Phát hiện về khảo cổ, góp phần nâng cao giá trị Công viên địa chất Đắk Nông
10:31 | 02/11/2018
Trong quá trình thực hiện các đề tài nghiên cứu khoa học tại hang động núi lửa Krông Nô, các nhà khoa học đã phát hiện vết tích cư trú của người tiền sử trong các hang động Công viên địa chất (CVĐC) Đắk Nông.
Đây là một trong những phát hiện có ý nghĩa quan trọng đối với việc hoàn thiện hồ sơ đệ trình UNESCO công nhận danh hiệu CVĐC toàn cầu.
Tại hang C6-1, các nhà nghiên cứu khoa học đã tìm thấy 3 di cốt người tiền sử cùng hàng ngàn di vật đá, gốm, nhuyễn thể...
Từ nghiên cứu di chỉ khảo cổ
Cuối tháng 12/2016 đến đầu tháng 1/2017, Bảo tàng Thiên nhiên Việt Nam, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam đồng chủ trì thực hiện Dự án “Xây dựng bộ sưu tập mẫu vật quốc gia về thiên nhiên Việt Nam” và địa điểm được chọn thực hiện là khu vực có hang động núi lửa Krông Nô. Theo đó, địa điểm mà các nhà nghiên cứu lựa chọn và tiến hành khai quật là ngay tại khu vực cửa hang C6-1 có kích thước 1,0x2,0m và sâu 0,8m.
Các nhà khoa học đã chia hố thám sát gồm 2 mức (lớp mặt, lớp 1, lớp 2 và từ lớp 3-lớp 8) và đã phát hiện 2 hố đất đen là vết tích của bếp lửa do người tiền sử để lại. Cùng với đó, hàng vạn vỏ ốc biển cùng số lượng lớn di vật đá, đồ gốm, xương răng động vật, vỏ nhuyễn thể, thổ hoàng... Trong đó, đồ gốm được làm từ đất sét pha ít cát hạt nhỏ, xương gốm mịn có màu nâu đôi khi hơi nâu vàng, thành gốm mỏng, trung bình 0,2-0,3cm. Gốm có độ cứng, mỏng đều… cho thấy được nung ở nhiệt độ khá cao, những mảnh vỡ từ các đồ đựng có đường kính thân không lớn, khoảng 15 cm. Riêng đồ xương và 1 mũi tên bằng đồng được gặp ở lớp thứ 4 trở xuống, 1 tiêu bản mũi tên đồng bị phong hóa màu xanh còn nguyên vẹn, đầu ngạnh cách nhau 1,5 cm; chuôi dài 1,7 cm…
Từ kết quả bước đầu này đã ghi nhận hang động núi lửa Krông Nô còn bảo lưu dấu tích văn hóa, mộ táng và các hoạt động sống của các bộ lạc thời tiền sử. Theo các nhà nghiên cứu, đây là lần đầu tiên giới khoa học Việt Nam đã phát hiện các di tích cư trú của người tiền sử trong các hang động núi lửa, bổ sung một loại hình cư trú mới, một kiểu thích ứng mới của cư dân tiền sử ở Tây Nguyên.
Đến khai quật đợt 1
Trên cơ sở kết quả nghiên cứu ban đầu, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã có Quyết định số 52/QĐ-BVHTTDL về việc khai quật khảo cổ và thực hiện đề tài khoa học cấp Nhà nước “Nghiên cứu giá trị di sản hang động, đề xuất xây dựng bảo tàng bảo tồn tại chỗ ở Tây Nguyên, lấy ví dụ hang động núi lửa ở Krông Nô, tỉnh Đắk Nông”.
