Chống thất thu thuế với hộ kinh doanh online

Tại họp báo thường kỳ Chính phủ diễn ra mới đây, Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi cho biết, livestream bán hàng trên mạng có thể phát sinh doanh thu, thu nhập. Do đó, đây là hoạt động kinh tế, phải chịu sự điều chỉnh của pháp luật về thuế, như với thương mại điện tử (TMĐT) nói chung. Cụ thể, cá nhân có doanh thu và thu nhập từ hoạt động này sẽ phải kê khai, nộp thuế thu nhập cá nhân. Còn hộ kinh doanh gia đình thực hiện theo thuế khoán hoặc kê khai thuế định kỳ.

Theo Bộ Tài chính, các hình thức kinh doanh TMĐT ngày càng đa dạng. Để tăng quản lý thuế với lĩnh vực này, ngành thuế đã đưa ra nhiều giải pháp, trong đó có đề xuất sửa quy định theo hướng yêu cầu chủ sở hữu sàn giao dịch thương mại điện tử cho đặt hàng trực tuyến phải khai, nộp thuế thay cho các cá nhân kinh doanh trên sàn. “Giải pháp này sẽ góp phần cải cách thủ tục hành chính, giảm đầu mối kê khai thuế, chi phí thực hiện thủ tục hành chính cho toàn xã hội. Sẽ chỉ cần một đầu mối là sàn giao dịch TMĐT khai, nộp thuế, thay vì hàng chục nghìn cá nhân" – đại diện Bộ Tài chính cho hay.

Thực tế cho thấy có tình trạng thất thu thuế đối với những cá nhân kinh doanh trên các nền tảng TMĐT, trong đó có cá nhân livestream bán hàng. Sự phát triển kinh doanh trên sàn TMĐT mang lại nhiều thuận lợi cho cả người mua và người bán, tuy nhiên, thực tế việc quản lý kinh doanh bán hàng online lại nảy sinh nhiều vấn đề phức tạp do tính mới và phổ biến của nó. Vì người kinh doanh online có thể chào hàng, bán hàng trên nhiều trang mạng điện tử với những tên khác nhau và sau khi họ chấm dứt thời gian liestream thì không ai biết rõ họ là ai nữa. Do vậy cơ quan thuế cần đẩy mạnh hoạt động kiểm tra, giám sát, thúc đẩy thu thuế kinh doanh online. Đồng thời, cũng cần có các hình thức tuyên truyền, biểu dương các cá nhân nộp thuế cao cũng như nêu tên các cá nhân không kê khai nộp thuế để răn đe.

Để việc thu thuế không gây ảnh hưởng lớn đến người lao động, nhiều ý kiến cho rằng, những người kinh doanh nghề mang tính chất "tay trái" có thu nhập không đáng kể thì không nên đánh thuế, nói cách khách mục đích đánh thuế không nên hướng đến những người này. Đối với những người kinh doanh lớn dựa trên mức độ doanh thu khoảng 100 triệu đồng/năm trở lên thì buộc phải đăng ký, kê khai thuế và nộp thuế theo quy định.

Thời gian qua, vấn đề quản lý thuế trong kinh doanh TMĐT đã được giới chuyên gia mổ xẻ khá nhiều.

Theo PGS.TS Phạm Khánh Nam - Hiệu trưởng Trường Kinh tế, Luật và Quản lý nhà nước thuộc Đại học Kinh tế TP Hồ Chí Minh (UEH), xu hướng chuyển đổi số làm thay đổi cách thức chi tiêu của người tiêu dùng và cách thức doanh nghiệp cung ứng hàng hóa và dịch vụ. Tuy nhiên, mô hình quản lý thuế truyền thống đang dần trở nên "chậm nhịp" trước các hình thức kinh doanh mới.

Để quản lý đầy đủ các nguồn thu, xác định đúng đối tượng nộp thuế, kiểm soát các giao dịch TMĐT, theo dõi và giám sát các dòng tiền trong kinh doanh trực tuyến… về hành lang pháp lý, cần sớm sửa đổi quy định không miễn thuế khâu nhập khẩu đối với giao dịch nhập khẩu giá trị thấp hơn 1 triệu đồng/ngày; sửa đổi điều khoản cơ sở tính thuế phù hợp với điều kiện kinh tế số; sửa đổi quy định về đối tượng chịu thuế giá trị gia tăng; quy định trách nhiệm khấu trừ tại nguồn của sàn giao dịch TMĐT trong trường hợp sàn giao dịch TMĐT là sàn cung cấp dịch vụ thanh toán hoặc trực tiếp tham gia vào khâu giao nhận hàng hóa...

Giới chuyên gia cũng cho rằng, để quản lý thuế đối với TMĐT rất cần sự vào cuộc của các cấp, các ngành trong giai đoạn hiện nay nhằm tránh thất thu thuế và đảm bảo chất lượng hàng hóa cho người tiêu dùng.

Đặc biệt, để người kinh doanh online không "né" được thuế, phải có sự kết hợp chặt chẽ giữa chính quyền địa phương, ngân hàng, cơ quan thuế, quản lý thị trường… Nếu chủ thể kinh doanh cố tình chây ỳ, không kê khai, không nộp thuế đầy đủ thì phải có chế tài, phạt thật nặng, thậm chí không cho phép kinh doanh. Làm thật chặt như vậy thì việc quản lý thuế ở loại hình TMĐT mới phát huy hiệu quả.