Giá vàng tăng cao kỷ lục, tại sao?

Theo Báo cáo về Xu hướng Nhu cầu Vàng của Hội đồng Vàng Thế giới trong quý 1 năm 2024, tổng nhu cầu vàng toàn cầu (bao gồm lượng mua vào của thị trường phi tập trung OTC) tăng 3% so với cùng kỳ năm ngoái lên 1.238 tấn, đánh dấu quý 1 tăng mạnh nhất kể từ năm 2016. Không tính thị trường OTC, nhu cầu vàng giảm 5% xuống còn 1.102 tấn trong quý 1 so với cùng kỳ năm 2023. Việt Nam ghi nhận nhu cầu đầu tư vàng miếng và vàng xu tăng 12%, với tổng nhu cầu tiêu dùng tăng 6% so với cùng kỳ năm ngoái.

Sự đầu tư vàng mạnh mẽ từ thị trường OTC , sức mua liên tục của ngân hàng trung ương và sự gia tăng mua vàng từ các khách hàng Châu Á đã đẩy giá vàng trung bình hàng quý lên mức cao kỷ lục là 2.070 USD/ounce - cao hơn 10% so với cùng kỳ năm ngoái và cao hơn 5% so với cùng kỳ quý trước.

Các ngân hàng trung ương tích cực mua thêm vàng, bổ sung thêm 290 tấn vàng vào kho dự trữ trong quý 1. Hoạt động mua vào liên tục và với khối lượng lớn của khối ngân hàng chính thống nhấn mạnh tầm quan trọng của vàng trong danh mục tài sản dự trữ quốc tế trong bối cảnh thị trường nhiều biến động và rủi ro gia tăng.

Nhu cầu đầu tư vàng miếng và vàng xu của Việt Nam ghi nhận sự tăng trưởng mạnh mẽ nhất trong quý 1 kể từ năm 2015. Các nhà đầu tư trong nước bị thu hút bởi diễn biến tăng vọt của giá vàng trong quý 1, đặc biệt khi đối mặt với tình trạng giá năng lượng tăng cao - được dự báo sẽ thúc đẩy lạm phát - và đồng nội tệ mất giá so với đồng USD.

Mức chênh lệch giá đối với vàng miếng đã đạt mức kỷ lục là 650 USD/ounce. Để giải quyết tình trạng này, chính phủ Việt Nam đã nới lỏng các hạn chế về nguồn cung, đồng thời Ngân hàng Nhà nước có kế hoạch tiếp tục tổ chức đấu thầu bán vàng miếng ra thị trường vào cuối tháng 4.

Ông Shaokai Fan, Giám đốc khu vực Châu Á-Thái Bình Dương (không bao gồm Trung Quốc) kiêm Giám đốc Ngân hàng Trung ương Toàn cầu tại Hội đồng Vàng Thế giới, cho biết: "Đồng nội tệ mất giá là chủ đề phổ biến ở các thị trường ASEAN khi chúng tôi theo dõi các khía cạnh trong xu hướng nhu cầu vàng. Điều này thúc đẩy nhu cầu tìm đến vàng như một kênh lưu trữ an toàn/bảo toàn tài sản, cũng như thu hút các nhà đầu tư nhờ có được lợi nhuận cao nhất theo giá vàng địa phương".

Nhu cầu vàng trang sức trên toàn cầu vẫn ổn định bất chấp mức giá cao kỷ lục, chỉ giảm 2% so với cùng kỳ năm ngoái. Nhu cầu vàng trang sức ở Việt Nam, Thái Lan và Indonesia đều có mức giảm tương tự nhau trong quý 1, giảm 10% - 12% do đợt tăng giá vàng vào cuối quý 1 đã làm hạn chế nhu cầu mua trong tháng 3.

