Bao giờ bỏ room tín dụng?

Không thể kéo dài mãi cơ chế

Room tín dụng, hay hạn mức tăng trưởng tín dụng, mà NHNN quy định cho các tổ chức tín dụng mỗi năm, đã tồn tại trong nhiều năm với mục tiêu kiểm soát chất lượng cho vay cũng như phục vụ các mục tiêu kinh tế vĩ mô khác như lãi suất, cung tiền và lạm phát.

Những ngân hàng có nền tảng tài chính lành mạnh bức bối khi bị “bó” trong khung tín dụng. Ảnh: M.H.

Trong giai đoạn 2022-2024, room tín dụng đã được thông báo tới từng tổ chức tín dụng và công bố công khai ngay từ đầu năm. Ngoài ra, trong năm 2022, NHNN có thêm 2 đợt điều chỉnh room tín dụng vào tháng 8/2022 và tháng 12/2022. Năm 2023, NHNN cũng có thêm 2 đợt điều chỉnh room tín dụng vào giữa năm và cuối năm.

Đặc biệt, năm 2024, NHNN đổi mới công tác điều hành tăng trưởng tín dụng bằng cách giao toàn bộ room tín dụng năm 2024 cho các ngân hàng và thông báo công khai ngay từ cuối năm 2024. Tiếp đó, ngày 28/8/2024, NHNN đã thông báo room tăng thêm cho các tổ chức tín dụng đảm bảo theo nguyên tắc công khai, minh bạch.

Nhưng đến năm 2025, trong bối cảnh nền kinh tế Việt Nam cần tăng trưởng cao và cạnh tranh quốc tế ngày càng mạnh mẽ, câu chuyện bỏ hay giữ room tín dụng một lần nữa lại được đặt ra.
Phó Thống đốc NHNN Đào Minh Tú cho biết sẽ tiếp tục điều hành chính sách tiền tệ một cách chủ động, linh hoạt và hiệu quả, đồng thời phối hợp chặt chẽ với chính sách tài khóa và các chính sách kinh tế vĩ mô khác.

Mục tiêu đặt ra là duy trì tăng trưởng tín dụng toàn hệ thống ở mức khoảng 16%. Ngoài ra, NHNN sẽ chủ động điều chỉnh chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng cho các tổ chức tín dụng dựa trên tình hình kinh tế vĩ mô và diễn biến thực tế, thay vì chờ văn bản đề nghị từ các ngân hàng.

Ông Đỗ Minh Phú - Chủ tịch HĐQT Ngân hàng TMCP Tiên phong (TPBank) cho rằng, cần giảm dần và tiến tới xóa bỏ việc điều hành phân bổ chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng.

Cơ chế giao chỉ tiêu tín dụng đã được NHNN duy trì suốt chục năm qua, là công cụ để NHNN kiểm soát chất lượng cho vay cũng như phục vụ các mục tiêu kinh tế vĩ mô khác như lãi suất, cung tiền và lạm phát. Nhưng đến nay, giới chuyên gia cho rằng, công cụ room tín dụng cần sớm dỡ bỏ, vì nó gián tiếp tạo cơ chế “xin – cho”, một số trường hợp khiến người vay không thể tiếp cận tín dụng nếu ngân hàng hết chỉ tiêu.

Chuyên gia kinh tế Võ Đại Lược - nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế thế giới phân tích, khi nền kinh tế dần phục hồi và nhu cầu tín dụng tăng cao, room tín dụng bắt đầu trở thành rào cản cho sự phát triển của các ngân hàng. Nhiều ngân hàng thương mại phản ánh, họ gặp khó khăn trong việc đáp ứng nhu cầu vay vốn do đã gần chạm đến mức room tín dụng được phân bổ, dù nhu cầu tín dụng là hợp lý và có tính khả thi cao. Như vậy, việc quản room tín dụng vô tình tạo cơ chế “xin - cho”.