Trên cơ sở đó, các nhà nghiên cứu khoa học hàng đầu Việt Nam gồm PGS.TS Nguyễn Khắc Sử, PGS.TS Nguyễn Lân Cường, TS. La Thế Phúc, cùng các cộng sự đã trực tiếp khai quật tại hang C6-1. Hố khai quật ở hang C6-1 có diện tích 6m2, sâu 1,85m gồm 8 lớp khác nhau. Giữa các lớp đất này không có tầng ngăn cách và có mối liên hệ với nhau về công cụ, vết tích văn hóa khác nhau. Các di tích tiêu biểu trong hố khai quật gồm: 3 hố đất đen, 1 cấu trúc đá xếp hình tròn; 3 di tích mộ táng nằm trong khoảng độ sâu 0,75-1,40m; 10 cá thể người tiền sử cùng nhiều hiện vật đá, đồ gốm, xương động vật, võ nhuyễn thể, thổ hoàng.
Hàng loạt phương pháp nghiên cứu chuyên sâu sau đó được thực hiện để xác định niên đại của các tầng văn hóa và xác lập giá trị khoa học của di sản độc đáo này. Qua phân tích, các di vật được xác định thuộc Trung kỳ Đá mới cách đây 7.000 - 5.000 năm, diễn biến liên tục đến Hậu kỳ Đá mới-Sơ kỳ Kim khí cách đây 5.000-4.000 năm và khi con người rời khỏi hang. Việc phát hiện các di vật khảo cổ hang động núi lửa ở đây đã minh chứng cho loại hình di tích cư trú, di tích công xưởng và di chỉ mộ táng.
Bổ sung đầy đủ, chi tiết hơn vào hồ sơ
Kết quả khai quật hang C6-1 được các nhà nghiên cứu khoa học đánh giá cao và từ đây giá trị CVĐC núi lửa Krông Nô cũng được nâng lên một tầm cao mới. TS La Thế Phúc cho biết: “Trước đây, tại các điểm khảo cổ mà các nhà nghiên cứu đã khai quật trên địa bàn Tây Nguyên chưa hề có xương người, nhưng ở khu vực hang động núi lửa Krông Nô lại có di cốt người tiền sử. Đây là một phát hiện mang tính “chấn động” trong giới khoa học. Bởi các di sản trong hang động núi lửa Krông Nô rất độc đáo, rất hiếm gặp trong các hang động núi lửa trên thế giới. Tất cả các phát hiện này sẽ bổ sung vào hồ sơ trình UNESCO xem xét, đề nghị công nhận danh hiệu CVĐC toàn cầu cho khu vực Krông Nô một cách đầy đủ, chi tiết hơn”.
PGS.TS Nguyễn Lân Cường cũng nhận xét: “Việc phát hiện di cốt người tiền sử trong hang động núi lửa Krông Nô là một bước ngoặt quan trọng và mở ra một bước ngoặt mới cho ngành Cổ nhân học Việt Nam”.
TS Nguyễn Trung Minh, Giám đốc Bảo tàng Thiên nhiên Việt Nam cho hay: “Với những kết quả nghiên cứu được, thời gian tới Bảo tàng Thiên nhiên Việt Nam sẽ tiếp tục phối hợp với các chuyên gia, cơ quan, địa phương để tiếp tục nghiên cứu chi tiết, bổ sung loại hình cư trú mới của cư dân tiền sử ở vùng đất đỏ Tây Nguyên. Các hướng nghiên cứu mới về khảo cổ hang động núi lửa ở Việt Nam và khu vực Đông Nam Á cũng được lưu tâm. Đặc biệt là sẽ đệ trình lên cấp Nhà nước để có thể nghiên cứu sâu hơn và toàn diện hơn, có thêm những phát hiện mới phục vụ cho khoa học cũng như phát triển kinh tế xã hội của địa phương”.
Theo bà Lê Thị Hồng An, Phó Giám đốc chuyên trách Ban Quản lý CVĐC Đắk Nông, kết quả khai quật khảo cổ là chứng cứ khoa học có giá trị bổ sung đầy đủ, chi tiết hơn vào hồ sơ trình UNESCO xem xét công nhận danh hiệu CVĐC toàn cầu đối với Công viên địa chất Đắk Nông. Mục tiêu cuối cùng của CVĐC là bảo tồn cả địa chất, thiên nhiên và văn hóa, kèm theo đó là phát triển du lịch. Do đó, việc bảo vệ các hang động cũng như di vật trong hang động là một trong những giải pháp cần thực hiện ngay trước mắt. Bởi một khi có tác động của con người vào hoạt động du lịch ở CVĐC thì sẽ ảnh hưởng không nhỏ đến môi trường, di vật của hang động.
