Đột quỵ - nguy hiểm và dễ tái phát

Ảnh minh họa.

Đột quỵ còn gọi là tai biến mạch máu não, là một bệnh lý tổn thương một phần não xảy ra đột ngột do sự cung cấp máu lên não bị ngừng trệ. Đột quỵ không phải do té ngã gây ra. Triệu chứng của đột quỵ là liệt tay chân đột ngột làm cho bệnh nhân không đứng vững, té ngã khi đang đi, đứng, lái xe… 

Có 2 dạng đột quỵ thường gặp hiện nay: Dạng thứ nhất là đột quỵ do thiếu máu cục bộ. Bệnh thường gặp sau một cơn đau hoặc cục máu đông có thể hình thành trong các mạch máu của não, hoặc trong mạch máu dẫn đến não, hay trong các mạch máu ở những nơi khác của cơ thể đi đến não; những cục máu đông chặn lưu lượng máu đến các tế bào của não, dạng này chiếm tỉ lệ cao trên 80% các ca đột quỵ do thiếu máu cục bộ. Dạng thứ hai là đột quỵ do xuất huyết não. Xảy ra do một mạch máu não bị vỡ, kết quả là máu thấm vào mô não, gây tổn thương cho các tế bào não, phổ biến nhất của dạng này là kết hợp giữa huyết áp cao với chứng phình động mạch não, hay dị dạng mạch máu não bẩm sinh, do rối loạn đông máu hoặc bệnh nhân đang điều trị bằng thuốc chống đông.

Trung bình cứ 10 người mắc bệnh thì hai người sẽ tử vong, năm người bị tàn phế. Chỉ có ba người có thể trở lại cuộc sống bình thường sau đột quỵ. Đột quỵ là một gánh nặng lớn cho bệnh nhân lẫn gia đình, xã hội. Tại các bệnh viện TP HCM, bệnh nhân đột quỵ gia tăng theo từng năm và số tuổi mắc bệnh ngày càng trẻ.

Theo bác sĩ Thắng, ở Việt Nam đột quỵ là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu trong các bệnh lý nói chung. Sự phục hồi ở bệnh nhân đột quỵ có thể một phần hoặc hoàn toàn. Điều này tuỳ thuộc vào mạch máu não bị tắc, thời gian bệnh nhân được đưa đi cấp cứu, xử trí cấp cứu và chăm sóc sau đột quỵ.

Trong trường hợp nặng thì bệnh nhân có thể tử vong hoặc bị di chứng nặng nề và ảnh hưởng rất lớn đến sinh hoạt của bệnh nhân. Các trường hợp nặng là những bệnh nhân bị nhồi máu não hoặc xuất huyết não với kích thước quá lớn hoặc xảy ra ở các vị trí quan trọng.

Đột quỵ là một bệnh lý có khả năng gây tái phát. Bệnh nhân đã từng bị đột quỵ một lần sẽ có nguy bị đột quỵ lần nữa. Do vậy, việc điều trị phòng ngừa là rất quan trọng trong suốt quãng đời còn lại của bệnh nhân.

Theo BS Thắng, việc điều trị phòng ngừa cho bệnh nhân chủ yếu cần tránh lối sống tĩnh tại, ít vận động. Nên tăng cường tập thể dục, vận động vừa sức, đều đặn, phù hợp với tình hình sức khỏe và bệnh tật đang có. Tốt nhất là nên bỏ thuốc lá, ngưng rượu bia. Ngoài ra cũng không ăn nhiều mỡ, không ăn nhiều chất ngọt, chất đường, bột. Ăn giảm muối, ăn nhiều rau, củ, trái cây.

Đối với người bị tai biến mạch máu não, trong 3 giờ đầu thời gian là vàng, vì vậy, BS Thắng khuyến cáo, khi phát hiện người đột quỵ, người xung quanh cần đưa nạn nhân đến cơ sở y tế có khả năng điều trị càng sớm càng tốt. Tuyệt đối không thực hiện các hành động xử lý không đúng cách như cạo gió, giật tóc, nặn chanh vào miệng... Những việc làm này hoàn toàn không có lợi và chậm thời gian cấp cứu bệnh nhân. Ngoài ra cũng không tự ý cho uống hoặc nhỏ thuốc hạ huyết áp hay bất kỳ loại thuốc nào khác, đồng thời di chuyển bệnh nhân bằng cáng, không nên đưa bệnh nhân đến bệnh viện bằng xe máy, tránh xóc khi chuyển bệnh nhân.

Thùy Linh