Lá chắn bảo vệ người dễ tổn thương trước Covid-19

Với sự hỗ trợ của Bộ Y tế, ngày 26-3, hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh (TP HCM và Hà Nội) đã chính thức triển khai tiêm kháng thể đơn dòng Evusheld ngừa Covid-19 cho những đối tượng như: suy giảm miễn dịch từ vừa đến nặng, không thể tiêm hoặc đã tiêm vắc-xin Covid-19 nhưng không sản sinh đủ kháng thể để ngừa SARS-CoV-2.

Lần đầu có mặt ở Việt Nam

Suốt hơn 1 năm qua, anh N.H.T (43 tuổi, một doanh nhân) sống trong lo âu thấp thỏm trước đại dịch Covid-19. Làm công việc kinh doanh nhưng thời gian qua anh phải tự cách ly tại nhà, không thể đi giao dịch vì lo ngại lây nhiễm. Số là từ nhỏ anh T. đã bị một sự cố tai biến sau tiêm vắc-xin nên đợt dịch Covid-19 này anh không thể tiêm được vắc-xin Covid-19. Khi nghe thông tin có "vũ khí" ngừa Covid-19 an toàn dành cho những người như mình, anh mừng rỡ vô cùng.

Các chuyên gia cho biết trong bối cảnh dịch Covid-19 đang còn diễn biến phức tạp, nhóm người nguy cơ cao như: người mắc bệnh nền (suy gan, suy thận, tim mạch, cơ xương khớp, đái tháo đường, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính - COPD…); đặc biệt là người bị suy giảm miễn dịch vừa và nặng (do HIV, đang điều trị ung thư, ghép tạng…); hoặc mắc các bệnh hệ thống (lupus ban đỏ, viêm khớp, thoái hóa khớp…) càng trở nên yếu thế, nguy cơ nhiễm bệnh, chuyển nặng và tử vong cao.

Theo Bộ Y tế, hiện nay tại Việt Nam có gần 230.000 người nhiễm HIV (riêng năm 2021 phát hiện thêm 13.223 người, TP HCM chiếm 26%); 6.100 ca ghép tạng (5.700 ca ghép thận chiếm gần 94%, 316 ca ghép gan hơn 5%...); bệnh ung thư có 182.563 ca mắc mới (cứ 100.000 người thì có 159 người mắc mới)... Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), ước tính khoảng 2% dân số toàn cầu thuộc nhóm dễ bị tổn thương trước Covid-19 do bị suy giảm miễn dịch vừa và nặng.

Song song các vắc-xin phòng Covid-19, kháng thể đơn dòng - một thành tựu y học mới - đã có mặt tại Việt Nam. Những liều kháng thể đơn dòng Evusheld vừa được đưa về nước đã mở cơ hội cho nhóm người yếu thế.

GS-TS-BS Ngô Quý Châu, Chủ tịch Hội Hô hấp Việt Nam, cho biết: "Giải pháp kháng thể đơn dòng sẽ cung cấp thêm một lớp "phòng thủ ngay tức thì" để gia tăng bảo vệ cho những trường hợp có nguy cơ cao, thắp lên hy vọng cho những đối tượng này sớm quay trở lại cuộc sống bình thường mới như những người khác, đồng thời giảm thiểu nguy cơ chuyển biến nặng, nhập viện và tử vong khi mắc Covid-19".

Lô kháng thể đơn dòng Evusheld đầu tiên về Việt Nam

Có thể phòng cả Omicron

Theo PGS-TS-BS Trần Quang Bính, Giám đốc chuyên môn Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh (TP HCM), từ hơn 1.500 kháng thể của người khỏi bệnh Covid-19 trên khắp thế giới, các nhà khoa học đã chọn ra 2 kháng thể có hoạt lực mạnh nhất để tạo ra Evusheld.

Evusheld là kháng thể đơn dòng ngừa Covid-19 đầu tiên trên thế giới được FDA (Mỹ) cấp phép sử dụng, được nhiều quốc gia trên thế giới phê duyệt khẩn cấp nhằm bảo vệ kịp thời nhóm người dễ bị tổn thương trước Covid-19, đặc biệt là khi biến chủng Omicron đang lan rộng. Kháng thể đơn dòng Evusheld đã được cấp phép lưu hành trong tình trạng khẩn cấp tại một số quốc gia như: Mỹ, Pháp, Các Tiểu Vương quốc Ả Rập Thống nhất, Bahrain…

Những người không thể tiêm bất kỳ loại vắc-xin Covid-19 nào hiện có vì từng xảy ra phản ứng nghiêm trọng như: dị ứng nặng, sốc phản vệ… sẽ được chỉ định tiêm Evusheld. Theo nghiên cứu, khảo sát của AstraZeneca, chỉ vài giờ sau khi tiêm Evusheld là cơ thể đã có đủ lượng kháng thể cần thiết để bảo vệ không mắc Covid-19. Kháng thể đơn dòng Evusheld có hiệu quả phòng ngừa ít nhất 6 tháng, đặc biệt có thể phòng ngừa cả biến chủng Omicron.

"Phần lớn các trường hợp bệnh nặng và tử vong do Covid-19 tại Việt Nam trong thời gian vừa qua có đặc điểm chung là người trên 65 tuổi và có bệnh nền, có trường hợp vẫn chưa tiêm vắc-xin. Đáng chú ý là khi có triệu chứng cần nhập viện thì những trường hợp này đã ở mức độ nặng. Vì vậy, Evusheld được kỳ vọng là giải pháp bảo vệ nhóm nguy cơ một cách nhanh chóng, hiệu quả và chủ động; giúp giảm nguy cơ chuyển nặng và tử vong cho người bệnh, từ đó giảm áp lực điều trị bệnh nặng cho các bệnh viện" - BS Trần Quang Bính lạc quan.