Xứ sở của âm thanh và giai điệu
13:28 | 12/04/2019
Công viên địa chất Đắk Nông trải dài qua 6 huyện, thị xã và là nơi sinh sống của hơn 40 dân tộc anh em.
Đoàn chuyên gia UNESCO tham quan Trung tâm thông tin huyện Cư Jút với nhiều loại nhạc cụ được trưng bày. Ảnh chụp ngày 1/1/2014
Ngay từ xa xưa, đồng bào các dân tộc M’nông, Mạ, Ê đê trên địa bàn tỉnh đã sáng tạo ra một hệ thống âm nhạc phong phú với nhiều loại nhạc cụ độc đáo mang âm hưởng của đại ngàn. Hầu hết các nhạc cụ đều được làm từ những nguyên liệu sẵn có trong tự nhiên như đá, lồ ô, tre, nứa... có hình dáng, âm thanh khác nhau nên được sử dụng trong nhiều trường hợp khác nhau.
Điều đáng nói, tuy đơn giản, mộc mạc nhưng các loại nhạc cụ đều chứa đựng được tâm tư, tình cảm của con người với ước vọng về tương lai tươi sáng hơn. Tiêu biểu nhất của sự sáng tạo này chính là từ những tấm đá thô sơ nhưng người M’nông đã sáng chế ra bộ đàn đá (goong lú) nổi tiếng gồm 6 thanh đá, có kích thước và hình dạng khác nhau. Mỗi thanh đá đều có một âm sắc tương ứng với một chiếc chiêng trong bộ chiêng đồng và đàn đá được UNESCO chọn làm biểu trưng của Công viên địa chất Đắk Nông.
Trong các nhạc cụ của đồng bào, cồng chiêng được xem là nhạc cụ thiêng nên chỉ được sử dụng trong lễ hội lớn của cộng đồng như lễ mừng lúa mới, lễ sum họp cộng đồng, lễ kết nghĩa bon buôn... Tiếng chiêng là “linh hồn” làm nên buổi lễ, là “cầu nối” giúp con người giao tiếp với thần linh (Yang) và cầu nguyện thần linh ban cho mưa thuận gió hòa, mùa màng tươi tốt, bội thu. Mỗi khi tiếng chiêng ngân lên thì mọi người lại tề tựu đông đủ để cùng nhau chung vui với các sự kiện của bon làng.
Hay như chỉ từ chiếc sừng trâu, đồng bào cũng sáng tạo ra chiếc nung (tù và). Mỗi khi bon làng tổ chức lễ hội hay có sự kiện gì quan trọng, tiếng tù và như là một lời hiệu triệu, kêu gọi mọi người gác lại mọi công việc để cùng cộng đồng làm việc chung.
Đàn đá- biểu trưng của CVĐC Đắk Nông
Ngoài ra, đồng bào các dân tộc bản địa còn sử dụng lồ ô, tre, nứa để chế tác ra một số nhạc cụ như: trống, sáo, khèn, gôc, kni, đinh năm, đinh ktuk, đàn brố, chiêng tre của đồng bào Ê đê; rlét, tù và, m’buốt, n’hôm, goong rêng (đàn tre), guếch (đàn môi), goong lú (đàn đá), m’ló…của đồng bào M’nông…
Ngoài các nhạc cụ của đồng bào bản địa, trong những năm gần đây, đồng bào các dân tộc phía Bắc như Tày, Dao, Nùng, Mông, Thái… vào định cư lập nghiệp cũng đã mang theo các nhạc cụ truyền thống của dân tộc mình, góp phần tạo nên sự phong phú, đa dạng cho hệ thống nhạc cụ Đắk Nông như khèn Mèo, sáo Mèo (của người Mông), pí lè (của người Dao), khèn bè của người Thái… Đặc biệt, cây đàn Tính, điệu hát Then của đồng bào các dân tộc Tày, Nùng đã trở nên quen thuộc với mọi người…
M'buốt- nhạc cụ truyền thống của người Mạ
Theo bà Lê Thị Hồng An, Phó Giám đốc Ban quản lý CVĐC Đắk Nông thì hệ thống nhạc cụ của các dân tộc trên địa bàn tỉnh rất phong phú, đa dạng và cũng rất đặc biệt. Trên cơ sở nghiên cứu, các chuyên gia UNESCO đã gọi CVĐC Đắk Nông bằng một tên gọi hết sức thân thương là “Xứ sở của âm thanh và giai điệu”. Để xứng danh với tên gọi đó, hiện tại, trong tiến trình xây dựng danh hiệu CVĐC toàn cầu và chuẩn bị cho cuộc thẩm định chính thức lần thứ 2 vào tháng 7/2019, tỉnh Đắk Nông đang tiến hành xây dựng Bảo tàng âm thanh và sẽ trưng bày toàn bộ nhạc cụ truyền thống của các dân tộc anh em đang sinh sống trên địa bàn tỉnh. Đặc biệt, tại các tuyến du lịch CVĐC cũng sẽ xây dựng một số nhà trưng bày đàn đá, cồng chiêng và nhạc cụ các dân tộc để giới thiệu với bạn bè trong và ngoài nước khi đến tham quan, du lịch tại Đắk Nông.
