Tự hào với Ót N'drong

Niềm tự hào của đồng bào M'nông

Nghe tin Ót N’drong được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia, các nghệ nhân đang nắm giữ “kho sử thi” này trên địa bàn tỉnh không giấu được niềm vui và hạnh phúc.

Nghệ nhân Y Kai ở bon Jun Yúh, xã Đức Minh (Đắk Mil) tâm sự: “Đây thực sự là tin vui cho đồng bào các dân tộc M’nông nói riêng, người dân trên địa bàn tỉnh Đắk Nông nói chung. Chúng tôi mong rằng, khi được công nhận di sản cấp quốc gia, sử thi sẽ được quan tâm hơn. Đặc biệt, những nghệ nhân am hiểu Ót N’drong sẽ được tạo điều kiện tốt hơn về vật chất và tinh thần, có môi trường diễn xướng nhiều hơn”.

Già làng Y Sê ở bon Jun Yuh cũng tâm sự: “Những giá trị truyền thống của dân tộc M’nông được thể hiện rõ nét trong Ót N’drong-một pho sử thi đồ sộ. Việc sử thi được công nhận là di sản sẽ tiếp thêm động lực cho các nghệ nhân, thế hệ trẻ tiếp nối truyền thống của ông cha, giữ gìn và phát huy các giá trị truyền thống của dân tộc mình”.

Còn nghệ nhân Thị Mai ở bon Bu Prâng, xã Đắk N’Drung (Đắk Song) chia sẻ: “Niềm tự hào của người M’nông là những kho sử thi được truyền từ đời này qua đời khác. Vì vậy, khi Ót N’drong được công nhận di sản sẽ tạo nên những tác động trong ý thức của đồng bào M’nông về việc góp phần giữ gìn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống dân tộc mình. Đây còn được xem như sự ghi nhận cho những nghệ nhân thầm lặng sưu tầm, lưu giữ những giá trị văn hóa truyền thống nói chung và Ót N’drong nói riêng”.

Có đề án bảo tồn, phát huy Ót N'drong

Theo ông Lê Khắc Ghi, Giám đốc Sở VHTT&DL thì việc Ót N’drong của dân tộc M’nông được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia thực sự là tin vui đối với tỉnh. Phải nói rằng, Ót N’drong là một thành tố văn hóa rất quan trọng trong văn hóa bản địa truyền thống của người M’nông. Với việc  Ót N’drong có mặt trên “bản đồ” di sản văn hóa phi vật thể quốc gia thật sự là niềm tự hào, vinh dự chung của đồng bào các dân tộc trong tỉnh.

Tuy nhiên, thực tế cũng đang đặt ra một số vấn đề cần phải quan tâm, giải quyết thấu đáo hơn nữa trong việc bảo tồn, phát huy Ót N’drong. Cụ thể như phải tiếp tục tạo được môi trường để nghệ nhân có “đất” diễn xướng sử thi; tìm kiếm những người có năng khiếu, trí nhớ tốt để được “trao truyền”, giữ gìn  sử thi trường tồn với thời gian; tổ chức các hoạt động để giới thiệu, quảng bá về sử thi…

Điều đáng mừng là hiện nay trên địa bàn tỉnh có khá nhiều nghệ nhân thuộc và trình diễn sử thi tốt,  có khả năng truyền lại cho thế hệ sau. Vùng di sản kéo dài trên nhiều huyện và nhiều nhánh dân tộc M’nông đều có sử thi. Vì vậy, trong cộng đồng cũng có nhiều hoạt động để bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống của sử thi.

Về những hoạt động trong thời gian tới, trước hết, Sở VHTT&DL sẽ chọn một trong các huyện Đắk Mil, Tuy Đức, Đắk Song để tổ chức lễ đón nhận bằng công nhận Di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia. Đồng thời, ngành sẽ đề xuất, tham mưu với UBND tỉnh để có đề án bảo tồn, phát huy di sản văn hóa Ót N’drong.

Dự kiến sẽ có các chương trình hoạt động như: giới thiệu và quảng bá sử thi ra ngoài tỉnh; tổ chức các lớp tập huấn để bảo tồn, giới thiệu di sản trong các trường học, trường dân tộc nội trú, trong các hoạt động văn hóa truyền thống tại địa phương, trong các chương trình hội diễn, hội thi dân gian và tổ chức những hội thi chuyên đề Ót  N’drong...

Một trong những quan tâm hàng đầu nữa của ngành là công nhận nghệ nhân ưu tú, cũng như đề xuất xây dựng nhà ở cho các nghệ nhân có hoàn cảnh khó khăn và có những chế độ đãi ngộ xứng đáng.

Bài, ảnh: Đức Hùng