Độc đáo những bộ sưu tập vốn văn háo bản địa
07:08 | 26/10/2013
Tìm kiếm, sưu tầm và lưu giữ lại tất cả những gì thuộc về vốn văn hóa của các tộc người bản địa Tây Nguyên là đam mê của nhiều người.
Họ làm việc đó với nhiều mục đích khác nhau: để chơi, nghiên cứu, bảo tồn… hay cho dù bất kỳ lý do nào đi nữa thì cũng đáng được khích lệ, nhất là đối với người dân tộc thiểu số tại chỗ.
Ở buôn Kon H’rin (Cư M’gar), ông A Wét đã âm thầm sưu tập được khá đầy đủ các loại nhạc cụ của dân tộc Sê đăng sinh sống nơi đây từ những năm 70-75 của thế kỷ trước. Nào là kèn Klông Pút, R’wai, đàn T’rưng… được ông xin, hoặc mua từ Dak Tô, Tân Cảnh (Kom Tum) về và gìn giữ cẩn thận như báu vật. A Wét tâm sự: khách đến thăm nhà, thấy thích thì lấy xuống chơi, rồi thi thoảng ông lại tặng cho ai đó thật sự hiểu biết và trân trọng vốn văn hóa độc đáo này. Anh A Man-Phó phòng VH-TT huyện Cư M’gar chia sẻ thêm: ông làm việc đó cũng vì cộng đồng, từ những nhạc cụ truyền thống ấy, người Sê Đăng muốn gửi thông điệp chân thành đến với mọi người. Điều mà nghệ nhân này tâm niệm là qua bộ sưu tập nhạc cụ truyền thống của mình sẽ giúp con cháu, bạn bè chung quanh hiểu thấu đáo và trọn vẹn hơn vốn văn hóa của dân tộc mình. Và cũng từ ý thức gìn giữ cội nguồn ấy, ông A Wét đã “truyền lửa” đam mê đến cho bao thế hệ người Sê Đăng ở dưới chân núi Cư M’ley M’nông này. Những cuộc liên hoan văn hóa-văn nghệ được huyện Cư M’gar tổ chức hàng năm, bao giờ điệu kèn, tiếng đàn của ông đã dạy cho lớp trẻ dự thi luôn thu hút mọi người. A Man khẳng định: việc làm và đam mê của ông A Wét đã thật sự mở ra cánh cửa giao lưu, hội nhập…, giúp mọi người tiếp cận và hiểu biết sâu sắc hơn hình ảnh con người Sê Đăng với vốn văn hóa lâu đời và hết sức đặc sắc của họ.
Du khách đến ngôi nhà sàn của Y Thim để thưởng thức diễn tấu nhạc cụ truyền thống.
Cùng suy nghĩ ấy, nhiều người như ông Y Ngoan Êban (buôn Kô Tam), Y Thim Byă (buôn Ea Bông-xã Cư Ê bur), Y Kít Ê Nuôl (buôn Chua Káp), Y Nắc (buôn Tu) và Y Míp (buôn Kô sia)-TP. Buôn Ma Thuột cũng đều có chung niềm đam mê trên. Họ cho rằng, sưu tập, gìn giữ chiêng, ché và nhiều loại nhạc cụ của ông bà để lại là cách bảo tồn và phát triển di dản văn hóa của dân tộc mình một cách tự thân và hữu hiệu nhất. Một số ít trong đó như Y Thim, Y Míp tỏ ra năng động và thiết thực hơn khi kết hợp việc sưu tập, gìn giữ vốn văn hóa này với hoạt động biểu diễn phục vụ du khách có nhu cầu thưởng lãm dưới hình thức tổ chức trọn tour văn hóa-ẩm thực tại gia đình, hoặc từng sô diễn riêng lẻ tại các nhà hàng, khách sạn… hay tụ điểm sinh hoạt công cộng trên địa bàn Buôn Ma Thuột. Y Thim thừa nhận: niềm đam mê, trân trọng vốn văn hóa của cha ông mình và lấy đó làm kế sinh nhai là điều đáng khuyến khích, tự hào... Những giá trị văn hóa đó đang nuôi sống họ - và ngược lại, chính họ đã làm thăng hoa thêm cho những giá trị văn hóa ấy bằng sự hiểu biết và nỗ lực của mình trước đời sống hiện đại đang lấn lướt.