Bài, ảnh: Gia Bình
nguồn "Báo Đắk Nông điện tử"
CÁC TIN KHÁC
- Cuốn sách ảnh "Các dân tộc Tây Nguyên" ra mắt bạn đọc (23/04/2019)
- Khi bản sắc được khai thác, phát huy (20/04/2019)
- Thổ cẩm - sản phẩm chủ đạo của Công viên địa chất Đắk Nông (18/04/2019)
- 30 giáo viên tiếng Anh được tập huấn kiến thức về Công viên địa chất Đắk Nông (16/04/2019)
- Tổ chức gần 150 nghi lễ, ngày hội truyền thống các dân tộc thiểu số tại chỗ (12/04/2019)
- 20 nghệ nhân Êđê tham gia Ngày Văn hóa các dân tộc Việt Nam năm 2019 (12/04/2019)
- Thú vị truyền thuyết về núi Tà Đùng (11/04/2019)
- Người mê sưu tầm hiện vật văn hóa Tây Nguyên (09/04/2019)
- Kỳ công chế tác cồng chiêng Tây Nguyên (08/04/2019)
- Krông Nô tận dụng lợi thế để phát triển du lịch homestay (01/04/2019)
- Nồng nàn rượu cần Ban Mê (01/04/2019)
Khách sạn Thống Nhất Tp.Buôn Ma Thuột – Điểm hẹn Tây Nguyên
Buôn Ma Thuột được mệnh danh là Thủ phủ Tây nguyên, nơi văn hóa các dân tộc giao thoa và thể hiện nét riêng mà Đắk Lắk được hưởng.
- 108 - Nơi lý tưởng để bạn dừng chân tại Buôn Ma Thuột
- Khu du lịch sinh thái Ngọc Phụng – Điểm đến lý tưởng dành cho bạn
- Công ty TNHH Khách sạn và Du lịch Bạch Mã
- Khách sạn Sài Gòn – Ban Mê
Sầu riêng và những bước đi trên con đường chính ngạch
Sầu riêng Việt Nam xuất sang Trung Quốc theo con đường chính ngạch là cơ hội lớn để ngành hàng này phát triển.
- Đắk Lắk: Lễ hội nâng tầm sầu riêng Krông Pắc
- Nhiều hoạt động sôi nổi tại Lễ hội Sầu riêng huyện Krông Pắc lần thứ nhất
- Sẽ biểu diễn bay khinh khí cầu tại Lễ hội Sầu riêng Krông Pắc lần thứ I năm 2022
- Huyện Krông Pắc: Ra mắt mô hình trồng dổi lấy hạt tại xã Ea Yiêng
- Công ty TNHH Phân Bón Minh Thắng thông báo tuyển dụng
- Khởi tố Tổng giám đốc Công ty CP Cao su Đắk Lắk
- Chồng đổ xăng đốt vợ đang mang thai 8 tháng
- Hợp tác đầu tư giữa Ấn Độ và Đắk Lắk: Lợi thế và cơ hội
- Cần xử lý nghiêm việc khai thác đất trái phép tại xã Chứ Kbô
- Ngăn chặn hiểm họa chó thả rông cắn người: Phải dùng “thuốc đắng”…
- Cẩn trọng trước "cơn sốt" thu mua xác ve sầu
- Nhiều vườn sầu riêng, hoa xổ nhụy bị rụng hàng loạt
- Bột Diệp Lục - giải pháp ngăn ngừa tình trạng oxy hóa
- Ưu tiên cấp đủ nước cho sinh hoạt và tưới cho cây lâu năm
BÌNH LUẬN CỦA BẠN
BÌNH LUẬN