Mở rộng đối tượng tham gia bảo hiểm thất nghiệp

Thống kê của Bảo hiểm Xã hội (BHXH) Việt Nam cho thấy, đến thời điểm cuối tháng 8/2022, cả nước có hơn 13,95 triệu người tham gia BHTN, tăng hơn 2,04 triệu người so với cùng kỳ năm trước, tương ứng với mức tăng 17,14%.

Về chi trả chính sách, Tổng giám đốc BHXH Việt Nam Nguyễn Thế Mạnh cho biết, chỉ tính riêng năm 2021, cả nước có gần 1,8 triệu lượt người được tư vấn, giới thiệu việc làm, trong đó tỷ lệ giới thiệu việc làm thành công đạt khoảng 35%; hơn 800.000 người nộp hồ sơ đề nghị hưởng trợ cấp thất nghiệp đã nhận được nguồn hỗ trợ đúng thời gian quy định. Với NLĐ tham gia BHTN bị ảnh hưởng về việc làm do dịch Covid-19, họ được tiếp cận với gói hỗ trợ an sinh chưa có tiền lệ, trích từ Quỹ BHTN. Đáng chú ý, thực hiện Nghị quyết số 24/2022/UBTVQH15 ngày 11/8/2022 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc tiếp tục chi trả hỗ trợ đối với NLĐ theo Nghị quyết số 03/2021/UBTVQH15 (Nghị quyết số 24), BHXH Việt Nam đã thực hiện công tác chi trả gói hỗ trợ NLĐ từ quỹ BHTN nhanh chóng, kịp thời, đúng người, đúng quy định của Nghị quyết số 24, được NLĐ, người sử dụng lao động ghi nhận, đánh giá cao.

Theo đó, cơ quan này đã giải quyết hỗ trợ cho 362.522 NLĐ thuộc đối tượng hỗ trợ từ Quỹ BHTN, đã nộp hồ sơ theo quy định với tổng số tiền chi trả hơn 1.028 tỷ đồng.

Từ cuối năm 2021 đến nay, BHXH 63 tỉnh, thành phố đã chi hỗ trợ an sinh cho hơn 13 triệu NLĐ từ Quỹ BHTN với số tiền gần 32.000 tỷ đồng. Đó là minh chứng rõ nhất để thấy chính sách BHTN giữ vai trò "phao cứu sinh" của NLĐ khi không may họ bị ảnh hưởng về việc làm” - Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Nguyễn Thế Mạnh nhấn mạnh.

Dưới góc độ xây dựng chính sách, Bộ LĐTB&XH cũng khẳng định, ý nghĩa nhân văn của BHTN là không thể phủ nhận, nhưng chính sách này chưa thực sự hấp dẫn. Do đó đối tượng tham gia BHTN hiện chưa bao phủ hết các đối tượng có quan hệ lao động. Chế độ BHTN còn nặng về giải quyết trợ cấp thất nghiệp, chưa chú ý nhiều đến các chế độ mang tính chủ động, phòng ngừa, hạn chế thất nghiệp. Điều đáng quan tâm, chính sách hỗ trợ học nghề cho lao động thất nghiệp chủ yếu giải quyết nhu cầu học, chưa chú trọng đào tạo, phát triển hoặc nâng cao trình độ kỹ năng nghề… Điều này lý giải vì sao, số người tham gia BHTN hiện mới đạt hơn 28% lực lượng lao động trong độ tuổi, nhiều NLĐ thuộc khu vực doanh nghiệp, hợp tác xã... vẫn chưa được tham gia BHTN. Vì vậy, Bộ LĐTB&XH đề xuất mở rộng đối tượng tham gia BHTN theo hướng mở rộng phạm vi, rà soát điều kiện tạo thuận lợi cho đối tượng thụ hưởng; bổ sung chế độ hỗ trợ người sử dụng lao động sử dụng nhiều lao động là người khuyết tật, người dân tộc thiểu số, người cao tuổi và hỗ trợ trong trường hợp thiên tai, dịch bệnh...

Cụ thể, dự thảo đề nghị sửa đổi, bổ sung quy định đối tượng NLĐ bắt buộc tham gia BHTN gồm: người lao động có giao kết hợp đồng làm việc, hợp đồng lao động xác định, không xác định thời hạn hoặc hợp đồng lao động xác định thời hạn từ 1 tháng trở lên.

Bổ sung một số quy định về tham gia BHTN như: trách nhiệm thông báo của người sử dụng lao động, xử lý đối với trường hợp người sử dụng lao động không có khả năng thực hiện đầy đủ nghĩa vụ BHTN, quản lý đối tượng… Bên cạnh mở rộng đối tượng, dự thảo cũng đề nghị sửa đổi, bổ sung một số trường hợp không được hưởng trợ cấp thất nghiệp và hỗ trợ học nghề như: NLĐ đơn phương chấm dứt hợp đồng làm việc, hợp đồng lao động; NLĐ bị xử lý kỷ luật buộc thôi việc; người đang hưởng lương hưu, trợ cấp mất sức lao động hằng tháng.