Tiếp tục kiểm soát lạm phát

Đó là đánh giá được đưa ra tại Hội thảo Diễn biến thị trường, giá cả ở Việt Nam năm 2018 và dự báo năm 2019, diễn ra sáng ngày 3/1 tại Hà Nội.

Trong những năm gần đây, lạm phát cơ bản được kiềm chế.

Lạm phát năm 2019 thấp hơn 4%

TS Nguyễn Đức Độ - Viện Kinh tế tài chính, Học viện Tài chính, phân tích việc kiềm chế lạm phát trong năm 2019 sẽ có nhiều yếu tố hỗ trợ. Đó là giá dầu giảm mạnh trong 2 tháng qua, từ mức trên 70 USD/thùng xuống còn dưới 50 USD/ thùng. Với việc giá dầu giảm mạnh, lạm phát tháng 12/2018 chỉ còn ở mức 2,98%, giảm mạnh so với mức 3,89% trong năm trước đó, giảm mạnh so với mức 3,98% trong tháng 10/2018.

Ông Độ cho rằng, đây là điều kiện rất thuận lợi cho việc đảm bảo kiềm chế lạm phát dưới 4% trong năm 2019. Bởi mức khởi điểm của lạm phát trong tháng đầu năm nhiều khả năng cũng sẽ ở mức dưới 3% sau khi Liên Bộ Công thương – Tài chính quyết định điều chỉnh giảm giá xăng dầu khoảng 500 đồng/lít. Mức lạm phát thấp so với cùng kỳ của tháng đầu năm 2019 sẽ có tác động tích cực đến lạm phát cùng kỳ của tất cả các tháng trong năm, cũng như lạm phát trung bình cả năm 2019.

Cũng theo ông Độ, ngoài yếu tố giá dầu giảm còn nhiều yếu tố khác giúp kiềm chế lạm phát như: Giá thịt lợn năm 2019 nhiều khả năng sẽ không tăng; áp lực đối với tỷ giá được dự báo sẽ thấp hơn so với năm 2018 bởi kinh tế Mỹ được dự báo sẽ tăng trưởng chậm lại và lộ trình tăng lãi suất của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) cũng đang ở trong giai đoạn cuối, dẫn đến nhu cầu đối với đồng USD sẽ không tăng mạnh như trước. Một yếu tố tích cực nữa là căng thẳng thương mại Mỹ - Trung đang có chiều hướng dịu bớt. 

Với 3 yếu tố này, trong năm 2019, kịch bản trung bình là lạm phát sẽ tăng khoảng 0,14%/tháng (chưa tính điều chỉnh giá điện, giá dịch vụ y tế và giáo dục), tương đương với mức tăng của lạm phát cơ bản trong năm 2018. Và với mức tăng này, lạm phát cùng kỳ tháng 12/2019 sẽ ở mức khoảng 1,7% và lạm phát trung bình sẽ chỉ ở mức trên 2%. Trong kịch bản thấp, giá dầu tiếp tục giảm và tỷ giá VND/USD chỉ tăng 1%, lạm phát cùng kỳ của tháng 12/2019 có thể chỉ ở mức 1% và lạm phát trung bình cả năm 2019 chỉ ở mức 2,5%.

“Với kịch bản cao, giá xăng dầu tăng mạnh trở lại và tỷ giá có mức tăng tương đương với mức tăng của năm 2018, đồng thời Chính phủ vẫn điều chỉnh giá dịch vụ theo lộ trình, lạm phát trung bình cả năm 2019 sẽ vẫn thấp hơn mức 3,54% của năm 2018” – ông Độ dự báo.

Người dân mong muốn giá cả hàng hóa năm 2019 tiếp tục ổn định.

Còn nhiều sức ép

Bên cạnh những thuận lợi, kịch bản kiềm chế lạm phát năm 2019 cũng sẽ gặp nhiều rào cản. TS Lê Quốc Phương - Trung tâm Thông tin công nghiệp và Thương mại, Bộ Công thương cho rằng, giá hàng hóa thế giới năm 2019 được dự báo có thể tăng và FED dự định tăng tiếp lãi suất ít nhất 2 lần trong năm. Từ đó, đồng USD sẽ tăng giá tạo sức ép lên tỷ giá và gây sức ép lên lạm phát.

Về các yếu tố trong nước, mục tiêu tăng trưởng GDP tương đối cao, trong khi mô hình tăng trưởng theo chiều rộng chưa đổi mới căn bản cũng là nguyên nhân tạo sức ép lên lạm phát. Bên cạnh đó, việc một số địa phương tiếp tục tăng giá dịch vụ y tế và giáo dục theo lộ trình; giá điện được duy trì ở mức tương đối thấp khá lâu cũng có thể tăng, thuế đánh vào xăng dầu tăng kịch trần là những yếu tố gây tăng lạm phát.

Song Việt Nam cũng có rất nhiều thuận lợi để kiềm chế lạm phát. Theo đó, CPI các năm gần đây đều thấp dưới 4%, lạm phát cơ bản các năm gần đây cũng đạt thấp dưới 2%; cung hàng hóa tương đối dồi dào; kinh tế vĩ mô ổn định...Do vậy theo ông Phương, nếu triển khai thực hiện tốt các giải pháp thì hoàn toàn có thể đạt mục tiêu kiểm soát lạm phát dưới 4% năm 2019.

Đánh giá về công tác kiểm soát lạm phát trong năm qua, PGS.TS Ngô Trí Long - chuyên gia kinh tế cho rằng, lạm phát cơ bản năm 2018 so với năm 2017 tăng 1,48%. Như vậy, mục tiêu kiểm soát lạm phát, giữ CPI bình quân năm 2018 dưới 4% đã đạt được trong bối cảnh điều chỉnh được gần hết giá các mặt hàng do Nhà nước quản lý đặt ra trong năm 2018. “Năm 2018, lạm phát chung có mức tăng cao hơn lạm phát cơ bản, điều này phản ánh biến động giá chủ yếu từ việc tăng giá lương thực, thực phẩm, giá xăng dầu và yếu tố điều hành giá cả qua việc điều chỉnh tăng giá dịch vụ y tế và giáo dục” – ông Long nhận định.

Thúy Hằng