Ở một khía cạnh khác, ông Y Míp cho rằng: từ sự hụt hẫng, thiếu chân thật trong việc mở ra không gian văn hóa của các tộc người bản địa cho bạn bè hiểu biết và cảm nhận thêm, thì việc một số cá nhân tự thân tích cực sưu tầm, gìn giữ các giá trị văn hóa đó, để nó không còn bị thất lạc, hay méo mó trong con mắt mọi người là điều đáng quan tâm, khích lệ. Ở TP. Buôn Ma Thuột hiện nay có gia đình Y Míp là địa chỉ hấp dẫn và tin cậy cho những ai say mê nghiên cứu, thưởng lãm cồng chiêng và các loại nhạc cụ truyền thống mà ông đã dày công sưu tập, gìn giữ được. Y Míp tự hào: cũng do du khách đã nhàm chán, quay lưng lại với các sản phẩm văn hóa bản địa “giả cầy”, hời hợt tại các tour du lịch văn hóa- sinh thái, cũng như tại nhiều tụ điểm giải trí trên địa bàn Dak Lak, nên nhiều người tìm đến đây để được nhìn thấy và thưởng thức vốn văn hóa của người Ê đê đúng nghĩa. Ngoài ra, ngôi nhà của Y Thim Byă (buôn Ea Bông - xã Cư Buar) cũng là điểm đến hấp dẫn nhờ những bộ sưu tập mà anh có được. Có thể nói, ngôi nhà dài của Y Thim được ví như một bảo tàng thu nhỏ. Ở đó có đủ cồng chiêng, nhạc cụ và cả dụng cụ sinh hoạt, sản xuất và săn bắn của các tộc người bản địa. Du khách đến không những được “mục sở thị” các giá trị văn hóa vật thể này, mà còn được nghe diễn tấu cồng chiêng, nghe hát Aray, hát kưưk, thổi đing buốt, đing năm tak tar, tù và, đing pah, đàn T’rưng… Và cái độc đáo của “điểm đến” này là ở chỗ, những nghệ nhân trong nhóm là người thân trong gia đình Y Thim và những người am hiểu văn hóa dân tộc Ê đê được mời từ buôn Ea Bông trực tiếp tham gia.
Rõ ràng, chính những nỗ lực để có được và nắm giữ vốn văn hóa của dân tộc mình ông Y Míp, Y Thim, A Wét và nhiều người khác nữa đã tạo nên sức sống, lan tỏa mới mẻ cho nền văn hóa bản địa nói chung trong tiến trình phát triển và hội nhập hiện nay. Điều đó cũng giống như việc muốn có một ngọn lửa thật sáng, thật to thì phải có củi thật nhiều. Bảo tồn và phát huy vốn văn hóa của bất kỳ dân tộc nào cũng vậy thôi, cần có những con người như thế!
Phương Đình
Nguồn: Báo Dak Lak điện tử
CÁC TIN KHÁC
- Đặc sắc nghệ thuật tranh áp - phích Phần Lan (08/11/2013)
- Chương trình văn nghệ chào mừng kỷ niệm 36 năm Ngày thành lập Trường Đại học Tây Nguyên (08/11/2013)
- Di sản của vua voi (01/11/2013)
- Biến tấu thổ cẩm (29/10/2013)
- Lễ hội “Mừng lúa mới” ở Buôn Thái, xã Ea Kuêh (huyện Cư M'Gar) (28/10/2013)
- Đưa phim khoa học ra rạp (25/10/2013)
- Lễ hội lúa mới của đồng bào Thái, xã EaKuêh (25/10/2013)
- Họa sĩ đoạt hai giải cao cuộc thi sáng tác tranh cổ động và ca khúc tuyên truyền cái cách thủ tục hành chính tỉnh (23/10/2013)
- Kế thừa và phát huy vốn văn hóa truyền thống bắt đầu từ nỗ lực tự thân (21/10/2013)
- Chiếu bóng lưu động trở lại với khán giả (21/10/2013)
- Hội thi văn nghệ" Giai điệu tuổi xanh"năm 2013 (16/10/2013)
Khách sạn Thống Nhất Tp.Buôn Ma Thuột – Điểm hẹn Tây Nguyên
Buôn Ma Thuột được mệnh danh là Thủ phủ Tây nguyên, nơi văn hóa các dân tộc giao thoa và thể hiện nét riêng mà Đắk Lắk được hưởng.
- 108 - Nơi lý tưởng để bạn dừng chân tại Buôn Ma Thuột
- Khu du lịch sinh thái Ngọc Phụng – Điểm đến lý tưởng dành cho bạn
- Công ty TNHH Khách sạn và Du lịch Bạch Mã
- Khách sạn Sài Gòn – Ban Mê
Sầu riêng và những bước đi trên con đường chính ngạch
Sầu riêng Việt Nam xuất sang Trung Quốc theo con đường chính ngạch là cơ hội lớn để ngành hàng này phát triển.
- Đắk Lắk: Lễ hội nâng tầm sầu riêng Krông Pắc
- Nhiều hoạt động sôi nổi tại Lễ hội Sầu riêng huyện Krông Pắc lần thứ nhất
- Sẽ biểu diễn bay khinh khí cầu tại Lễ hội Sầu riêng Krông Pắc lần thứ I năm 2022
- Huyện Krông Pắc: Ra mắt mô hình trồng dổi lấy hạt tại xã Ea Yiêng
- "Nam vương của quyền anh Việt Nam” Trương Đình Hoàng dự giải chạy Đắk Lắk Marathon 2024
- Khẩn trương ban hành Đề án tổ chức Lễ hội Cà phê Buôn Ma Thuột lần thứ 9
- Chậm bổ sung vốn, chủ đầu tư xin tạm dừng thi công Tỉnh lộ 1
- Giá cà phê đã lên 125.000 đồng/kg
- Đắk Lắk: Tiêu hủy gần 2,5 tấn thực phẩm, dầu ăn không rõ nguồn gốc
- Công an huyện Krông Búk: Bắt con trai chém mẹ bị thương nặng
- Giá xăng tăng trong kỳ điều hành thực hiện sớm
- Giá cà phê trong nước tăng như vũ bão, tiến sát 120.000 đồng/kg
- Sầu riêng sụt giá mạnh
- Phát triển nhà ở xã hội: “Đón đầu” xu hướng gia tăng lực lượng lao động
BÌNH LUẬN CỦA BẠN
BÌNH LUẬN