Nguy cơ từ thuốc lá điện tử

Ngộ độc vì thuốc lá điện tử

Khoa Cấp cứu Bệnh viện đa khoa tỉnh Quảng Ninh vừa tiếp nhận 2 nam sinh nhập viện do có biểu hiện kích thích, thở nhanh, vã mồ hôi, chóng mặt, buồn nôn do hút thuốc lá điện tử. Trước khi nhập viện khoảng 1 giờ, 2 nam sinh này có hút thuốc lá điện tử và thấy nôn nao, bủn rủn tay chân, hoa mắt chóng mặt, buồn nôn. Sau khi thăm khám, bác sĩ chẩn đoán cả 2 nam sinh đều bị ngộ độc thuốc lá điện tử.

Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới trung ương cũng cho biết, vừa tiếp nhận một nam thanh niên được đưa vào viện trong tình trạng nguy kịch hôn mê, suy hô hấp, mất ý thức sau khi hút thuốc lá điện tử. Còn tại Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai thời gian qua cũng liên tục tiếp nhận các trường hợp nhập viện vì thuốc lá điện tử.

PGS.TS Lương Ngọc Khuê - Cục trưởng Cục Quản lý khám, chữa bệnh (Bộ Y tế) cho biết, theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), sau Covid-19 là đại dịch của các bệnh không lây nhiễm. Thuốc lá điện tử có chứa nicotine là một hóa chất gây nghiện cao, là nguyên nhân dẫn đến nghiện nicotine và các nguy cơ khác bao gồm các bệnh tim, phổi cùng nhiều bệnh khác.

Ông Khuê bày tỏ lo ngại về tình trạng sử dụng thuốc lá điện tử đang gia tăng trong lứa tuổi học sinh, sinh viên, đặc biệt là ma túy “núp bóng”, thuốc lá gây ảnh hưởng khôn lường đến sức khỏe của thế hệ thanh, thiếu niên. Theo đó, thời gian gần đây, số trường hợp ngộ độc do thuốc lá điện tử đã được ghi nhận ở nhiều tỉnh, thành. Đáng chú ý, hầu hết các trường hợp xảy ra ở lứa tuổi học sinh, trong đó có cả nữ giới.

Nicotine trong thuốc lá điện tử ảnh hưởng xấu đến sự phát triển của thanh, thiếu niên như: Làm suy yếu sự trưởng thành não bộ của thanh, thiếu niên với những hậu quả ngắn hạn và hậu quả lâu dài, trong đó là nghiện, rối loạn nhận thức và cảm xúc, giảm khả năng học tập và rối loạn tâm thần.

Không dừng lại tại đó, một số khảo sát trong cộng đồng sử dụng thuốc lá điện tử cho thấy rõ ràng về mối liên hệ qua lại giữa sử dụng thuốc lá điện tử với các tệ nạn xã hội khác như ma túy, hút shisha và các chất gây nghiện khác. Pha trộn ma túy vào thuốc lá điện tử đã được ghi nhận tại Trung tâm Chống độc – Bệnh viện Bạch Mai và Trung tâm Giám định ma túy – Viện Khoa học hình sự Bộ Công an. Những hệ lụy này ảnh hưởng xấu đến sức khỏe, môi trường, lối sống, hành vi của giới trẻ.

Đồng quan điểm, BS Nguyễn Tuấn Lâm - chuyên gia WHO tại Việt Nam cho hay: “Ước tính thuốc lá điện tử có khoảng 20.000 loại hương liệu, trong đó có nhiều loại chưa được đánh giá toàn diện về mức độ gây hại với sức khỏe. Một số hương liệu được sử dụng trong thuốc lá điện tử đã được chứng minh là làm tăng độc tính của sản phẩm”.

Quyết liệt ngăn chặn các sản phẩm thuốc lá mới

Theo Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn, điều tra năm 2019 của WHO, tỷ lệ sử dụng thuốc lá điện tử trong học sinh độ tuổi từ 15-17 tại Việt Nam là 2,6%. Điều tra tình hình sử dụng thuốc lá trong học sinh năm 2022 cho thấy tỷ lệ sử dụng thuốc lá điện tử ở học sinh độ tuổi 13 -15 là 3,5%.

Thuốc lá điện tử có chứa nicotine là một chất gây nghiện cao, là nguyên nhân gây các bệnh tim, phổi cùng nhiều bệnh khác. Ngoài các tác hại giống như thuốc lá điếu thông thường, thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng còn nguy cơ làm phát sinh các tệ nạn xã hội, nhất là sử dụng ma túy và các chất gây nghiện khác.

Dẫn thông tin của WHO về việc không có sản phẩm thuốc lá nào là an toàn cho sức khỏe, Thứ trưởng Trần Văn Thuấn cho biết: Thuốc lá điện tử không phải là sản phẩm giúp cai nghiện thuốc lá điếu thông thường và cũng không phải sản phẩm ít hại, ít nguy cơ đối với sức khỏe.

Tại Hội nghị các bên tham gia Công ước khung của WHO về kiểm soát thuốc lá (COP 8), WHO đã khuyến cáo: Việc cho phép các sản phẩm mới sẽ làm tăng nhanh tỷ lệ sử dụng các sản phẩm này, dẫn tới nghiện nicotine và sử dụng thuốc lá điếu thông thường ở giới trẻ. Các bên tham gia cần cân nhắc ưu tiên áp dụng các biện pháp để ngăn chặn sự bắt đầu sử dụng các sản phẩm thuốc lá mới, bao gồm ở cấp độ cao nhất là ban hành quy định cấm.

Hiện trong khu vực ASEAN đã có 5 quốc gia cấm hoàn toàn thuốc lá điện tử là Thái Lan, Singapore, Lào, Brunei, Campuchia. Thứ trưởng Trần Văn Thuấn nhấn mạnh: Nếu không quyết liệt ngăn chặn các sản phẩm thuốc lá mới, bao gồm cả việc thí điểm thì tỷ lệ sử dụng thuốc lá sẽ gia tăng trở lại.

Cùng đó ông Thuấn khẳng định, chúng ta sẽ phải nỗ lực hơn, tốn kém nhân lực và tài chính hơn nữa trong việc giảm tỷ lệ hút thuốc lá, giải quyết những gánh nặng bệnh tật và tử vong do thuốc lá cũng như các hệ lụy về xã hội, kinh tế, môi trường, đặc biệt là các hậu quả nghiêm trọng đối với sức khỏe của thế hệ trẻ. Để kêu gọi các quốc gia chung tay và đẩy mạnh hoạt động phòng, chống tác hại của thuốc lá, WHO đã lấy ngày 31/5 là Ngày Thế giới không thuốc lá.

Theo BS Nguyễn Tuấn Lâm, hiện tại các sản phẩm thuốc lá thế hệ mới không được phép nhập khẩu, quảng cáo và bán ở Việt Nam. WHO khuyến cáo nên duy trì và tăng cường các quy định luật pháp hiện tại về cấm nhập khẩu; tăng cường thực thi chống buôn lậu, quảng cáo và bán các sản phẩm này, để giảm thiểu tối đa sự tiếp cận và sử dụng của giới trẻ.