Người mê sưu tầm hiện vật văn hóa Tây Nguyên
16:16 | 09/04/2019
Hơn 20 năm qua, chị Lê Thị Lý (phường Tân Lợi, TP. Buôn Ma Thuột) đã dành nhiều thời gian, tâm sức, tiền của đi khắp buôn làng Tây Nguyên...
... để sưu tầm hiện vật văn hóa quý giá của đồng bào các dân tộc thiểu số với mục đích góp phần lưu giữ, bảo tồn chúng trước nguy cơ bị mai một, lãng quên.
Chia sẻ cơ duyên đến với “nghiệp” sưu tầm này, chị Lý cho biết, bản thân là nhà kinh doanh dầu, nhớt nên có cơ hội đi nhiều nơi, tiếp xúc với nhiều dân tộc thiểu số khác nhau. Chứng kiến các đồ vật như cồng chiêng, chóe, trống… một thời được xem là “báu vật” của buôn làng nay dần bị bỏ quên hoặc lần lượt rơi vào tay thương lái tuồn đi nơi khác, chị không đành lòng. Năm 1997, chị Lý bắt tay vào sưu tầm với ý định ban đầu chỉ để làm vật trang trí trong nhà. Càng về sau, chính các giá trị văn hóa ẩn chứa trong từng món đồ như một “ma lực” cuốn chị vào vòng xoáy sưu tầm để lưu giữ, bảo tồn.
Nhiều hiện vật quý được trưng bày trong ngôi nhà dài Êđê truyền thống.
Món đồ đầu tiên chị mua được là chiếc chóe Bát Bửu của một gia đình người Êđê ở huyện Ea Súp. Chóe có niên đại từ 400 – 500 năm, cao 90 cm, đường kính khoảng 35-40 cm, được chạm khắc hoa văn rất đẹp mắt. Từ đó trở đi, hễ có dịp vào buôn, chị đều lân la tìm hiểu, thu thập thêm nhiều đồ vật khác để làm phong phú thêm cho bộ sưu tập. Đến nay chị đã sở hữu được khoảng 500 hiện vật gồm: trống, cồng chiêng, dụng cụ lao động (gùi, xà gạc, rìu), đồ dùng sinh hoạt (tô, chén, nồi đồng, nồi đất, cối giã gạo), trang phục (váy, áo, khố), đồ trang sức (chiếc vòng công tua, chuỗi hạt bằng nhựa thông)… Trong đó, nhiều nhất là bộ sưu tập chóe trên 300 chiếc to nhỏ đủ loại, có nhiều chóe quý như chóe mẹ bồng con, chóe cóc, chóe rùa, chóe mặt khỉ…
Để có được “kho báu” này không phải chuyến đi nào chị cũng thành công, mua được món đồ mình thích. Nhiều lần gia chủ đã đồng ý bán, nhận tiền đặt cọc nhưng sau đó họ lại đổi ý, hoặc có khi bị thương lái “hớt tay trên”, không ít lần chị phải ngậm ngùi ra về tay trắng. Chưa kể nhiều hôm gặp trời mưa, xe chở hiện vật mua được bị lầy, chị phải tìm mọi cách bảo quản hàng mặc cho người bị ướt lạnh. Chị Lý tâm sự: “Tôi luôn xem những món đồ đến tay mình là một cái “duyên”, nhiều tiền chưa chắc có được nên luôn coi chúng như báu vật. Với từng món đồ sưu tầm được, tôi đều ghi chép cụ thể nguồn gốc, xuất xứ, ý nghĩa… để hiểu hơn về giá trị của chúng”. Một trong những món vật mà chị trân quý nhất là bộ nồi đồng 10 cái mua của Amí Wen ở buôn đồng bào Êđê thuộc huyện Krông Pắc. Amí Wen có 3 người con gái nên khi lập gia đình, bà đã cho mỗi cô 3 cái, chỉ giữ 1 cái duy nhất. Để thuyết phục cả 3 cô chịu bán lại cho đủ bộ, chị Lý phải mất 4 năm ròng tới lui và hứa sẽ gìn giữ cẩn thận họ mới đồng ý. Lúc chở nồi đồng đi, Amí Wen cứ cầm tay chị dặn dò phải giữ lại không được bán cho ai khiến chị rất xúc động.
