Dự thảo Luật Giáo dục đại học: Cần sửa đổi quy định về nhân lực ngành y tế?

Bác sỹ chuyên khoa 1, chuyên khoa 2 vẫn có thể là giảng viên ĐH.

Bác sỹ chuyên khoa 1, chuyên khoa 2 có được là giảng viên ĐH?

Theo TS Nguyễn Minh Lợi - Phó Cục trưởng Cục Khoa học công nghệ và Đào tạo, Bộ Y tế, thành viên Tổ tư vấn đổi mới của Bộ Y tế, dự thảo Luật GD ĐH đang quy định tiêu chuẩn giảng viên ĐH tối thiểu là thạc sĩ, tiến sĩ. Trong khi các bệnh viện chủ yếu là những người có bằng chuyên khoa 1, chuyên khoa 2 hay nội trú có trình độ chuyên môn tay nghề rất giỏi và đang tham gia giảng dạy thì công nhận họ thế nào? 

Về vấn đề này, Vụ trưởng Vụ Giáo dục ĐH Nguyễn Thị Kim Phụng (Bộ GDĐT) thông tin: Khái niệm chuẩn giảng viên trong Dự thảo Luật là đề cập tới trình độ và văn bằng của các giảng viên giảng dạy của cơ sở giáo dục ĐH. Đối với các ngành nghề nghiệp chuyên sâu như văn hoá, nghệ thuật hay y tế, các nghệ sĩ nhân dân, bác sĩ giỏi có bằng chuyên khoa 1,2 vẫn là giảng viên cơ hữu, giảng viên thỉnh giảng giảng dạy thực hành cho sinh viên y khoa.

Theo khảo sát của Ban soạn thảo khi nghiên cứu kinh nghiệm ở một số nước trên thế giới cho thấy, việc quản lý tổ chức đào tạo, quy định trình độ và cấp chứng chỉ nghề nghiệp chuyên sâu thường thuộc hiệp hội nghề nghiệp hoặc của các cơ quan chuyên môn. Ban soạn thảo cũng đã tham khảo Luật Giáo dục ĐH của các nước Nhật, Hàn Quốc, Thái Lan, Malaysia Indonesia , Đức, Trung Quốc… thì chưa thấy có quy định bác sĩ chuyên khoa 1, 2 trong Luật. Định hướng dự thảo giao Chính phủ quy định chi tiết cũng là để thực hiện việc này. 

“Tuy nhiên có thông lệ là có thể cho phép, trong chương trình đào tạo lấy văn bằng có tích hợp dạy một số học phần nghề nghiệp chuyên sâu và những người có văn bằng có thể được miễn các học phần này khi tham gia các chương trình đào tạo chuyên sâu” – bà Phụng cho biết.

Không quy định trình độ tương đương

Theo TS Nguyễn Minh Lợi, Bộ Y tế đã có ý kiến nhiều lần về việc không nên bỏ qua trình độ và văn bằng chuyên sâu trong đào tạo nhân lực y tế. Thực tế, hiện những luật giáo dục của Việt Nam chỉ giữ về văn bằng (bác sĩ, dược sĩ, kỹ sư) mà bỏ mất trình độ và văn bằng chuyên sâu (trong y tế có chuyên khoa 1, chuyên khoa 2 và nội trú). Đặc biệt, trong dự thảo không nói rõ về nội dung này. 

Điều này dẫn đến khi giao Chính phủ quy định về xác định chỉ tiêu, thời gian đào tạo… như ở Điều 73 chỉ làm rối hệ thống thêm mà không giải quyết được việc nâng cao chất lượng nhân lực ngành y tế. Việc không quy định về trình độ cụ thể cho đối tượng đào tạo nhân lực này trong Luật có thể dẫn đến là các cơ sở giáo dục ĐH chuyên về lĩnh vực y tế không biết sẽ xác định đi theo định hướng nào vì trong đào tạo y khoa là đào tạo song song theo cả 2 hướng hàn lâm và chuyên nghiệp.  TS Lợi đề nghị Dự thảo Luật GDĐH cần sửa đổi theo hướng công nhận văn bằng giáo dục ĐH thuộc hệ thống giáo dục quốc dân bao gồm bằng cử nhân, thạc sĩ, tiến sĩ, chuyên gia. 

Về vấn đề này, bà Nguyễn Thị Kim Phụng cho rằng khi sửa Luật Giáo dục ĐH, tiếp thu ý kiến của Bộ Y tế, ở một số Dự thảo trước, Ban soạn thảo đã đưa vào nhiều quy định về việc đào tạo nhân lực cho khối ngành sức khoẻ (bác sĩ, dược sĩ)… và giao cho Chính phủ quy định chi tiết các vấn đề đó.

Tuy nhiên, quá trình lấy ý kiến góp ý của các chuyên gia, các Đoàn đại biểu Quốc hội, ban soạn thảo nhận được nhiều ý kiến khác nhau. Nhiều ý kiến cho rằng, các trình độ của giáo dục ĐH chỉ nên là Cử nhân, ThS, TS như hầu hết các nước khác. Nếu quy định trình độ tương đương không minh bạch hoặc quá nhiều điều giao cho Chính phủ quy định sẽ làm giảm hiệu lực của văn bản Luật.

Ban soạn thảo đã tổng hợp các vấn đề cần quy định riêng trong nội dung sửa Điều 73 và giao cho Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành về xác định chỉ tiêu tuyển sinh, thời gian đào tạo, chương trình đào tạo, điều kiện tổ chức đào tạo, quản lý đào tạo, trình độ tương đương, văn bằng, chứng chỉ.

“Ngoài Điều 73 quy định tổng hợp về 8 vấn đề cần quy định riêng cho chương trình định hướng nghề nghiệp chuyên sâu phù hợp với lĩnh vực sức khoẻ và một số lĩnh vực khác, Dự thảo còn 3 điều có quy định riêng cho lĩnh vực sức khoẻ… Như vậy, có thể nói hầu hết các đề xuất của Bộ Y tế đã được Ban soạn thảo tiếp thu, chỉ khác về kỹ thuật thể hiện trong Dự thảo mà thôi” – bà Phụng khẳng định. 

* Giải thích thêm về vấn đề công nhận văn bằng, TS Nguyễn Minh Lợi cho hay theo quy định hiện nay, sinh viên y khoa học 6 năm ra trường thì trình độ tương đương với ĐH. Các em học tiếp nội trú 3 năm, học thêm chuyên khoa 1, 2 năm nhưng vẫn là bằng ĐH, vì vậy sẽ rất thiệt thòi. Vì vậy, chương trình đào tạo mới sẽ được phân đoạn. Sinh viên học 4,5 năm sẽ công nhận cử nhân y khoa. Nếu học thêm 1, 2 năm nữa sẽ là danh hiệu bác sĩ y khoa. Tiếp đó các sinh viên thi quốc gia lấy chứng chỉ hành nghề sẽ có phạm vi hoạt động đa khoa. Mục tiêu hướng đến của việc thay đổi đào tạo ngành y là mong muốn khi cắt đoạn đào tạo sẽ dễ dàng hơn trong việc công nhận trình độ.

Thu Hương