Các sở sút 'quả bóng trách nhiệm', DN mệt phờ

Nguyên nhân do đất lâm nghiệp được Nhà nước giao trước thời điểm Bộ luật Đất đai năm 1993, chỉ là trên sổ sách, còn đất thực địa bị người dân xâm canh, lấn chiếm, sử dụng không đúng mục đích nên không còn nguyên trạng.

Ông Phạm Tấn Việt, GĐ Cty TNHH MTV Lâm nghiệp Ea Wy cho biết, Cty đang quản lý hơn 10.849 ha rừng và đất rừng, trong đó có 5.900 ha rừng tự nhiên, 2.800 ha rừng trồng và liên kết với các hộ dân. Diện tích rừng nằm trên địa bàn 4 xã Ea Wy, Cư Mok, Ea Ral, Cư Amung, huyện Ea H’Leo (Đăk Lăk).

Trong vùng có khoảng 26 ngàn nhân khẩu và gần 7.000 lao động, với hơn 80% người dân sống dựa vào SX nông nghiệp. Cuộc sống khó khăn, nhất là đất đai ngày càng xói mòn bạc màu, năng suất cây trồng giảm, tình trạng người dân lấn chiếm đất rừng khá phức tạp. Vì vậy, Cty đã phối hợp với chính quyền rà soát, thu hồi các diện tích rừng bị phá, lấn chiếm.

Từ năm 2012 đến nay, Cty đã thu hồi được 333,45 ha. Cụ thể, năm 2013 thu hồi  93,86 ha, năm 2014 là 48,87 ha, năm 2015 là 55,92 ha, năm 2016 là 90,78 ha và năm 2017 là 44,02 ha. Những diện tích đất này Cty đã trồng lại rừng, khoanh nuôi, bảo vệ để tái sinh tự nhiên. Nhiều đất trống, đất nương rẫy bị xâm canh, lấn chiếm Cty cũng đã trồng lại rừng.

Trong quá trình SXKD, Cty luôn thực hiện đầy đủ nghĩa vụ thuế với Nhà nước, không nợ thuế phát sinh hay nợ thuế tồn đọng. Đột nhiên, Cty nhận được văn bản của Kiểm toán Nhà nước thông báo kết quả kiểm toán chuyên đề về công tác sử dụng đất tại Cty. Công ty “tá hỏa” khi đơn vị kiểm toán căn cứ vào khoản 6 điều 25 Nghị định số 46/2014/NĐ-CP ngày 15/5/2014 để truy thu tiền thuê đất 1.387.224.000 đồng.

Ông Việt cho biết, khi chuyển đổi từ Lâm trường sang Cty TNHH MTV Lâm nghiệp Ea Wy, đơn vị đã được UBND tỉnh cho thuê đất tại quyết định số 2954/QĐ-UBND ngày 05/11/2008, với diện tích được thuê là 105.057.295 m2 đất để sử dụng vào mục đích nông nghiệp, đồng thời cấp giấy chứng nhận QSDĐ cho Cty.

Tuy nhiên trên thực tế, số đất nói trên đã bị người dân lấn chiếm trồng cây công nghiệp, SX nông nghiệp và trồng rừng từ trước đó. Trên danh nghĩa đây là đất Cty được tỉnh cho thuê nhưng từ đó đến nay Cty không sử dụng, mà chỉ quản lý trên giấy tờ, sổ sách. Như vậy, Cty không có nguồn thu trên đất này nên việc yêu cầu nộp tiền thuê đất là phi lý.

Theo ông Việt, tại Nghị định số 1742/2005/NĐ-CP ngày 14/11/2005 của Chính phủ về thu tiền thuê đất, thuê mặt nước và các văn bản hướng dẫn thi hành, nếu đầy đủ hồ sơ pháp lý thì diện tích đất trồng rừng sẽ được miễn tiền thuê đất.

Năm 2012 đơn vị chưa được cấp giấy chứng nhận QSDĐ, được sự chỉ đạo của UBND tỉnh Đăk Lăk, Cty liên hệ với Sở TN- MT để được ký hợp đồng thuê đất nhưng Sở này hướng dẫn gặp Sở Tài chính để xác định đơn giá đất. Sở Tài chính lại chỉ Cty đến làm việc với Sở NN- PTNT để xác định loại đất xong mới áp đơn giá đất.

Khi Cty "gõ cửa" Sở NN- PTNT thì được biết Sở NN- PTNT không có chức năng xác định loại đất nên hướng dẫn Cty quay về Sở TN- MT. Đây cũng là lý do lẽ ra đất trồng rừng được miễn tiền thuê đất nhưng Cty bị vướng thủ tục pháp lý không làm được thủ tục miễn theo quy định.

Hiện nay, Cty đang tập trung quản lý và bảo vệ rừng tự nhiên và rừng trồng theo kế hoạch Nhà nước giao, tiền chi trả lương cho 30 CBCNV dựa vào nguồn hỗ trợ ít ỏi từ ngân sách Nhà nước (1 tỷ đồng/năm), trong khi chi phí hoạt động mỗi năm hơn 2,5 tỷ, nên việc nộp số tiền truy thu mà Chi cục Thuế huyện đưa ra là không khả thi.