Sau khi có được khá nhiều hiện vật, chị Lý dựng một ngôi nhà dài Ê đê trong khu du lịch sinh thái Tâm An Viên ở cuối đường Trần Nhật Duật (thuộc buôn Akô Dhông, TP. Buôn Ma Thuột) làm không gian trưng bày cho khách tham quan miễn phí từ ngày 8-3-2017, với mong muốn cho thế hệ sau biết về nguồn cội nơi mình đang sinh sống và khách phương xa hiểu biết nhiều hơn đến văn hóa Tây Nguyên.
Huỳnh Thủy
nguồn: Báo Đắk Lắk Điện tử
CÁC TIN KHÁC
- 30 giáo viên tiếng Anh được tập huấn kiến thức về Công viên địa chất Đắk Nông (16/04/2019)
- Tổ chức gần 150 nghi lễ, ngày hội truyền thống các dân tộc thiểu số tại chỗ (12/04/2019)
- Xứ sở của âm thanh và giai điệu (12/04/2019)
- 20 nghệ nhân Êđê tham gia Ngày Văn hóa các dân tộc Việt Nam năm 2019 (12/04/2019)
- Thú vị truyền thuyết về núi Tà Đùng (11/04/2019)
- Kỳ công chế tác cồng chiêng Tây Nguyên (08/04/2019)
- Krông Nô tận dụng lợi thế để phát triển du lịch homestay (01/04/2019)
- Nồng nàn rượu cần Ban Mê (01/04/2019)
- Hành trình chinh phục danh hiệu Công viên địa chất toàn cầu (28/03/2019)
- Nâng cao phúc lợi của voi nhà (27/03/2019)
- Sẽ thực hiện Tiêu bản Voi để trưng bày, giới thiệu tại Bảo tàng Đắk Lắk (27/03/2019)
Khách sạn Thống Nhất Tp.Buôn Ma Thuột – Điểm hẹn Tây Nguyên
Buôn Ma Thuột được mệnh danh là Thủ phủ Tây nguyên, nơi văn hóa các dân tộc giao thoa và thể hiện nét riêng mà Đắk Lắk được hưởng.
- 108 - Nơi lý tưởng để bạn dừng chân tại Buôn Ma Thuột
- Khu du lịch sinh thái Ngọc Phụng – Điểm đến lý tưởng dành cho bạn
- Công ty TNHH Khách sạn và Du lịch Bạch Mã
- Khách sạn Sài Gòn – Ban Mê
Sầu riêng và những bước đi trên con đường chính ngạch
Sầu riêng Việt Nam xuất sang Trung Quốc theo con đường chính ngạch là cơ hội lớn để ngành hàng này phát triển.
- Đắk Lắk: Lễ hội nâng tầm sầu riêng Krông Pắc
- Nhiều hoạt động sôi nổi tại Lễ hội Sầu riêng huyện Krông Pắc lần thứ nhất
- Sẽ biểu diễn bay khinh khí cầu tại Lễ hội Sầu riêng Krông Pắc lần thứ I năm 2022
- Huyện Krông Pắc: Ra mắt mô hình trồng dổi lấy hạt tại xã Ea Yiêng
- Công ty TNHH Phân Bón Minh Thắng thông báo tuyển dụng
- Khởi tố Tổng giám đốc Công ty CP Cao su Đắk Lắk
- Chồng đổ xăng đốt vợ đang mang thai 8 tháng
- Hợp tác đầu tư giữa Ấn Độ và Đắk Lắk: Lợi thế và cơ hội
- Ngăn chặn hiểm họa chó thả rông cắn người: Phải dùng “thuốc đắng”…
- Cần xử lý nghiêm việc khai thác đất trái phép tại xã Chứ Kbô
- Cẩn trọng trước "cơn sốt" thu mua xác ve sầu
- Nhiều vườn sầu riêng, hoa xổ nhụy bị rụng hàng loạt
- Bột Diệp Lục - giải pháp ngăn ngừa tình trạng oxy hóa
- Ưu tiên cấp đủ nước cho sinh hoạt và tưới cho cây lâu năm
BÌNH LUẬN CỦA BẠN
BÌNH LUẬN