Nhu cầu vàng trang sức tại Việt Nam trong quý 1 ghi nhận mức sụt giảm lần thứ 5 liên tiếp, giảm hơn 10% xuống còn 4 tấn, được ghi nhận là quý 1 có nhu cầu thấp nhất kể từ năm 2015. Bất chấp nhu cầu bùng nổ trong tháng 2 vào dịp Tết Nguyên Đán và Ngày Thần Tài, nhu cầu vàng trang sức vẫn bị chi phối mạnh do giá vàng tăng cao.

Dòng vốn tiếp tục chảy ra khỏi các quỹ giao dịch hoán đổi vàng (ETF), dẫn đầu là ở Bắc Mỹ và châu Âu với lượng vàng mà các quỹ ETF nắm giữ trên toàn cầu giảm 114 tấn, nhưng được bù đắp một phần bởi dòng vốn chảy vào các sản phẩm niêm yết ở châu Á. Trung Quốc tạo ra phần lớn sự gia tăng đó nhờ sự quan tâm trở lại của các nhà đầu tư đối với vàng khi đồng nội tệ suy yếu và thị trường chứng khoán trong nước hoạt động kém.

Ngoài ra, nhu cầu về vàng trong lĩnh vực công nghệ đã phục hồi 10% so với cùng kỳ năm ngoái nhờ sự bùng nổ của AI trong lĩnh vực điện tử.

Về nguồn cung, sản lượng khai thác vàng tăng 4% so với cùng kỳ năm ngoái lên 893 tấn - mức kỷ lục trong quý 1. Vàng tái chế cũng đạt mức cao nhất kể từ quý 3 năm 2020, tăng 12% so với cùng kỳ lên 351 tấn, do một số nhà đầu tư nhận thấy mức giá cao là cơ hội tốt để thu lợi nhuận.

Bà Louise Street, Nhà phân tích thị trường cấp cao tại Hội đồng Vàng Thế giới, nhận định: "Giá vàng đã tăng lên mức cao nhất mọi thời đại kể từ tháng 3, bất chấp những trở ngại phổ biến là giá đồng USD cao và lãi suất đang cho thấy là "càng ngày càng tăng".

"Một số yếu tố góp phần đẩy giá vàng tăng vọt gần đây bao gồm sự gia tăng rủi ro về địa chính trị và sự bất ổn kinh tế vĩ mô đang diễn ra thúc đẩy nhu cầu tìm đến vàng như tài sản lưu trữ an toàn. Ngoài ra, nhu cầu mua vàng liên tục và ồ ạt từ các ngân hàng trung ương, sự đầu tư mạnh mẽ của thị trường OTC và lượng vàng mua ròng trên thị trường phái sinh đều góp phần đẩy giá vàng tăng cao.

"Thật thú vị khi chúng ta đang chứng kiến xu hướng thay đổi hành vi của các nhà đầu tư ở phương Đông và phương Tây. Thông thường, các nhà đầu tư ở thị trường phương Đông nhanh nhạy hơn về giá, chờ đợi giá vàng giảm để mua, trong khi các nhà đầu tư phương Tây trước đây bị thu hút bởi giá vàng tăng, có xu hướng mua khi giá lên cao. Trong quý 1, chúng tôi nhận thấy những vai trò đó bị đảo ngược khi nhu cầu đầu tư tại các thị trường như Trung Quốc và Ấn Độ tăng lên đáng kể khi giá vàng tăng vọt.

Năm 2024 sẽ mang đến lợi nhuận từ đầu tư vàng cao hơn so với kỳ vọng của chúng tôi ở thời điểm đầu năm dựa trên hiệu suất đầu tư gần đây của vàng. Nếu giá vàng đi ngang trong những tháng tới, một số người mua nhạy bén về giá sẽ tái tham gia gia thị trường và các nhà đầu tư sẽ tiếp tục tìm đến vàng như một tài sản lưu trữ an toàn trong khi chờ đợi các thông tin rõ ràng hơn về việc cắt giảm lãi suất và các kết quả bầu cử".