Khuyến khích phát triển y học cổ truyền

....thực hiện Chỉ thị số 24-CT/TW ngày 4/7/2008 của Ban Bí thư Trung ương Đảng “Phát triển nền Đông y Việt Nam và Hội Đông y Việt Nam trong tình hình mới” vừa diễn ra tại Hà Nội.

Phát triển nguồn dược liệu để đáp ứng cho y học cổ truyền.

“Phủ sóng” rộng

Báo cáo cho thấy, trong vòng 10 năm qua  hệ thống chăm sóc sức khỏe y dược cổ truyền đã được mở rộng và phát triển ở tất cả các tuyến. Đối với hệ thống bệnh viện, đến năm 2018, tổng số bệnh viện y học cổ truyền tuyến tỉnh là 58/63 (trong đó có 3 tỉnh có hai bệnh viện, 7 tỉnh chưa có bệnh viện y học cổ truyền). 

Hệ thống khoa và tổ y học cổ truyền trong bệnh viện đa khoa, chuyên khoa cũng tăng lên (năm 2008 là 77,4%, năm 2013 là 84,44%, năm 2017 là 82,3%). Số giường bệnh cho y học cổ truyền tăng gấp hai lần so với năm 2008. Tuy nhiên tỷ lệ giường bệnh cho y học cổ truyền so với tổng số giường bệnh chung của tuyến tỉnh có xu hướng giảm đi. 

Tại tuyến y tế cơ sở, công tác y dược cổ truyền dần được củng cố. Đến năm 2017, tỷ lệ các trạm y tế xã triển khai khám chữa bệnh y học cổ truyền tăng 23,99% so với năm 2008. Tỷ lệ các xã đã triển khai khám chữa bệnh y học cổ truyền được thanh toán BHYT đạt 70,18%, các trạm y tế xã có vườn thuốc mẫu đạt 88,87%. 

Trong hệ thống chính sách khám chữa bệnh y dược cổ truyền tư nhân, các loại hình dịch vụ y dược cổ truyền khối tư nhân đã đa dạng hơn và không ngừng tăng về số lượng, đa dạng các loại hình như bệnh viện y học cổ truyền tư nhân, các phòng chẩn trị y học cổ truyền, các cơ sở kinh doanh thuốc thành phẩm y học cổ truyền, cơ sở bán buôn dược liệu…

Công tác khám chữa bệnh y học cổ truyền kết hợp với y học hiện đại tăng ở tất cả các tuyến. Các chính sách về y dược cổ truyền được ban hành áp dụng cho cả y tế công và tư đã đảm bảo tính bình đẳng, công bằng giữa các loại hình cơ sở không phân biệt hình thức sở hữu, chủ thể đầu tư và quản lý. 

Tuy nhiên, tỷ lệ khám chữa bệnh y học cổ truyền kết hợp y học cổ truyền với y học hiện đại riêng ở tuyến tỉnh giảm (năm 2008 là 10,68%, giảm còn 8,86% năm 2017). Tỷ lệ này ở các tuyến chưa đạt chỉ tiêu đề ra…

Cùng với đó, việc đầu tư nguồn lực cho y dược cổ truyền chưa tương xứng với vai trò và tầm quan trọng của y dược cổ truyền trong chăm sóc sức khỏe nhân dân; các quy định hiện hành đã xuất hiện những hạn chế nhất định đối với sự phát triển của y dược cổ truyền. Nhiều văn bản đang dừng ở mức độ “chủ trương,” “đường lối” chứ chưa có những quy định cụ thể, dẫn đến tình trạng gặp khó trong tuân thủ, thực hiện…

Khuyến khích trồng dược liệu    

Không phải cho đến Hội nghị lần này vấn đề phát triển y học cổ truyền đáp ứng nhu cầu khám chữa bệnh của người dân mới được quan tâm. Một mặt y học cổ truyền tận dụng được thế mạnh nguồn thuốc đông y sẵn có trong dân gian, mặt khác các bệnh viện y học cổ truyền cũng góp phần giúp giảm tải cho hệ thống bệnh viện nói chung đang quá tải.

