Tìm nguồn tín dụng cho nhà ở xã hội

Tạo nguồn cung cho thị trường

Theo Bộ Xây dựng, mục tiêu nhằm đảm bảo nguồn vốn thực hiện Đề án đầu tư xây dựng ít nhất 1 triệu căn nhà ở xã hội (NOXH) cho người thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp giai đoạn 2021-2030; Tạo điều kiện để mọi người có chỗ ở, hỗ trợ về nhà ở cho các đối tượng chính sách xã hội, người có thu nhập thấp, người nghèo gặp khó khăn về nhà ở, góp phần ổn định chính trị, bảo đảm an sinh xã hội. Theo đó, để thực hiện xây dựng 1 triệu căn NOXH trong giai đoạn 2021-2030 cần nguồn vốn 500.000 tỷ đồng. Vì vậy Bộ Xây dựng đang dự thảo nghị quyết về nguồn vốn tín dụng ưu đãi 100.000 tỷ đồng để Ngân hàng Chính sách xã hội cho vay mua, thuê mua, xây dựng, cải tạo, sửa chữa NOXH.

Lãi vay của gói tín dụng ưu đãi 100.000 tỷ đồng cho vay, mua NOXH bằng lãi vay đối với hộ nghèo do Thủ tướng quyết định trong từng thời kỳ. Thời gian giải ngân gói tín dụng ưu đãi 100.000 tỷ đồng cho đến khi giải ngân hết gói tín dụng này, nhưng không vượt quá ngày 31/12/2030.

Việc phân bổ giải ngân gói tín dụng ưu đãi cho phát triển NOXH dự kiến được thực hiện như sau: Giai đoạn 2025-2029 mỗi năm giải ngân khoảng 16.500 tỷ đồng; riêng năm 2030 khoảng 17.500 tỷ đồng.

Để thực hiện gói tín dụng ưu đãi 100.000 tỷ đồng, Bộ Xây dựng đề xuất Chính phủ giao Bộ Tài chính rà soát, đánh giá kỹ lưỡng, cụ thể khả năng phát hành trái phiếu Chính phủ để có vốn cấp cho Ngân hàng Chính sách xã hội cho vay mua, thuê mua, xây dựng, cải tạo, sửa chữa NOXH.

Bộ Kế hoạch và Đầu tư phối hợp với Bộ Tài chính, các bộ, ngành liên quan phân bổ nguồn vốn trái phiếu Chính phủ cho phát triển NOXH. Trong quá trình thẩm định chủ trương đầu tư các dự án hạ tầng khu công nghiệp, phải thẩm định việc dành quỹ đất phát triển nhà ở công nhân theo quy định Luật Nhà ở.

Đối với Ngân hàng Nhà nước, Bộ Xây dựng đề xuất Chính phủ giao cơ quan này phối hợp với Ngân hàng Chính sách xã hội rà soát, tháo gỡ khó khăn vướng mắc để triển khai hiệu quả chương trình cho vay hỗ trợ NOXH.

Ngân hàng Chính sách xã hội xây dựng đề án phát hành trái phiếu được Chính phủ bảo lãnh, gửi hồ sơ đề nghị cấp bảo lãnh cho Bộ Tài chính để trình Thủ tướng phê duyệt, cấp bảo lãnh Chính phủ cho Ngân hàng Chính sách xã hội tổ chức phát hành trái phiếu Chính phủ, quản lý nguồn vốn theo quy định.

Các địa phương phải có các cơ chế, giải pháp cụ thể, rút ngắn thủ tục hành chính về lập, phê duyệt dự án, giao đất, cho thuê đất, giải phóng mặt bằng, thủ tục đầu tư xây dựng… để hỗ trợ, khuyến khích các doanh nghiệp (DN) triển khai đầu tư xây dựng dự án, tạo nguồn cung cho thị trường và tận dụng được nguồn vốn ưu đãi phát triển NOXH.

Cần cơ chế hỗ trợ tài chính cho cả chủ đầu tư và người mua NOXH

Giấc mơ sở hữu một căn nhà của đại đa số người dân đang bị bỏ ngỏ khi nguồn cung NOXH chưa đáp ứng đủ nhu cầu ngày càng tăng hiện nay. Những khó khăn trong quá trình phát triển NOXH cũng đã được thống kê như các DN và nhà đầu tư gặp trở ngại trong việc tiếp cận quỹ đất. Việc tiếp cận nguồn vốn vẫn còn nhiều hạn chế. Thủ tục hành chính, đặc biệt là trong lĩnh vực đầu tư xây dựng, lựa chọn chủ đầu tư và phê duyệt giá còn mất nhiều thời gian, ảnh hưởng đến quá trình đầu tư của DN.

Ngoài ra, hiệu quả đầu tư NOXH còn thấp, chưa đủ hấp dẫn các nhà đầu tư. Nhiều tỉnh, thành phố có nhu cầu lớn về NOXH do có nhiều khu công nghiệp, nhưng số dự án thực hiện lại rất ít. Việc giải ngân gói tín dụng 120 nghìn tỷ đồng cũng chưa đạt kết quả như mong đợi do nhiều nguyên nhân, trong đó có việc một số dự án chưa đáp ứng được yêu cầu và một số DN chưa đủ điều kiện về tín dụng.

Ông Lê Hữu Nghĩa - Tổng Giám đốc Công ty Lê Thành chia sẻ, đối các DN tham gia phát triển NOXH hiện đang phải tự bỏ vốn đầu tư và đối mặt với nhiều khó khăn trong quá trình thanh kiểm tra, phê duyệt dự án. Cần tạo cơ chế hỗ trợ tài chính cho cả chủ đầu tư và người mua nhà. Nếu không có các gói ưu đãi đặc biệt về lãi suất và vốn vay, việc thu hút DN đầu tư vào phân khúc NOXHi sẽ gặp nhiều khó khăn.

Sự phối hợp đồng bộ giữa Nhà nước, DN và người dân là yếu tố cần thiết để phát triển phân khúc NOXH. Các cơ quan quản lý cần tiếp tục hoàn thiện chính sách, tạo điều kiện cho DN phát triển dự án một cách minh bạch và hiệu quả.

Ông Nghĩa cũng nhấn mạnh rằng, để đảm bảo NOXH đến đúng đối tượng cần xây dựng cơ chế kiểm soát chặt chẽ, đồng thời cho phép việc chuyển nhượng dễ dàng hơn. Điều này giúp nâng cao hiệu quả sử dụng nguồn lực và giảm thiểu tình trạng đầu cơ.