Cũng theo ông Lược, room tín dụng có thể giúp các ngân hàng linh hoạt hơn trong hoạt động kinh doanh, hỗ trợ phát triển nền kinh tế, nhưng điều này cũng cần đi đôi với các biện pháp kiểm soát rủi ro hiệu quả để tránh những hệ lụy tiêu cực như trong quá khứ. NHNN cần nghiên cứu kỹ lưỡng và đưa ra lộ trình hợp lý để không chỉ thúc đẩy tăng trưởng tín dụng mà còn bảo vệ sự ổn định của hệ thống tài chính.

Chuyên gia kinh tế - TS Cấn Văn Lực cũng cho rằng, NHNN hoàn toàn có thể kiểm soát tốc độ tăng trưởng tín dụng của các ngân hàng thông qua Hệ số An toàn vốn (CAR), mà không cần đến room tín dụng.

Nền tảng cho tăng trưởng bền vững

Theo Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng, ngành ngân hàng sẽ quán triệt sâu sắc tinh thần tăng trưởng bứt phá, đóng góp vào mục tiêu tăng trưởng kinh tế từ 8% trở lên. Đây là nền tảng để tạo đà phát triển kinh tế cao trong những năm tiếp theo. Tuy nhiên, song song với nhiệm vụ tăng trưởng, Thống đốc NHNN cũng nhấn mạnh việc kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô và đảm bảo các cân đối lớn của nền kinh tế.

Bà Hồng phân tích: Năm 2025 được dự báo là năm có nhiều biến động khó lường, cả trên thế giới và trong nước. Với độ mở cửa lớn của nền kinh tế Việt Nam, các căng thẳng thương mại toàn cầu, đặc biệt là sự thay đổi chính sách thương mại của chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump, sẽ tạo áp lực lớn lên thị trường tài chính tiền tệ.

Điều này đòi hỏi NHNN phải chủ động điều chỉnh chính sách tiền tệ và tỷ giá để ứng phó kịp thời.

Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cũng cho biết, NHNN xác định tăng trưởng tín dụng hiệu quả là trọng tâm vì kinh tế của chúng ta vẫn dựa vào vốn của hệ thống ngân hàng. Năm 2025, NHNN đã đưa ra định hướng khoảng 16% và cũng thông báo ngay từ đầu năm cho các tổ chức tín dụng để chủ động.

“Trong năm 2025 chúng tôi căn cứ vào mục tiêu lạm phát khoảng từ 4,5-5% để đánh giá. Nếu diễn biến thực tế và trường hợp kiểm soát lạm phát ở mức thấp hơn dự kiến thì NHNN sẽ có những điều chỉnh đối với tăng trưởng tín dụng. Ngược lại, nếu lạm phát có nguy tăng thì NHNN sẽ có báo cáo về những điều chỉnh chính sách” - bà Hồng nói.

Giới chuyên gia nhận định, bản thân mỗi ngân hàng có đặc điểm “sức khoẻ” riêng, không nên đưa ra mẫu số chung tín dụng để phân bổ. Những ngân hàng có nền tảng tài chính lành mạnh, vốn dồi dào, kiểm soát được nợ xấu, hệ sinh thái và tệp khách hàng đa dạng, có lợi thế cho vay bất động sản… sẽ rất bức bối nếu bị “bó” trong khung tín dụng. Ngược lại, các ngân hàng có chất lượng tài sản xấu, thanh khoản kém, mức độ nhạy cảm với rủi ro thị trường lớn… dù có được cấp hạn mức cao cũng khó tăng trưởng tín dụng.

Nhiều dự đoán đưa ra NHNN có thể sẽ bỏ room tín dụng khi kinh tế vĩ mô ổn định hơn, sức khỏe hệ thống ngân hàng tốt hơn và cơ quan điều hành có “bộ” công cụ giám sát tốt hơn. Tuy vậy, cũng có ý kiến cho rằng, NHNN có thể thí điểm bỏ trước room tín dụng cho nhóm ngân hàng khỏe, đáp ứng các tiêu chí nhất định trước. Một khi NHNN nhuần nhuyễn hơn trong giám sát tốc độ cũng như chất lượng tăng trưởng tín dụng, thì việc bỏ room quy mô rộng sẽ được áp dụng.

H.Hương

Theo Báo Người Lao Động (www.nld.com.vn)

Bài viết gốc: Xem tại đây