Tuy nhiên, đến nay, chất lượng khám chữa bệnh y học cổ truyền vẫn chưa đáp ứng được nhu cầu ngày càng cao của người dân. Việc kết hợp giữa y học cổ truyền và y học hiện đại trong một số cơ sở còn hình thức, lợi thế của y dược cổ truyền chưa phát huy tốt. 

Hiện dược liệu dùng cho sản xuất thuốc tại Việt Nam vẫn còn nhiều loại chưa đảm bảo chất lượng, phần lớn dược liệu sử dụng mỗi năm tại Việt Nam là nhập khẩu, đa số lại nhập theo con đường tiểu ngạch khó đạt tiêu chuẩn để làm thuốc. Tình hình dược liệu vận chuyển lậu đang diễn biến phức tạp, ngoài số dược liệu không rõ nguồn gốc thì hiện người tiêu dùng cũng đang phải đối mặt với những nguy cơ sử dụng các loại dược liệu kém chất lượng, giả…

Để tháo gỡ dần những khó khăn này, theo ông Phạm Vũ Khánh- Cục trưởng Cục Quản lý Y Dược cổ truyền, Bộ Y tế, thời gian tới, ngành y tế tiếp tục hoàn thiện hệ thống quản lý nhà nước về y dược cổ truyền từ Trung ương đến địa phương.

Phấn đấu 100% sở y tế có bộ phận chuyên trách về y dược cổ truyền. Chú trọng phát triển mạng lưới và nâng cao chất lượng khám, chữa bệnh, đào tạo nhân lực y dược cổ truyền từ Trung ương đến địa phương, phấn đấu năm 2018 có thêm 2 tỉnh, thành phố có bệnh viện y học cổ truyền tuyến tỉnh.

Ông Phạm Vũ Khánh nhấn mạnh, cần đẩy mạnh khám, chữa bệnh bằng y học cổ truyền và kết hợp y học cổ truyền với y học hiện đại so với tổng số người bệnh được khám, chữa bệnh.

Theo đó, đến năm 2018 tuyến Trung ương đạt 10%; tuyến tỉnh đạt 15%; tuyến huyện đạt 20% và tuyến xã đạt 35%. Ngành đáp ứng đủ dược liệu, thuốc y học cổ truyền thiết yếu và chủ yếu đạt chất lượng theo quy định cho các cơ sở khám, chữa bệnh bằng y dược cổ truyền.

Cần tăng cường phối hợp, chỉ đạo các cơ quan chức năng và đơn vị liên quan, cơ sở khám, chữa bệnh kiểm tra chất lượng dược liệu trên thị trường. Giám sát các hoạt động chuyên môn của các cơ sở khám chữa bệnh, cơ sở sản xuất dược liệu và thuốc đông y. Triển khai mạnh mẽ các hoạt động chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả về dược liệu, nhất là tại các tỉnh, thành phố có cửa khẩu, xử lý nghiêm các cá nhân, tổ chức vi phạm khi phát hiện.

Đồng thời, khuyến khích,  hỗ trợ cá nhân, tổ chức nuôi trồng dược liệu, thu hút nguồn đầu tư của các doanh nghiệp sản xuất và kinh doanh dược liệu. Phát huy vai trò của UBND xã, phường trong giám sát, quản lý nguồn gốc của dược liệu theo địa chỉ nuôi trồng; nghiên cứu khoa học hỗ trợ nuôi trồng dược liệu. Phát triển các hội nghề nghiệp giúp đỡ cho các thành viên, coi trọng hợp tác giữa 3 nhà gồm nhà nông - nhà khoa học - doanh nghiệp nhằm xây dựng ngành nuôi trồng dược liệu. 

An Thái