Sử dụng đất trong cụm công nghiệp: Nhiều dự án thiếu hiệu quả, sai mục đích

UBND tỉnh đã phê duyệt quy hoạch chi tiết xây dựng 14 CCN, tổng diện tích 692 ha, trong đó 8 CCN vừa đầu tư hạ tầng vừa thu hút dự án đầu tư, với diện tích 427 ha tại TP. Buôn Ma Thuột và các huyện Ea H’leo, Ea Súp,  Krông Búk, Cư Kuin, Ea Kar và M’Đrắk. Các CCN này đã thu hút được 142 dự án đầu tư và đăng ký đầu tư, tổng diện tích 235 ha, tỷ lệ lấp đầy 76%. Cụ thể, có 82 dự án đang hoạt động (tổng diện tích gần 132 ha), 22 dự án đang xây dựng (gần 40 ha), 17 dự án đang làm thủ tục đầu tư (25,6 ha), 9 dự án mới đăng ký đầu tư (17,9 ha), các dự án còn lại ngừng hoạt động.

Công ty TNHH Xuân Hòa đầu tư dự án cơ khí trong Cụm công nghiệp Tân An 1

Theo đánh giá của Sở Công thương, tuy tỷ lệ lấp đầy của CCN đạt cao, một số CCN đạt 100%, nhưng hiệu quả sử dụng đất chưa cao, nhiều dự án sử dụng đất công nghiệp sai mục đích hoặc thuê đất nhưng không sử dụng vào dự án gây lãng phí quỹ đất. Tại 2 CCN trên địa bàn TP. Buôn Ma Thuột là Tân An 1 và Tân An 2 có tổng diện tích đất sản xuất công nghiệp 76 ha, về lý thuyết đã được lấp đầy 100%, nhưng thực tế đất chưa sử dụng còn nhiều. Cụ thể, CCN Tân An 1 có 2 dự án hoạt động cầm chừng và tạm dừng hoạt động với diện tích đất 1,7 ha, 1 dự án dừng hoạt động và 3 dự án dừng xây dựng với diện tích gần 3,6 ha. CCN Tân An 2 có 6 dự án hoạt động cầm chừng, dừng hoạt động và dừng đầu tư xây dựng với diện tích 5,3 ha. Bên cạnh đó, nhiều dự án trong 2 CCN này sử dụng đất công nghiệp không đúng quy định, như Công ty Lâm sản Đắk Lắk thuê gần 0,3 ha tại CCN Tân An 1 nhưng vi phạm hợp đồng, không trả tiền thuê đất; Công ty TNHH Xây dựng và công nghiệp Đồng Khánh thuê gần 0,5 ha đất công nghiệp CCN Tân An 2, nhưng tự ý xây dụng 14 lò đốt than trái phép; Công ty Cổ phần Đầu tư Ngọc Quang thuê 2 ha, nhưng nhiều năm nay không tiếp tục đầu tư xây dựng, nhà đầu tư cũng không còn địa chỉ trụ sở…

Tại CCN ở những địa bàn khác tuy số dự án đầu tư ít, nhưng tình trạng tương tự cũng diễn ra, đơn cử như dự án của Công ty Cổ phần chế biến gỗ Trường Thành tại CCN Ea Ral (huyện Ea H’leo) thuê 0,4 ha nhưng không thực hiện đầu tư; dự án của Hợp tác xã Thắng Lợi tại CCN Ea Đar (huyện Ea Kar) thuê 1,5 ha đất, nhưng ngừng hoạt động từ năm 2016… Đối với những dự án này, UBND tỉnh đã có chủ trương thu hồi, xử lý tài sản theo quy định để lấy lại quỹ đất công nghiệp. Bên cạnh đó, theo rà soát của các địa phương, toàn tỉnh hiện có 12 dự án tạm dừng hoạt động, dừng hoạt động và dừng triển khai đầu tư với tổng diện tích đất công nghiệp 20 ha. Như vậy, nếu chỉ tính riêng các dự án đang hoạt động sản xuất, kinh doanh trong các CCN thì tỷ lệ lấp đầy thực tế chỉ đạt gần 43%.

Một dự án hoạt động trong Cụm công nghiệp Ea Ral.

Tại phiên giải trình về thu hút đầu tư vào CCN trên địa bàn tỉnh do HĐND tỉnh tổ chức đầu tháng 10-2018, một số đại biểu cho rằng việc quy hoạch và thành lập CCN còn chạy theo phong trào. Bên cạnh đó, số dự án đầu tư thấp và hiệu quả chưa cao do công tác quản lý CCN còn bất cập, việc thẩm định năng lực nhà đầu tư và hiệu quả của dự án trước khi cấp phép đầu tư chưa kỹ càng. Theo Giám đốc Sở Công thương Phạm Thái, việc phát triển mạng lưới CCN trên địa bàn tỉnh nhằm tận dụng lợi thế riêng của từng địa phương, nhất là thế mạnh về nông sản để thu hút các dự án chế biến. Về hiệu quả các dự án, Sở Công thương đang rà soát, đánh giá toàn bộ dự án đầu tư tại các CCN, dự án nào chậm tiến độ, sử dụng đất sai mục đích sẽ thu hồi để tạo quỹ đất sạch cho các doanh nghiệp khác muốn vào đầu tư. Bên cạnh đó, cũng cần có chính sách khuyến khích, ưu đãi đầu tư thông thoáng, hấp dẫn và có sự thống nhất, ổn định cao để thu hút nhà đầu tư vào CCN.