Đảm bảo quyền lợi giữa các nhóm thí sinh

Như vậy, phải hiểu cho đúng là có sự điều chỉnh giảm điểm ưu tiên, chứ không phải là Bộ Giáo dục và Đào tạo (GDĐT) bỏ chính sách về cộng điểm ưu tiên. Cụ thể, nếu thí sinh đạt từ 22,5 điểm/3 môn trở xuống vẫn được hưởng điểm ưu tiên như quy định hiện hành. Còn những thí sinh đạt mức 22,5 điểm trở lên điểm ưu tiên sẽ giảm dần. Riêng thí sinh 30 điểm thì không còn được sử dụng điểm ưu tiên. Quy định này sẽ bảo đảm quyền lợi giữa thí sinh thuộc các khu vực và đối tượng khác nhau.

PGS.TS Trần Xuân Nhĩ - nguyên Thứ trưởng Bộ GDĐT, Phó Chủ tịch Hiệp hội Các trường ĐH - CĐ Việt Nam cho rằng, với thí sinh vùng đồng bào dân tộc thiểu số, khu vực khó khăn, nhờ có chính sách cộng điểm ưu tiên đã giúp nhiều em được học ĐH. Tuy nhiên, cũng cần tính toán lại mức điểm ưu tiên để bảo đảm sự công bằng giữa thí sinh thuộc các khu vực và đối tượng khác nhau. Do vậy, theo ông việc Bộ GDĐT điều chỉnh về mức điểm ưu tiên áp dụng trong năm 2023 là phù hợp với thực tiễn khách quan.

Theo bà Nguyễn Thu Thủy - Vụ trưởng Vụ Giáo dục ĐH (Bộ GDĐT), việc áp dụng này không chỉ đối với thí sinh sử dụng phương thức xét tuyển bằng kết quả thi tốt nghiệp THPT, mà còn với tất cả các phương thức xét tuyển khác. Các trường khi tính điểm ưu tiên cho thí sinh để xét tuyển cần phải quy đổi ra thang điểm tương đương để xác định mức điểm ưu tiên phù hợp.

Ở những mùa tuyển sinh trước đó, tỷ lệ các thí sinh đạt điểm cao từ 22,5 điểm trở lên của nhóm được ưu tiên lại tăng vọt (ở nhiều mức điểm thậm chí tỷ lệ này cao gấp đôi) so với nhóm thí sinh không thuộc diện ưu tiên. Điều này dẫn tới mất công bằng khi các thí sinh tiếp cận, ứng tuyển vào các ngành, trường có mức độ cạnh tranh cao. Thậm chí dẫn tới hiện tượng một số ngành có điểm chuẩn tiệm cận 30 điểm.

Chính sách ưu tiên khu vực trong tuyển sinh đã được điều chỉnh liên tục sau khoảng 20 năm áp dụng. Từ mức cộng tối đa 3 điểm của thời điểm 2003 trở về trước, điểm ưu tiên khu vực giảm xuống tối đa 1,5 điểm từ năm 2004. Rồi từ năm 2017, điểm ưu tiên khu vực tiếp tục giảm bằng một nửa so với trước đó, giữa 2 khu vực kế tiếp chỉ còn 0,25 điểm và tối đa 0,75 điểm. Không chỉ mức điểm, bảng phân chia khu vực ưu tiên cũng được rà soát điều chỉnh để hợp lý hơn với tình hình phát triển kinh tế - xã hội các vùng miền. Với điều chỉnh mạnh mẽ này, hàng loạt thị xã trực thuộc tỉnh, thậm chí các thành phố lớn nơi học sinh có điều kiện học tập tốt đã được loại ra khỏi danh sách khu vực 1. Việc thay đổi cách tính điểm ưu tiên mới từ năm 2023, ngay bản thân các trường vẫn còn có những quan điểm khác nhau, song đại đa số các cơ sở tuyển sinh đều đồng tình.

PGS.TS Lê Thị Thu Thủy - Chủ tịch Hội đồng Trường ĐH Ngoại thương nhìn nhận, cộng điểm ưu tiên cho thí sinh vẫn được duy trì. Tuy nhiên, có điều chỉnh trên cơ sở tiếp thu ý kiến của các bên liên quan. Qua đó, tạo điều kiện cho thí sinh có điều kiện khó khăn được tiếp cận với giáo dục ĐH, bảo đảm quyền lợi giữa nhóm thí sinh thuộc các khu vực và đối tượng khác nhau.