Kinh tế

Rượu, bia, thuốc lá: Tăng thuế là hợp lý

16:29 | 15/11/2014

Đề xuất tăng thuế tiêu thụ đặc biệt đối với thuốc lá, rượu, bia của Bộ Tài chính đã và đang nhận được nhiều ý kiến. Tuy nhiên, phần đông dư luận đều cho rằng, tăng thuế đối với các mặt hàng này là hợp lý, vì sức khỏe, môi trường sống của cả cộng đồng

Cơ quan chức năng tỉnh Quảng Ngãi tiến hành tiêu hủy thuốc lá nhập lậu

Một thống kê cho thấy, mỗi năm người Việt Nam tiêu thụ hơn 3 tỷ lít bia và gần 68 triệu lít rượu. Thói quen này khiến nhiều người Việt Nam bị bệnh. Nghiên cứu của Tổ chức Y tế thế giới (WHO) khi tiến hành trên hơn 18.000 nạn nhân nhập viện do tai nạn giao thông tại Việt Nam cho thấy, 36% người lái xe máy có nồng độ cồn trong máu vượt ngưỡng cho phép; 66,8% lái xe ô tô vi phạm quy định về nồng độ cồn khi điều khiển phương tiện.

Theo Dự thảo, thuế tiêu thụ đặc biệt đối với thuốc lá sẽ tăng lên 70% vào năm 2016 và 75% vào năm 2019. Mục tiêu của lần tăng này là nhằm tăng thu cho ngân sách nhà nước và giảm tiêu dùng thuốc lá. Song, không ít ý kiến bày tỏ lo ngại, việc tăng thuế sẽ khiến gia tăng buôn lậu thuốc lá.

Ông Vũ Văn Cường - Chủ tịch Hiệp hội Thuốc lá Việt Nam nêu quan điểm: Môi trường pháp lý nghiêm ngặt đối với ngành thuốc lá trong nước đang vô tình gián tiếp tạo điều kiện cho thuốc lá nhập lậu phát triển nhanh chóng. Đặc biệt, đề xuất tăng thuế tiêu thụ đặc biệt đối với thuốc lá lại đang trở thành điều kiện tốt cho thuốc lá lậu gia tăng. Vô hình trung, mục tiêu tăng thuế tiêu thụ đặc biệt đối với thuốc lá là giảm tiêu dùng sản phẩm này đồng thời tăng nguồn thu ngân sách nhà nước lại không thực hiện được. Bởi vậy, vị lãnh đạo Hiệp hội Thuốc lá đã hơn một lần đề xuất, việc tăng thuế tiêu thụ đặc biệt đối với thuốc lá là cần thiết song Chính phủ cần đưa ra mức tăng và lộ trình phù hợp, tránh gây ra những tác dụng ngược cho nền kinh tế.

Ông Cường cũng nêu lên thực tế, số lượng thuốc lá điếu nhập lậu năm 2013 khoảng 17 tỷ điếu; nhưng dự báo trong năm 2014 này, số lượng thuốc lá điếu nhập lậu tăng từ 30-40%, tương đương trên 22 tỷ điếu. Trong năm 2013, thuốc lá nhập lậu gây thất thu ngân sách nhà nước 6.500 tỷ đồng. Và với tốc độ tăng trưởng thuốc lá lậu như nêu trên, năm 2014 dự báo sẽ thất thu ngân sách nhà nước hơn 8.000 tỷ đồng.

Song, nhìn nhận về những tác hại mà thuốc lá đã và đang gây hại cho sức khỏe con người, các chuyên gia y tế đều khẳng định: Rất cần thiết phải tăng thuế tiêu thụ đặc biệt đối với sản phẩm này. Theo Bộ Y tế, ước tính, mỗi năm, Việt Nam có khoảng từ 66.000 đến 76.000 người tử vong liên quan đến thuốc lá, chưa kể những người hít khói thuốc thụ động. Nếu như ở Italia giá một bao thuốc trung bình là 9 USD, thì ở Việt Nam, một bao thuốc giá trung bình chưa tới 1 USD. Chính bởi giá thuốc lá thấp như vậy nên ở Việt Nam, thanh thiếu niên cũng... tham gia đội quân hút thuốc lá.

Bà Phan Thị Hải- Phó Chánh Văn phòng Chương trình phòng chống tác hại thuốc lá (VINACOSH) Bộ Y tế cho biết, kinh nghiệm quốc tế cũng như khuyến cáo của Ngân hàng Thế giới (WB) và WHO đều chỉ ra rằng, thuế là biện pháp quan trọng nhất, có hiệu quả nhất để giảm tỷ lệ hút thuốc.

Tương tự, việc tăng thuế đối với sản phẩm rượu bia cũng nhận được sự đồng thuận. Một thống kê cho thấy, mỗi năm người Việt Nam tiêu thụ hơn 3 tỷ lít bia và gần 68 triệu lít rượu. Thói quen này khiến nhiều người Việt Nam bị bệnh.

Chưa hết, nghiên cứu của Tổ chức Y tế thế giới (WHO) khi tiến hành trên hơn 18.000 nạn nhân nhập viện do tai nạn giao thông tại Việt Nam đã cho thấy, 36% người lái xe máy có nồng độ cồn trong máu vượt ngưỡng cho phép; 66,8% lái xe ô tô vi phạm quy định về nồng độ cồn khi điều khiển phương tiện.

Vì thế, dư luận bày tỏ đồng tình đối với việc tăng thuế tiêu thụ đặc biệt đối với rượu, bia, thuốc lá. Theo đại biểu Quốc hội Hà Thị Vân (Thanh Hóa), rượu, bia là mặt hàng mà đa số người dân Việt Nam dùng hằng ngày. Trong khi đó, mỗi ngày, xã hội đều phải chứng kiến những hậu quả do rượu, bia gây ra, làm tổn thất sức khỏe, thậm chí là tính mạng, ảnh hưởng xấu tới hạnh phúc gia đình của người uống rượu, bia, làm mất trật tự trị an… Do vậy, việc tăng thuế suất thuế tiêu thụ đặc biệt với mặt hàng rượu, bia là cần thiết để giảm những hậu quả đáng tiếc mà xã hội đang từng ngày từng giờ chứng kiến.

Duy Phương