm về việc thẩm định, cấp tín dụng, kiểm tra kiểm soát sau cho vay, thu hồi nợ vay, xử lý rủi ro (nếu có) theo quy định đối với khoản cấp tín dụng vượt giới hạn; giám sát chặt chẽ, đảm bảo việc khách hàng sử dụng vốn vay đúng mục đích…

Trong thời gian vừa qua, ngành ngân hàng ám ảnh với vấn đề nợ xấu. Nhiều ngân hàng xem nhẹ quá trình thẩm định và thực hiện cho vay vốn khá dễ dàng dẫn đến việc sử dụng vốn của các chủ đầu tư, khách hàng khó kiểm soát. Đặc biệt là tình trạng các chủ đầu tư dự án BOT giao thông, nhiều nhà đầu tư chỉ có 10 -15% vốn và phần còn lại là vay ngân hàng. Một số liệu từng dẫn ra cho biết trong giai đoạn 2000-2015, có tới 45 dự án BOT giao thông hoàn thành và đưa vào khai thác với tổng số vay vốn ngân hàng 94.106 tỷ đồng, chiếm 85,3% tổng mức đầu tư của các dự án này. 

Không chỉ có BOT mà ngay với bất động sản tình trạng cho vay vốn tràn làn vẫn diễn ra. Nhiều chuyên gia ngân hàng cho rằng, thực tế, trên thị trường có rất nhiều chủ đầu tư “tay không bắt giặc”, nhưng bằng các mối quan hệ vẫn xin được giấy phép dự án, vẫn bắt tay được với ngân hàng để vay vốn và huy động tiền của người dân. Vì vậy, NHNN nên quan tâm đến hiệu quả, khả thi của dự án và uy tín chủ đầu tư khi cấp tín dụng là điều rất cần thiết.

Giới chuyên gia cũng cho rằng, NHNN phải chỉ đạo các TCTD tăng cường chức năng thẩm định phương án tài chính để đảm bảo hiệu quả và khả thi. Đồng thời thẩm định cả năng lực tài chính của chủ đầu tư, chọn các nhà đầu tư có năng lực tài chính thực sự để cho vay. Nhiều vụ án trong lĩnh vực ngân hàng cho thấy lỗ hổng trách nhiệm của các cán bộ ngân hàng mà phần lớn nguyên nhân xuất phát từ khâu thẩm định hồ sơ, định giá tài sản bảo đảm.

Thúy Hằng