Chọn ngành ‘hot’, cạnh tranh cao

Dựa trên số liệu thống kê nguyện vọng (NV) của 15 trên tổng số 24 nhóm ngành tuyển sinh năm 2021 do Bộ GDĐT cung cấp, bức tranh tuyển sinh năm nay cho thấy: Mặc dù nhóm ngành Kinh doanh - quản lý có tỉ lệ đăng ký nguyện vọng (NV) cao nhất, nhưng khi xét dựa trên số lượng NV1 so với chỉ tiêu, An ninh Quốc phòng và Báo chí lại là 2 nhóm ngành thu hút thí sinh.

Khả năng trúng tuyển khó 

Số liệu tổng hợp của Vụ Giáo dục ĐH (Bộ GDĐT) căn cứ vào tỉ lệ NV1/chỉ tiêu cho thấy, những ngành “hot” nhất, nhiều thí sinh đăng ký nhất năm nay là An ninh - quốc phòng (566,82%), Báo chí và thông tin (311,65%). Tiếp đến là Nghệ thuật (210,7%), Du lịch khách sạn, Dịch vụ cá nhân (201%), Khoa học xã hội và hành vi (197,97%).

Theo nhận định của Vụ Giáo dục ĐH: Nếu tính tổng số NV, nhóm ngành Kinh doanh - quản lý tuy chiếm tỉ lệ đăng ký NV cao nhất (32,77%), nhưng khi xét NV1 thì nhóm ngành này chỉ chiếm 186,1%, đứng thứ 6 trong những nhóm ngành hút thí sinh nhất. Điều này cho thấy, nhóm ngành này được nhiều thí sinh lựa chọn cho các NV tiếp theo, nếu NV1 không đỗ. Tức là các thí sinh sẽ chỉ chọn ngành này cho NV2, NV3.

Việc thí sinh đăng ký tập trung vào một số nhóm ngành, xu hướng NV của thí sinh cũng cho thấy phần nào nhu cầu, sự dịch chuyển của thị trường lao động, của nền kinh tế. Đây là điều hết thức bình thường, vẫn diễn ra mỗi kỳ tuyển sinh, từ nhiều năm nay.

Tuy nhiên,Vụ Giáo dục ĐH cũng lưu ý với các thí sinh, ở những nhóm ngành “hot” thì mức độ cạnh tranh sẽ cao, khả năng trúng tuyển sẽ khó hơn các nhóm ngành khác. Đây là rủi ro, thách thức mà các em đăng ký các nhóm ngành này cần hết sức lưu ý. 

Ngược lại, nhóm ngành ít hấp dẫn nhất (tính theo NV1) là Khoa học sự sống (26%) và Khoa học tự nhiên (20,1%.). Điều này dễ hiểu vì đây là nhóm ngành khoa học cơ bản, nhu cầu nguồn nhân lực không cao, thường không hấp dẫn thí sinh.

Theo số liệu thống kê của Bộ GD ĐT, ngành Khoa học giáo dục và đào tạo giáo viên có tỉ lệ NV đăng ký ở nhóm cao (top 9). Điều này cho thấy, việc Chính phủ ban hành và hướng dẫn thực hiện Nghị định 116 về đặt hàng đào tạo giáo viên, với ưu đãi chính sách hỗ trợ sinh viên sư phạm học phí và sinh hoạt phí, đảm bảo đầu ra sau tốt nghiệp cũng đã mang lại thêm sức hút cho ngành sư phạm

Vẫn còn cơ hội điều chỉnh nguyện vọng

Qua các buổi tư vấn tuyển sinh ĐH,CĐ 2021, các chuyên gia giáo dục cho rằng khi chọn ngành “hot”, thí sinh cần cân nhắc kỹ. Thứ nhất là mức độ cạnh tranh cao. Thứ hai, nhu cầu nghề nghiệp thay đổi theo từng thời điểm, có những ngành có thể thời điểm này “hot” nhưng sau 4 - 5 năm sau khi các em học xong chưa chắc đã còn “hot”.

Do đó, thí sinh cần cân nhắc giữa độ “hot” của ngành cũng như sở thích, sở trường của bản thân. Không nên lựa chọn ngành học theo hướng cảm tính, bị ảnh hưởng bởi tâm lý số đông, có như vậy bản thân mới dễ dàng thành công hơn so với việc chọn ngành học theo tâm lý đám đông.

Theo ông Trịnh Hữu Chung, Phó Hiệu trưởng Trường ĐH Gia Định, bên cạnh việc xác định ngành học thì chọn trường phù hợp là điều vô cùng quan trọng, quyết định sự thành công của mỗi người. Không phải cứ trường “danh tiếng” là sẽ đào tạo ra những người giỏi, điều quan trọng ngôi trường nào phù hợp với sinh viên để các em có cơ hội được phát triển. Thí sinh không nên chọn trường có điểm đầu vào cao, nhưng khi học lại thấy mình khó theo kịp bạn bè, dẫn đến tự ti và lực học ngày càng giảm sút. Thay vào đó hãy chọn cho mình một ngôi trường để mình tự tin thể hiện, được thầy cô quan tâm.

Qui chế tuyển sinh ĐH năm 2021 cũng qui định mỗi thí sinh được điểu chỉnh NV tới 3 lần (các năm trước chỉ là 1 lần). Trước một số ý kiến băn khoăn về việc liệu các thí sinh có bị ảnh hưởng về quyền lợi khi đăng ký NV bằng phương thức khác nhau (trực tiếp hoặc trực tuyến), thông tin từ Bộ GDĐT đã khẳng định, dù đăng ký NV theo hình thức nào. Sau khi có kết quả thi tốt nghiệp THPT, các em vẫn được hưởng quyền lợi về số lần điều chỉnh NV xét tuyển ĐH,CĐ sư phạm như nhau.

Bộ GDĐT cho biết, việc cho phép thí sinh điều chỉnh NV 3 lần là phương án đã có trong lộ trình đổi mới thi tuyển sinh của Bộ GDĐT. Mục tiêu của điều chỉnh này nhằm tạo điều kiện cho các thí sinh có thêm cơ hội để điều chỉnh quyết định. Việc điều chỉnh NV nhiều lần cũng không làm ảnh hưởng đến việc lọc ảo của hệ thống. Lọc ảo và điều chỉnh NV là 2 quy trình ở các giai đoạn khác nhau.

Như vậy, thời gian điều chỉnh NV của các thí sinh vẫn còn. Người học cần cân nhắc thật kỹ để chọn được ngành, nghề và trường học phù hợp. Theo kinh nghiệm của các chuyên gia tuyển sinh, nên chọn ngành trước, rồi chọn trường sau. Bởi cũng là ngành học “hot” nào đó, nhưng trường ĐH “top” đầu sẽ có tỉ lệ chọi cao gấp nhiều lần với những trường “top” giữa và “top” cuối.