Bài, ảnh: Mỹ Hằng
"Trang thông tin điện tử tổng hợp Báo Đắk Nông"
CÁC TIN KHÁC
- Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh tổ chức tập huấn mỹ thuật 2018 (06/11/2018)
- Đắk Lắk xếp thứ 3 danh sách hồ sơ đủ điều kiện trình Hội đồng cấp Nhà nước xét danh hiệu Nghệ nhân Ưu tú năm 2018 (06/11/2018)
- Cồng chiêng và lễ hội dân gian Tây Nguyên (06/11/2018)
- Mạch nguồn văn hóa buôn làng (05/11/2018)
- Cấp chiêng và trang phục truyền thống cho một số buôn trong tỉnh (02/11/2018)
- Cồng chiêng và lễ hội dân gian Tây Nguyên (02/11/2018)
- Nỗ lực phát huy giá trị Di tích Nhà đày Buôn Ma Thuột (Kỳ cuối) (30/10/2018)
- Công viên địa chất núi lửa Krông Nô có tên mới (30/10/2018)
- Nỗ lực phát huy giá trị Di tích Nhà đày Buôn Ma Thuột (Kỳ 2) (29/10/2018)
- Nỗ lực phát huy giá trị Di tích Nhà đày Buôn Ma Thuột (Kỳ 1) (29/10/2018)
- Phát hành bộ tem về các bảo vật quốc gia Việt Nam (26/10/2018)
Khách sạn Thống Nhất Tp.Buôn Ma Thuột – Điểm hẹn Tây Nguyên
Buôn Ma Thuột được mệnh danh là Thủ phủ Tây nguyên, nơi văn hóa các dân tộc giao thoa và thể hiện nét riêng mà Đắk Lắk được hưởng.
- 108 - Nơi lý tưởng để bạn dừng chân tại Buôn Ma Thuột
- Khu du lịch sinh thái Ngọc Phụng – Điểm đến lý tưởng dành cho bạn
- Công ty TNHH Khách sạn và Du lịch Bạch Mã
- Khách sạn Sài Gòn – Ban Mê
Sầu riêng và những bước đi trên con đường chính ngạch
Sầu riêng Việt Nam xuất sang Trung Quốc theo con đường chính ngạch là cơ hội lớn để ngành hàng này phát triển.
- Đắk Lắk: Lễ hội nâng tầm sầu riêng Krông Pắc
- Nhiều hoạt động sôi nổi tại Lễ hội Sầu riêng huyện Krông Pắc lần thứ nhất
- Sẽ biểu diễn bay khinh khí cầu tại Lễ hội Sầu riêng Krông Pắc lần thứ I năm 2022
- Huyện Krông Pắc: Ra mắt mô hình trồng dổi lấy hạt tại xã Ea Yiêng
- "Nam vương của quyền anh Việt Nam” Trương Đình Hoàng dự giải chạy Đắk Lắk Marathon 2024
- Khẩn trương ban hành Đề án tổ chức Lễ hội Cà phê Buôn Ma Thuột lần thứ 9
- Chậm bổ sung vốn, chủ đầu tư xin tạm dừng thi công Tỉnh lộ 1
- Đắk Lắk: Tiêu hủy gần 2,5 tấn thực phẩm, dầu ăn không rõ nguồn gốc
- Giá cà phê đã lên 125.000 đồng/kg
- Giá xăng tăng trong kỳ điều hành thực hiện sớm
- Giá cà phê trong nước tăng như vũ bão, tiến sát 120.000 đồng/kg
- Công an huyện Krông Búk: Bắt con trai chém mẹ bị thương nặng
- Sầu riêng sụt giá mạnh
- Phát triển nhà ở xã hội: “Đón đầu” xu hướng gia tăng lực lượng lao động
BÌNH LUẬN CỦA BẠN
BÌNH LUẬN