Nới lỏng tiêu chí mua nhà ở xã hội

Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Văn Sinh cho biết dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi) do bộ này chủ trì soạn thảo, Chính phủ trình, đã được Quốc hội xem xét tại kỳ họp thứ 5 và dự kiến sẽ thông qua tại kỳ họp 6 sắp tới. Dự thảo luật có 8 nhóm chính sách, trong đó có nhóm chính sách quan trọng về nhà ở xã hội (NƠXH).

Dễ tiếp cận hơn

Theo Thứ trưởng Nguyễn Văn Sinh, Chính phủ đã chỉ đạo sửa đổi Luật Nhà ở sao cho bảo đảm thống nhất với các pháp luật khác liên quan về đất đai, đầu tư, xây dựng, kinh doanh bất động sản; cải cách thủ tục hành chính; khơi thông, phát huy các nguồn lực, có những chính sách khuyến khích doanh nghiệp tích cực tham gia đầu tư dự án NƠXH. "Riêng nhóm chính sách về NƠXH, Chính phủ đã trình và được Quốc hội thống nhất sẽ có hiệu lực ngay sau khi dự án luật được Quốc hội thông qua" - ông Sinh khẳng định.

Đề cập các chính sách NƠXH, Thứ trưởng Nguyễn Văn Sinh cho biết dự thảo luật đã sửa đổi nhiều nội dung. Cụ thể, dự thảo luật bổ sung chính sách nhà ở cho công nhân ở khu công nghiệp (gồm NƠXH và nhà lưu trú), chính sách nhà ở cho lực lượng vũ trang…

Về đối tượng thụ hưởng chính sách NƠXH, theo Thứ trưởng Bộ Xây dựng, dự thảo luật sửa đổi theo hướng giảm bớt các thủ tục trong việc xác định đối tượng mua NƠXH. Dự thảo trước đây có 3 tiêu chí, gồm cư trú, thu nhập và nhà ở. "Dự thảo lần này bỏ tiêu chí về cư trú, vì đã là công dân Việt Nam thì chỉ cần có đủ điều kiện về thu nhập và nhà ở là được quyền mua NƠXH" - Thứ trưởng Bộ Xây dựng giải thích.

Dự án nhà ở xã hội EHomeS Nam SG huyện Bình Chánh, TP HCM Ảnh: SƠN NHUNG

Điều kiện về thu nhập cũng được xem xét theo hướng mở rộng, nâng lên ở mức thu nhập cao hơn so với hiện hành. "Về điều kiện nhà ở, trước đây nếu có nhà ở nhưng dưới 10 m2 thì mới là đối tượng mua NƠXH, nay có thể xem xét lên 15 m2/người, giống một số nước trong khu vực" - ông Sinh so sánh.

Dự thảo luật cũng đề cập các chính sách cải cách thủ tục hành chính, nhất là về đầu tư, giao đất, lựa chọn chủ đầu tư, xác định giá bán, giá thuê mua NƠXH. "Với những nội dung mới này trong dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi), thời gian tới sẽ tạo cơ chế thông thoáng hơn, thúc đẩy phát triển NƠXH cho người thu nhập thấp ở đô thị và cán bộ, công chức, công nhân lao động trong các khu công nghiệp…" - ông Nguyễn Văn Sinh tin tưởng.

Cần tạo thuận lợi hơn nữa cho người mua nhà

Ông Ngô Quang Phúc, Chủ nhiệm CLB Thị trường và Địa ốc SaigonTimes, cho rằng nếu Luật Nhà ở (sửa đổi) nới lỏng một số điều kiện cho người mua NƠXH thì sẽ tạo thuận lợi hơn cho người có nhu cầu, vốn rất đông. Tuy nhiên, cần xem xét việc người mua NƠXH làm ở đâu, thu nhập thế nào thì mới được mua để thuận lợi trong việc trả nợ; nếu không sẽ có chuyện liên quan lưu trú…

Ngoài ra, theo ông Phúc, khó khăn về NƠXH lâu nay vẫn là thiếu quỹ đất. Vì vậy, nhà nước cần sớm tạo quỹ đất để thu hút doanh nghiệp tham gia đấu giá làm NƠXH. Khi nguồn cung NƠXH tăng lên thì sẽ gia tăng cơ hội cho người thu nhập thấp mua được nhà.

Vợ chồng anh Phan Minh Hải - chị Phan Thị Nhi (ở trọ tại quận Bình Tân, TP HCM) làm trong lĩnh vực công nghệ thông tin, do làm tự do, nhận việc cá nhân nên không có thu nhập và lương cố định. Vì vậy, họ khó chứng minh thu nhập để có thể mua NƠXH dù mỗi tháng có thể kiếm được khoảng 20 triệu đồng. Anh Hải mong có cách nào đó để chứng minh thu nhập dễ dàng hơn, để anh có thể mua được NƠXH thay vì phải ở thuê như hiện nay.

Theo ông Nguyễn Hồng Lương, Chủ tịch HĐQT Công ty CP Đầu tư Phát triển NƠXH TP HCM, hiện nay, công nhân, người nhập cư ở thành phố khá nhiều. Vì vậy, họ cần có nhà ở giá rẻ nhưng điều quan trọng là họ không có thu nhập ổn định. Vấn đề đặt ra là thành phố cần có nhiều doanh nghiệp dám nghĩ dám làm, tham gia xây dựng NƠXH với giá bán tầm 20 triệu đồng/m2 để phục vụ nhu cầu cho cư dân.

Ông Lê Hữu Nghĩa, Tổng Giám đốc Công ty TNHH Thương mại Xây dựng Lê Thành, cho rằng việc bỏ điều kiện cư trú khi mua NƠXH là đương nhiên vì chúng ta đã bỏ sổ hộ khẩu. Tuy nhiên, Chính phủ và các địa phương cũng cần cân nhắc, đưa ra quy định phù hợp nhằm quản lý hiệu quả ở các đô thị lớn. Bởi lẽ, khi bỏ quy định về cư trú, có thể xuất hiện tình trạng ồ ạt nhập cư vào các đô thị lớn, như TP HCM. Từ đó sẽ không bảo đảm về an sinh xã hội, chỉ tiêu dân số. Trong khi đó, các tỉnh cũng xây dựng NƠXH nhưng lại thừa…

Theo ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP HCM, hiệp hội cũng đã có văn bản kiến nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội sửa đổi, bổ sung quy định về điều kiện thu nhập của các đối tượng được mua, thuê mua NƠXH. Cụ thể, đối tượng này phải thuộc diện không nộp thuế thu nhập hoặc chịu thuế bậc 1 theo quy định của pháp luật về thuế thu nhập cá nhân đối với các khoản từ tiền công, tiền lương để phù hợp với tình hình thực tiễn hiện nay.