Bảo vệ hàng Việt từ câu chuyện cá tầm nhập lậu

Như báo Sài Gòn Tiếp Thị ngày 3.5 đã đưa tin, sau khi chiếm lĩnh hầu hết thị trường phía Bắc, gần đây, cá tầm Trung Quốc (CTTQ) nhập lậu có dấu hiệu được vận chuyển mạnh qua đường hàng không vào TP.HCM và các tỉnh phía Nam, các tỉnh miền Trung và Tây Nguyên, làm điêu đứng các doanh nghiệp, hộ dân nuôi cá tầm. Kẽ hở nào để CTTQ đi vào thị trường Việt Nam dễ dàng như vậy?

Sổ tay

Hiện nay, cục Thú y có trạm kiểm soát tại sân bay Nội Bài nhưng chỉ thực hiện kiểm soát hàng hóa xuất nhập khẩu; không kiểm soát hàng lưu thông trên các chuyến nội địa. Sở Nông nghiệp và phát triển nông thôn (NN&PTNT) Hà Nội cũng không có trạm kiểm soát thú y tại sân bay Nội Bài. Vì thế, CTTQ, đã không được kiểm soát chặt chẽ, thoát khỏi các trạm kiểm soát về thú y, vệ sinh thực phẩm trên đường bộ lại ung dung được đóng thùng, theo đường hàng không, “bơi” thoải mái vào các tỉnh phía Nam, các tỉnh thành miền Trung – lên cả Lâm Đồng – vùng nuôi cá tầm lớn nhất ở Việt Nam hiện nay.

Trong khi đó, trả lời báo chí, ông Vũ Văn Tám, thứ trưởng bộ NN&PTNT, nói rằng: do đã bố trí các trạm kiểm dịch ở đường bộ, cũng là trên đường đi và đến các sân bay nên không nhất thiết phải có các trạm tại cảng hàng không nội địa.

Theo các thành viên của hiệp hội Nuôi cá nước lạnh, việc không có chốt chặn kiểm dịch qua đường hàng không đã khiến cho những người buôn bán, vận chuyển trái phép CTTQ quá thuận lợi cho việc đưa CTTQ (lậu) đến các vùng, miền khác, từ đầu Hà Nội. Người ta biết rằng, cá tầm không thể vận chuyển được theo đường bộ hay đường thủy quá dài ngày vì loài cá này rất dễ chết khi nhiệt độ, thời tiết thay đổi trên đường đi dài ngày, và đường hàng không hiện nay là con đường duy nhất để CTTQ còn sống được vào TP.HCM và các tỉnh, thành phố khác. Do đó, chỉ cần một chốt chặn của cơ quan thú y của quản lý thị trường tại sân bay Nội Bài đã đủ bảo vệ hàng trăm doanh nghiệp, hộ dân nuôi cá tầm Việt Nam ở Lâm Đồng và các tỉnh, thành phố khác.

Các doanh nghiệp, hộ dân nuôi cá tầm Việt Nam đều nói rằng, họ không sợ cạnh tranh với CTTQ mặc dù CTTQ hiện nay nhập vào Việt Nam, bán buôn với giá cực rẻ (chỉ khoảng 50.000 đồng/kg so với mức giá 140.000 – 200.000 đồng/kg cá tầm tùy loại của Việt Nam). Nhưng vấn đề là, CTTQ nuôi bằng thức ăn tăng trọng, có thể dùng cả kháng sinh… như theo điều tra tận nơi của một số thành viên hiệp hội Nuôi cá nước lạnh thì chất lượng thịt, tiêu chuẩn vệ sinh của CTTQ là rất kém, thua xa cá Việt Nam nên nó phải đội lốt dưới mác cá tầm Việt Nam để bán. Việc phát hiện cơ sở nào bán CTTQ là rất khó cho nên, chỉ có cách chống tình trạng này bằng việc ngăn chặn CTTQ nhập lậu. Do đó, hơn lúc nào hết, cơ quan chức năng, khi đã phát hiện kẽ hở trong việc quản lý, cần phải thể hiện thái độ có trách nhiệm, bịt ngay kẽ hở này, để bảo vệ một mặt hàng mới, có giá trị cao, có khả năng phát triển mạnh, dài hạn của ngành thủy sản Việt Nam.