Học Toán, Khoa học bằng tiếng Anh

Vừa qua, Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam đã phối hợp với Đề án Ngoại ngữ Quốc gia Đề án Ngoại ngữ Quốc gia nghiên cứu xây dựng thử nghiệm học liệu dạy Toán, Khoa học với cấp THCS và môn Sinh học với cấp THPT bằng tiếng Anh. TS Hà Thị Thúy - Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam, đại diện nhóm nghiên cứu cho biết, việc giảng dạy môn Toán, Khoa học, Sinh học bằng tiếng Anh đang ngày càng phổ biến hơn ở các quốc gia dùng tiếng Anh như ngôn ngữ thứ hai. Khi được học tiếng Anh trong một bối cảnh môn học cụ thể, học sinh được trang bị vốn ngoại ngữ chuyên ngành và tăng khả năng vận dụng tiếng Anh trong lĩnh vực chuyên môn, tăng cơ hội thử sức trong các kì thi quốc tế. Từ đó, các em cũng có nhiều cơ hội học tập ở các quốc gia phát triển, tăng khả năng thích nghi và năng lực cạnh tranh nghề nghiệp.

Theo bà Thúy, việc xây dựng nguồn tài nguyên học tập kĩ thuật số để giảng dạy môn Toán, Khoa học, Sinh học bằng tiếng Anh cũng góp phần giúp nền giáo dục Việt Nam tăng khả năng bắt kịp xu hướng học tập của thế giới.

Nhìn lại Đề án dạy học ngoại ngữ trong hệ thống giáo dục quốc dân giai đoạn 2008-2020 có nhiệm vụ, xây dựng và triển khai các chương trình dạy và học bằng Ngoại ngữ (tiếng Anh) cho một số môn. Theo đó, việc triển khai dạy học môn Toán bằng ngoại ngữ đã được thực hiện khoảng 30% các trường THPT tại các thành phố, đô thị lớn như Hà Nội, TPHCM, Hải Phòng, Huế, Đà Nẵng và một số địa bàn trọng điểm khác. Đến quyết định số 2080/QĐ-TTg phê duyệt, điều chỉnh, bổ sung đề án dạy và học ngoại ngữ trong hệ thống giáo dục quốc dân giai đoạn 2017 – 2025 đã mở rộng hơn với nhiệm vụ từng bước triển khai dạy học tích hợp ngoại ngữ trong một số môn học khác, dạy một số môn học khác như: Toán, Khoa học, môn chuyên ngành bằng ngoại ngữ.

Và Quyết định số 72/2014/QĐ-TTg quy định việc dạy và học bằng tiếng nước ngoài trong nhà trường và cơ sở giáo dục khác (17/12/2014) tiếp tục mở rộng khi quy định chương trình giáo dục phổ thông của Việt Nam có thể được dạy và học một phần hoặc hoàn toàn bằng tiếng nước ngoài, ưu tiên đối với các lĩnh vực Toán, Khoa học tự nhiên, Công nghệ và Tin học.

Ghi nhận triển khai trong thực tế vẫn vấp phải những rào cản từ cả hai phía giáo viên và học sinh. Người dạy vẫn gặp khó khăn về năng lực tiếng Anh chuyên ngành Toán học, thiếu tài liệu phù hợp và phương pháp giảng dạy hiệu quả. Người học gặp khó khăn trong việc tiếp thu nội dung do rào cản ngôn ngữ, khiến kết quả học tập chưa cao. Đặc biệt với học sinh vùng khó khăn, trình độ tiếng Anh vẫn còn hạn chế thì việc nắm bắt các khái niệm Toán học cũng như các môn học khác khi được trình bày bằng tiếng Anh sẽ khó khăn hơn.

Về phía các cơ sở giáo dục đào tạo, những năm gần đây các trường sư phạm đã chú trọng đào tạo giáo viên giảng dạy bằng tiếng Anh song số lượng tốt nghiệp đến nay vẫn còn hạn chế, chủ yếu công tác tại các thành phố lớn. Đối với giáo viên truyền thống đã công tác, giảng dạy nhiều năm, việc chuyển từ dạy học bằng tiếng Việt sang tiếng Anh sẽ khó khăn với phần lớn thầy cô, nhất là với các thầy cô đã lớn tuổi.

Ngô Hồng Quân - Á khoa tốt nghiệp xuất sắc ngành Sư phạm Toán dạy bằng tiếng Anh (Trường ĐH Sư phạm Hà Nội) năm 2024 chia sẻ, để giảng dạy được Toán bằng tiếng Anh, trước hết cần phải vững kiến thức môn Toán mới có thể truyền đạt, hướng dẫn cho học sinh. Về khả năng tiếng Anh, không chỉ đòi hỏi thành thạo kỹ năng giao tiếp mà để giảng dạy, cần phải bảo đảm được độ chuyên sâu và hiểu được nội dung môn học nên cần phải trau dồi ngôn ngữ chuyên ngành. Ngoài 25 tín chỉ ở lớp, bản thân Quân phải tự tập luyện rất nhiều để có thể giảng hoàn toàn bằng tiếng Anh.

Từ thực tế này, Phó Vụ trưởng Vụ Giáo dục Tiểu học (Bộ Giáo dục và Đào tạo) Tạ Ngọc Trí chỉ ra các nhiệm vụ cần thực hiện để việc dạy các môn học bằng tiếng Anh đạt hiệu quả. Đó là cần bồi dưỡng cho đội ngũ giáo viên, đưa ra quy chuẩn với mức độ tối thiểu cho nhà giáo khi giảng dạy các môn học bằng tiếng Anh. Cần nâng cao chất lượng tiếng Anh cho sinh viên sư phạm dạy các môn học chuyên ngành; giảng dạy chương trình song ngữ cho sinh viên sư phạm; phát triển, bồi dưỡng đội ngũ giáo viên có khả năng thành thạo tiếng Anh…