Cải thiện tầm vóc nhờ dinh dưỡng

... Trong đó, yếu tố di truyền hầu như không thể thay đổi được. Kinh nghiệm về cải thiện tầm vóc nhờ dinh dưỡng của người Nhật là một thí dụ điển hình.

Vào Thế chiến thứ II, người Nhật có tầm vóc thấp bé. Đến năm 2000, chiều cao trung bình của người Nhật đã là 171 cm ở nam và 158,1 cm ở nữ. Trong khi đó, một thống kê vào năm 2001 ở nước ta cho thấy chiều cao nam thanh niên 18 tuổi trung bình đạt 164 cm, ở nữ là 153 cm.

Theo ngành y tế, tình trạng thiếu vi chất dinh dưỡng ở trẻ em, suy dinh dưỡng thể thấp còi ở trẻ dưới 5 tuổi vẫn còn cao. Đây là nguyên nhân khiến tình trạng chiều cao của thanh niên Việt Nam hiện thấp hơn nhiều so với chuẩn quốc tế.

Sữa là thực phẩm rất giàu canxi và chất đạm cần thiết cho cơ thể. Trứng là thực phẩm chứa nhiều chất đạm cần cho sự tăng trưởng của cơ thể. Riêng chuối cung cấp nhiều vitamin. Nếu mỗi bữa ăn có 1 ly sữa, 1 quả trứng và 1 quả chuối thì trẻ sẽ được thêm khoảng gần 300 kcal, một số chất đạm tốt và các vitamin cần thiết cho sự tăng trưởng. Để phát triển tầm vóc, cần bổ sung bữa ăn phụ này vào khẩu phần hằng ngày. Có 3 giai đoạn ảnh hưởng đến tầm vóc, sức khỏe và trí tuệ:

- Giai đoạn thai nghén: Đây là giai đoạn quan trọng nhất vì thai nhi cần được cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng để phát triển tốt về cân nặng và chiều cao, hình thành các cơ quan một cách đầy đủ và khỏe mạnh. Bà mẹ mang thai cần được ăn uống đa dạng các loại thực phẩm, đủ về số lượng và cân đối về chất lượng. Những chất dinh dưỡng mà bà mẹ mang thai hay bị thiếu là đạm, canxi và sắt. Đây là những chất quan trọng vì giúp tạo tế bào, mô, xương và máu cho thai nhi. Nếu được nuôi dưỡng đầy đủ, lúc sinh ra, thai nhi sẽ cân nặng 3-3,5 kg và chiều cao khoảng 50 cm. Đây là tiền đề cho sự phát triển tốt tầm vóc của trẻ sau này.

- Giai đoạn 2 năm đầu đời: Ở giai đoạn này, thể chất và tinh thần phát triển nhanh nhất. Chiều cao của trẻ tăng rất nhanh, năm đầu tăng 25 cm, năm thứ 2 tăng 12 cm. Giai đoạn này cần cho bé bú sữa mẹ và ăn dặm đúng cách, đủ các nhóm thức ăn như chất đường, chất đạm, chất béo, vitamin và khoáng chất.

- Giai đoạn tiền dậy thì và dậy thì: Giai đoạn này chiều cao phát triển nhanh trở lại và tiếp tục cho đến năm 18 tuổi, sau đó không tăng nữa nhưng khối lượng xương vẫn tiếp tục phát triển cho đến 28-30 tuổi.

Cơ thể muốn phát triển tốt, thức ăn phải đầy đủ chất đạm, canxi, sắt, kẽm. Thức ăn chứa nhiều đạm như thịt, cá, trứng, sữa, các loại đậu; nhiều canxi như sữa, cá, cua, nghêu, sò...; nhiều sắt như thịt bò, trứng, gan, rau dền… và nhiều kẽm như thịt, sữa, lòng đỏ trứng, gan… Bên cạnh dinh dưỡng đầy đủ và cân đối, nam nữ ở độ tuổi này cần tập luyện thể dục thể thao. Nên tập các môn có tác dụng tăng chiều cao như bóng rổ, bóng chuyền, cầu lông, bơi lội, xà đơn, xà kép, xà lệch…

Bác sĩ Ngô Văn Tuấn