Chiếc túi đựng cơm của đồng bào Mạ
15:43 | 11/06/2021
Trong những sản phẩm đan lát của người Mạ, giỏ đựng cơm là dụng cụ được sử dụng nhiều trong cuộc sống hàng ngày.
Ngoài chức năng là vật dụng thuần túy, giỏ đựng cơm còn thể hiện tính thẩm mỹ, sự sáng tạo, khéo léo của người làm ra nó.
Người Mạ chế tạo túi đựng cơm có hình thức nhỏ nhắn, tiện dụng, gọn gàng, dễ dàng mang theo khi lên nương rẫy. Túi có đặc điểm giữ cho cơm được thoát nước, thông thoáng, không bị hư hỏng trong thời gian khá lâu.
Chiếc túi đựng cơm của đồng bào Mạ
Tuy nhiên, để làm ra được một chiếc túi, người Mạ phải trải qua nhiều công đoạn, đòi hỏi sự tỉ mỉ, chịu khó và khéo tay. Người làm túi thường đến những vùng đầm trũng tìm cây cói (còn gọi là cỏ lác, cỏ sụt) chặt mang về làm vật liệu đan túi. Thông thường, những cây có bản lá to dùng để đan chiếu.
Những cây lá nhỏ hơn, sợi già, dài, suôn thẳng, không bị sâu chọn làm sợi đan túi đựng cơm. Cây cỏ được đem về phơi khô đến khi ngả sang màu vàng thì ép nhẹ cho sợi dẹt mỏng để đan túi. Các sợi khô thường sẽ phơi sương một đêm mới tiến hành đan thành túi để trong quá trình làm không bị đứt gãy.
Những hạt cơm trắng tinh được đựng trong chiếc túi đan bằng có
Túi đựng cơm có hình dáng trụ tròn, miệng nhỏ, đáy hơi lồi, được đan theo kiểu hình xương cá. Tùy theo nhu cầu ăn cơm và vai trò của từng người mà những chiếc túi sẽ có những kích cỡ khác nhau. Nghệ nhân đan túi còn biết cách dùng các loại lá rừng nhuộm sợi cói, tạo thêm màu sắc cho chiếc túi. Thường thấy nhất là màu đỏ được nhuộm sợi và được thiết kế thành điểm nhấn phía trên đầu chiếc túi. Một chiếc túi đẹp, chuẩn thường phải mất vài ngày mới đan xong.
Chiếc túi đựng cơm sau khi hoàn thành sẽ đem hun khói cho thật khô, bóng mịn, tránh hiện tượng bị mối mọt và sử dụng bền lâu hơn. Trước đây, khi các túi hoàn thành, người Mạ thường phải tiến hành nghi thức cúng thần bếp trước khi đặt túi lên gác bếp và sử dụng. Lễ vật cúng thường là một ché rượu cần nhỏ và một con gà trống để cầu mong thần linh ban cho chiếc túi công hiệu giữ cơm luôn được ngon…
Túi đựng cơm được đặt trên mâm cơm truyền thống là nét văn hóa độc đáo của người Mạ
Đến nay, đồng bào Mạ vẫn còn ưa thích dùng túi đan để đựng cơm. Mỗi chi tiết của chiếc túi, từ cách đan, cách quấn từng sợi cói cho đến việc trang trí màu sắc... đều chứa đựng tình cảm của người nghệ nhân.
Ngoài việc làm túi đựng cơm trong sinh hoạt gia đình, chiếc túi còn được đan làm quà cho người thân, của hồi môn khi con cái lập gia đình, làm vật dụng trong lễ cúng. Những chiếc túi có hoa đẹp và cầu kì để dành cho người lớn tuổi hoặc dùng đựng cơm tế lễ. Túi đan đơn giản hơn dùng cho người ít tuổi trong gia đình…
Bài, ảnh: Nguyễn Nam
Bài viết gốc: http://www.baodaknong.org.vn/lich-su-van-hoa/chiec-tui-dung-com-cua-dong-bao-ma-86909.html
Nguồn "Báo Đắk Nông điện tử"
CÁC TIN KHÁC
- Sách cho thiếu nhi - đừng chỉ là sự trăn trở (21/06/2021)
- Cây Di sản Việt Nam ở xã Đắk Som (18/06/2021)
- Khèn bầu 6 ống của người Mạ (18/06/2021)
- Chung tay gìn giữ giá trị văn hóa truyền thống (14/06/2021)
- "Cây đại thụ" của buôn Cư Păm (14/06/2021)
- Tinh hoa trong trang sức cổ (07/06/2021)
- Bảo tàng Đắk Lắk áp dụng công nghệ thực tế ảo trong các không gian trưng bày hiện vật (02/06/2021)
- Người lưu giữ nét đẹp văn hóa truyền thống (28/05/2021)
- Ðộc đáo nhạc cụ dân gian Tây Nguyên từ tre nứa (26/05/2021)
- Văn hóa cồng chiêng Tây Nguyên: Những điều trăn trở (10/05/2021)
- Tạm dừng tổ chức Ngày hội văn hóa các dân tộc vùng Tây Nguyên (08/05/2021)
Khách sạn Thống Nhất Tp.Buôn Ma Thuột – Điểm hẹn Tây Nguyên
Buôn Ma Thuột được mệnh danh là Thủ phủ Tây nguyên, nơi văn hóa các dân tộc giao thoa và thể hiện nét riêng mà Đắk Lắk được hưởng.
- 108 - Nơi lý tưởng để bạn dừng chân tại Buôn Ma Thuột
- Khu du lịch sinh thái Ngọc Phụng – Điểm đến lý tưởng dành cho bạn
- Công ty TNHH Khách sạn và Du lịch Bạch Mã
- Khách sạn Sài Gòn – Ban Mê
Sầu riêng và những bước đi trên con đường chính ngạch
Sầu riêng Việt Nam xuất sang Trung Quốc theo con đường chính ngạch là cơ hội lớn để ngành hàng này phát triển.
- Đắk Lắk: Lễ hội nâng tầm sầu riêng Krông Pắc
- Nhiều hoạt động sôi nổi tại Lễ hội Sầu riêng huyện Krông Pắc lần thứ nhất
- Sẽ biểu diễn bay khinh khí cầu tại Lễ hội Sầu riêng Krông Pắc lần thứ I năm 2022
- Huyện Krông Pắc: Ra mắt mô hình trồng dổi lấy hạt tại xã Ea Yiêng
- "Nam vương của quyền anh Việt Nam” Trương Đình Hoàng dự giải chạy Đắk Lắk Marathon 2024
- 9.960ha cây trồng ở Đắk Nông nguy cơ mất mùa do hạn hán
- Khẩn trương ban hành Đề án tổ chức Lễ hội Cà phê Buôn Ma Thuột lần thứ 9
- Bị cướp vé số, cụ bà "không muốn để ai vào tù"
- Chậm bổ sung vốn, chủ đầu tư xin tạm dừng thi công Tỉnh lộ 1
- Sôi động thị trường coworking space Quận 2, TP.Hồ Chí Minh
- Công an sẽ thu thập dữ liệu mống mắt khi làm thẻ căn cước
- Huyện Krông Búk: Đẩy nhanh tiến độ các dự án đầu tư xây dựng cơ bản
- Khẩn trương trình cấp có thẩm quyền cơ chế mua bán điện trước ngày 30/4
- Lãi suất huy động “quay đầu” tăng: Doanh nghiệp lo vay vốn lãi suất cao
BÌNH LUẬN CỦA BẠN
BÌNH LUẬN