Đề án đổi mới thi THPT Quốc gia: Vừa phê duyệt đã thu hồi

Trước đó, sau khi Bộ GD&ĐT phê duyệt đề án này, dư luận xôn xao và ngỡ ngàng về số tiền khổng lồ cho chương trình đổi mới thi tốt nghiệp THPT, triển khai ổn định đến nay đã sang năm thứ 4.

Một số hạng mục của Đề án.

Đã thực sự đổi mới?

Theo đề án đổi mới thi tốt nghiệp THPT quốc gia, năm 2018 sẽ chi hơn 344 tỉ đồng, năm 2019 chi hơn 203,6 tỉ đồng và năm 2020 chi hơn 201,6 tỉ đồng.

Trong đó riêng việc xây dựng ngân hàng câu hỏi chuẩn hóa phục vụ ra đề thi được chú trọng đầu tư với tổng số tiền trên 266 tỉ đồng.

Chỉ tính trong năm 2018, dự kiến đề án này chi gần 84,8 tỉ đồng cho việc xây dựng ngân hàng câu hỏi chuẩn hóa. Năm 2019-2020, mỗi năm chi trên 90,7 tỉ đồng cho việc xây dựng ngân hàng câu hỏi chuẩn hóa.

Trong số các hạng mục của đề án, bao gồm cả Quy chế thi THPT quốc gia, Quy chế tuyển sinh ĐH, CĐ sư phạm, trung cấp sư phạm và các văn bản hướng dẫn thực hiện các quy chế này.

Đặc biệt, năm 2018 sẽ dành hơn 35 tỉ đồng cho tổ chức thi THPT quốc gia. Bao gồm từ việc tập huấn nghiệp vụ thi, ra đề, chi phí địa điểm làm việc, ăn ở, thuê hạ tầng, vận hành, nâng cấp phần mềm quản lý thi, vận chuyển đề, chấm thi, kiểm tra thi.

Riêng số tiền được tính toán mua, thuê máy móc vật tư phục vụ ra đề thi là trên 19 tỉ đồng.

Công tác kiểm tra thi với 40 đoàn, mỗi đoàn 5 người/3 ngày thì mức chi phí phải bỏ ra là trên 1,53 tỉ đồng; Chi hơn nửa tỉ đồng cho việc ban hành các văn bản quy phạm pháp luật, xây dựng đề án đổi mới thi, tuyển sinh. Con số chi cho việc này giảm đi vào các năm sau với khoảng 60 triệu đồng/năm... 

Với đề án này, Bộ GD&ĐT đặt ra các mục tiêu cụ thể: tổ chức một kỳ thi quốc gia đến năm 2020 đảm bảo khách quan công bằng, lấy kết quả kỳ thi để xét công nhận tốt nghiệp và làm căn cứ sử dụng trong tuyển sinh, xây dựng ngân hàng câu hỏi chuẩn hóa đủ lớn đáp ứng yêu cầu tổ chức thi THPT quốc gia giai đoạn 2018-2020 và giai đoạn từ năm 2021 trở đi...

Dẫu thế, băn khoăn lớn được đặt ra, nếu sau năm 2020, khi áp dụng chương trình giáo dục phổ thông mới, đề án nói trên có phải thay mới hay không?

Lượng câu hỏi trong ngân hàng còn phù hợp không hay lại phải bổ sung, thay thế số câu hỏi mới? Nếu thay mới đề án thì kinh phí sẽ là bao nhiêu?

Cùng với đó, tuy đề án có tên “Đổi mới thi THPT quốc gia và tuyển sinh ĐH-CĐ sư phạm, trung cấp sư phạm hệ chính quy giai đoạn 2018-2020”, nhưng tại nội dung đề án này, trong 3 năm thực hiện (từ năm 2018 đến 2020), kỳ thi THPT quốc gia về cơ bản không thay đổi so với phương án thi THPT quốc gia đã thực hiện năm 2017 và phương thức thi THPT quốc gia năm 2018 đã công bố.

Đáng lưu ý, đề án chỉ có thêm một điểm mới là việc chuẩn bị hạ tầng kỹ thuật và phần mềm phục vụ kỳ thi THPT quốc gia từ năm 2021.

Theo đó từ năm 2021, thí sinh dự thi THPT quốc gia sẽ thi trên máy tính nếu điều kiện cho phép.

Với điểm mới này, dự kiến hoạt động của đề án vào năm 2020 có thêm một mục là triển khai thử nghiệm thi THPT quốc gia trên máy tính tại các trung tâm vệ tinh đã được xây dựng.

Vì sao phải thu hồi? 

Về việc thu hồi đề án, lãnh đạo Bộ GD&ĐT cho biết: Thực hiện Nghị quyết 44/NQ-CP ngày 9/6/2014 của Chính phủ ban hành Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết 29-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XI, Bộ GD&ĐT đã triển khai đổi mới thi tốt nghiệp THPT và tuyển sinh ĐH- CĐ.

Theo đó từ năm 2015, tổ chức 1 kỳ thi THPT quốc gia lấy kết quả để xét công nhận tốt nghiệp THPT và làm căn cứ tuyển sinh ĐH, CĐ.

Để đảm bảo sự ổn định và làm cơ sở để tiếp tục thực hiện lộ trình đổi mới thi, xét công nhận tốt nghiệp THPT và tuyển sinh ĐH, CĐ từ năm 2021 trở đi phù hợp với chương trình sách giáo khoa mới, Bộ GD&ĐT đã xây dựng Đề án “Đổi mới thi THPT quốc gia và tuyển sinh ĐH, CĐ sư phạm, trung cấp sư phạm hệ chính quy giai đoạn 2018-2020”.

Tuy nhiên sau khi có thông tin về đề án, Bộ trưởng Bộ GD&ĐT đã chỉ đạo kiểm tra lại nội dung Đề án. Xét thấy: nội dung về tài chính được tính toán tích hợp từ nhiều nguồn liên quan, có sự trùng lắp, một số nội dung thiếu khả thi; một số khoản mục là chi phí gián tiếp chứ không trực tiếp cho hoạt động tổ chức thi. Do vậy, Bộ trưởng Bộ GDĐT đã chỉ đạo thu hồi Đề án để tiếp tục hoàn thiện.

Cũng theo Bộ GD&ĐT, con số hơn 749 tỷ đồng là khái toán cho 3 năm từ 2018-2020.

Bộ phận soạn thảo đã đưa vào khái toán nhiều khoản kinh phí không trực tiếp cho hoạt động tổ chức thi THPT quốc gia và tuyển sinh ĐH, CĐ.

Đơn cử như kinh phí từ Đề án ngoại ngữ quốc gia Dự án Hỗ trợ Đổi mới giáo dục phổ thông (RGEP), Chương trình Phát triển các trường sư phạm (ETEP)…

Cách khái toán này đã dẫn đến sự không thống nhất trong cách hiểu, cần phải nghiên cứu điều chỉnh cả nội dung và vấn đề tài chính khi soạn thảo Đề án.

Theo đó, Bộ trưởng đã chỉ đạo bộ phận soạn thảo nghiêm túc rút kinh nghiệm trong việc xây dựng các đề án, dự án, đặc biệt là khi tính toán các nội dung về tài chính.

Mạnh Dũng - Minh Quang