Hội chứng viêm đa hệ thống ở trẻ sau nhiễm Covid-19

Theo Sở Y tế TP HCM, đây là những biểu hiện của hội chứng viêm đa hệ thống, viết tắt là MIS-C (Multisystem Inflammatory Syndrome in Children), hội chứng này mới xuất hiện, dù không phổ biến nhưng gây nguy hiểm cho trẻ. Tháng 11-2021, MIS-C được Bộ Y tế đánh giá là một trong các biến chứng nặng của hậu Covid-19 ở trẻ em, có thể gây tử vong.

Dấu hiệu nhận biết

Bệnh viện (BV) Nhi Đồng TP HCM vừa tiếp nhận bệnh nhi K.B, 7 tuổi, nữ (ở Tây Ninh) được chuyển từ BV địa phương với chẩn đoán viêm cơ tim cấp. Khi cấp cứu, bệnh nhân đừ, môi tái, lờ đờ, thở máy. Sau khi tiếp nhận, bác sĩ lập tức vận mạch, đặt máy tạo nhịp, xét nghiệm có kháng thể SARS-CoV-2. Tình trạng của trẻ tiếp tục diễn tiến nặng, sốc không cải thiện, sức co bóp cơ tim giảm còn 27%-29%. Bác sĩ thực hiện kỹ thuật ôxy hóa máu qua màng ngoài cơ thể phương thức VA ECMO, điều trị tích cực kháng viêm, kháng đông, điều chỉnh điện giải toan kiềm. Sau 3 ngày ECMO, tình trạng huyết đông của bệnh nhân cải thiện, giảm được vận mạch. Sau hơn 2 tuần điều trị tích cực, bệnh nhân đã cai ECMO, tỉnh táo.

Bác sĩ Nguyễn Minh Tiến, Phó Giám đốc BV Nhi Đồng TP HCM, cho biết bệnh nhi K.B đã từng mắc Covid-19 triệu chứng nhẹ, điều trị tại nhà vài ngày là âm tính. Tuy nhiên, hậu Covid-19 bệnh nhi bị tổn thương tim nặng, là biểu hiện của hội chứng viêm đa hệ thống. Như vậy, hội chứng MIS-C có thể xảy ra ở tất cả trẻ em, không chỉ riêng trẻ bị Covid-19 nặng, béo phì. Hiện chưa có yếu tố chung để nhận biết trẻ cơ địa ra sao sẽ dễ mắc hội chứng MIS-C.

Bệnh nhi mắc hội chứng MIS-C có biểu hiện tổn thương tim nặng, được điều trị thở máy ECMO, kháng viêm kháng đông tại Khoa Hồi sức tích cực Bệnh viện Nhi Đồng TP HCM. (Ảnh do Bệnh viện cung cấp)

"1/1.000 trẻ từng mắc Covid-19 sẽ bị MIS-C, khi bị giai đoạn đầu sẽ biểu hiện nhẹ hoặc không triệu chứng. Đến 2-6 tuần sau thì xuất hiện triệu chứng như: sốt, đỏ da, đỏ mắt, đỏ ngón tay hơi sưng, ho, khó thở, đau bụng, tiêu chảy, ói, đau tức ngực, thậm chí là sốc, rối loạn tri giác, tràn dịch màng tim, màng phổi, bụng, hôn mê, co giật, tổn thương thận... Nếu không điều trị kịp thời có thể tử vong" - bác sĩ Tiến nói.

Hiện tại, BV Nhi Đồng Thành phố đã điều trị 130 bệnh nhi mắc hội chứng MIS-C hậu Covid-19. Trong đó, 20%-30% là bị nặng, phải hỗ trợ hô hấp, tuần hoàn, chưa có ca tử vong. Nhóm tuổi chiếm đa số từ 8-11 tuổi. BV Nhi Đồng 1 điều trị hơn 100 trẻ và BV Nhi Đồng 2 là 100 trẻ, số bị nặng chiếm 30%.

70% trẻ sẽ bị ảnh hưởng tim mạch

Theo PGS-TS-BS Phùng Nguyễn Thế Nguyên, Trưởng Khoa Điều trị Covid-19, BV Nhi Đồng 1 (TP HCM), hội chứng MIS-C là bệnh nguy hiểm, 50%-70% trẻ mắc dù nhẹ hay nặng cũng sẽ ảnh hưởng đến tim mạch, nếu điều trị trễ sẽ dẫn đến suy tim, giãn mạch vành và tử vong. Khi trẻ có các triệu chứng của MIS-C, đặc biệt là sốt cao từ 38-40 độ C trong 3 ngày liên tục thì phụ huynh nên đưa trẻ đến BV.

Trong trường hợp bác sĩ chẩn đoán trẻ mắc MIS-C sẽ được nhập viện điều trị tích cực, trẻ phải dùng thuốc corticoids ít nhất 2 tuần, dùng aspirin để dự phòng. Sau khi xuất viện, bác sĩ sẽ hẹn tái khám tùy theo tình trạng sức khỏe của bệnh nhi, có thể 2 tuần/lần rồi giãn dần. Trẻ sau khi điều trị có thể phục hồi hoàn toàn nhưng cũng có trẻ sẽ bị kéo dài di chứng đến vài tháng.

Bác sĩ Tiến cho hay tại BV Nhi Đồng Thành phố, trẻ mắc MIS-C sau khi xuất viện sẽ phải theo dõi, tái khám trong vòng một năm. Bởi khi mắc MIS-C là phản ứng viêm nặng nên phải dùng thuốc chống viêm liều cao, dùng những loại thuốc điều hòa miễn dịch. Có trường hợp phải lọc máu để lấy cytokine gây viêm ra. Khi các cơ quan bị tổn thương nặng sẽ được hỗ trợ bằng cách lọc máu, chạy ECMO... do đó, sau khi xuất viện cần theo dõi thời gian dài để đánh giá mức độ phục hồi, nếu có bất thường thì xử lý kịp thời.

"Sau khi con mắc Covid-19 dù nhẹ, không triệu chứng nhưng cha mẹ vẫn nên quan sát sức khỏe của con trong 3 tháng đầu. Nếu có bất thường, liên hệ ngay bác sĩ gia đình hoặc đến BV thăm khám để phát hiện sớm trẻ mắc hội chứng MIS-C" - bác sĩ Tiến khuyên.