Hiệu quả quản lý cây trồng tổng hợp cho cây hồ tiêu

Tuy nhiên, cây hồ tiêu đang đối mặt với nhiều thách thức như giá cả không ổn định và đang có xu hướng giảm mạnh. Bên cạnh đó, việc sử dụng phân bón và quản lý dịch hại chưa phù hợp, dẫn đến quy trình sản xuất thiếu tính bền vững, môi trường bị suy giảm…

Bài viết này giới thiệu một số kết quả bước đầu trong việc áp dụng quản lý cây trồng tổng hợp - ICM cho cây hồ tiêu ở Đăk Lăk làm cơ sở cho việc tham khảo, nhân rộng trong thực tiễn, góp phần giúp người trồng tiêu sản xuất có hiệu quả hơn trong bối cảnh tác động của biến đổi khí hậu.

ICM là một hệ thống biện pháp kỹ thuật tổng hợp được áp dụng trong quá trình canh tác bao gồm từ giống, phân bón, tưới nước, tạo hình, bón phân, phòng trừ sâu bệnh hại nhằm mục đích giúp cây sinh trưởng khỏe, chống chịu được với điều kiện bất thuận, cho năng suất, chất lượng sản phẩm tốt, giảm chi phí, tăng hiệu quả sản xuất và giảm thiểu nguy cơ ô nhiễm môi trường.

- Địa điểm xây dựng mô hình: Xã Ea Bhok, huyện Cukuin, tỉnh Đăk Lăk. Chủ mô hình: Ông Nguyễn Lê Chung, một nông dân tiến tiến về sản xuất hồ tiêu. Thời gian thực hiện 2016 - 2017.

- Quy mô: 0,6ha (mô hình 0,3ha + đối chứng 0,3ha); mật độ 1.110 cây/ha. Vườn tiêu trồng năm 2007; giống tiêu Vĩnh Linh.

- Loại trụ: Muồng đen (trụ sống).

Vườn tiêu được trồng trên nền đất đỏ bazan, tầng canh tác dày, khả năng thấm và thoát nước tốt. Nhìn chung vườn cây sinh trưởng phát triển tốt, tỷ lệ đồng đều trên 98%, không có cây bị vàng lá. Năng suất năm 2015 trên vườn ≥5,5 tấn tiêu đen/ha/năm. Không có hiện tượng chết chậm và chết nhanh.

Các biện pháp kỹ thuật canh tác áp dụng cho mô hình:

Trong mô hình sử dụng 3 chủng loai phân Đầu Trâu tăng trưởng, Đầu Trâu nuôi trái và Đầu Trâu chắc hạt. Còn trên ruộng đối chứng sử dụng các loại phânYara complex + Natri Bo và kali đơn. Ở mô hình, lượng phân bón được tính toán theo độ phì của đất và năng suất dự kiến đạt được; ô đối chứng, nông dân bón theo kinh nghiệm, lượng đạm rất thấp so với kali và có nguy cơ mất cân đối dinh dưỡng nếu tiếp tục bón lượng phân như trên nhiều năm.

Sau hơn 1 năm xây dựng mô hình, khi thu hoạch đo đếm, tính toán cho thấy: Năng suất ô đối chứng và ô áp dụng ICM đều đạt 5,5 tấn hạt tiêu đen/ha, song dung trọng hạt ở ô ICM cao hơn so với ô đối chứng 4% (512,1g > 493,9g), nguyên nhân chủ yếu có thể ô ICM bón phân N và K cân đối hơn và có bổ sung thêm các nguyên tố vi lượng thiết yếu cho cây hồ tiêu như Zn, B...

Năng suất ô đối chứng và ô áp dụng ICM tương đương nhau, song giá bán khác nhau tùy thuộc vào dung trọng hạt. Ở ô ICM, dung trong hạt tiêu cao hơn, nên giá bán đạt 105.000 đồng/kg, trong khi đó ở ô đối chứng giá bán hạt tiêu chỉ đạt 102.000 đồng/kg.

Phân tích hiệu quả kinh tế cho thấy ở ô áp dụng ICM, chi phí sản xuất có xu hướng giảm, song lợi nhuận lại tăng so với đối chứng 18,4 triệu đồng/ha và tỷ suất lợi nhuận đạt 3,75.