Người trồng sầu riêng "sầu" vì mưa

Gia đình bà Nguyễn Thị Dung ở xã Đắk Nia, TP. Gia Nghĩa (Đắk Nông) mấy ngày nay đứng ngồi không yên vì tỷ lệ trái trong vườn sầu riêng bị sượng cơm khá cao.

“Hơn 1ha sầu riêng của gia đình năm nay dự tính đạt trên 20 tấn. Bước vào thời kỳ thu hoạch gặp thời tiết mưa nhiều, thương lái kiểm tra thấy sầu riêng bị sượng cứng nên đòi tiền đặt cọc lại. Nếu trả tiền cọc thì giá bán sầu riêng của tôi sắp tới sẽ giảm đi rất nhiều”, bà Dung buồn bã.

Cơ sở của ông Nguyễn Đức Sơn, thôn 10, xã Quảng Khê, huyện Đắk Glong (Đắk Nông) thu mua sầu riêng loại 2 về cung cấp cho nhà máy làm bánh, kem

Gia đình ông Nguyễn Đức Linh ở xã Quảng Khê, huyện Đắk Glong có 2ha sầu riêng. Năm nay, gia đình dự kiến thu hoạch khoảng 30 tấn quả. Hiện nay, giá sầu riêng trên thị trường còn khoảng 70.000 đồng/kg.

Vườn sầu riêng của ông Nguyễn Đức Linh ở xã Quảng Khê, huyện Đắk Glong đạt năng suất khá cao, nhưng bị nhiễm nấm bệnh, chỉ bán với giá 20.000 đồng/kg

Trong khi đó, sầu riêng bị hư hỏng khá nhiều, tỷ lệ khoảng 30%. Nguyên nhân, thời gian qua, mưa lớn kéo dài tạo điều kiện cho các loại nấm gây hại phát triển.

Ông Linh cho biết: “Tôi đã dùng nhiều biện pháp để ngăn chặn các loại nấm tác động đến vườn cây, nhưng tỷ lệ trái nhiễm nấm cũng rất cao".

Theo ông Linh, sầu riêng nhiễm nấm chỉ bán được từ 20.000 - 30.000 đồng/kg, do đó gia đình thiệt hại rất lớn.

Ông Nguyễn Đức Sơn, thôn 10, xã Quảng Khê, huyện Đắk Glong, chuyên nhập "hàng dạt" để làm sầu riêng kem

Theo ông Nguyễn Đức Sơn, thôn 10, xã Quảng Khê, chủ cơ sở thu mua sầu riêng tại huyện Đắk Glong, năm nay, tỷ lệ "hàng dạt" (sầu riêng bị sượng cứng, sượng nước, nấm bệnh) rất nhiều. Nguyên nhân là mưa lớn kéo dài nên sầu riêng bị dư nước, nấm xâm nhập trái.

"Mỗi ngày, các nhà vườn chở đến từ 5 – 10 tạ, tôi mua theo “hàng dạt”, với mức giá dao động từ 25.000 - 40.000 đồng/kg. Mức giá này thấp hơn 1 nửa so với sầu riêng đạt chất lượng, mẫu mã đẹp" - ông Sơn cho biết thêm.

Thương lái “tát nước theo mưa”

Trước thực tế sầu riêng “sập giá” do cơm sượng, nấm bệnh xuất hiện, nhiều thương lái đã “tát nước theo mưa” để "neo vườn", ép giá người dân trồng sầu riêng.

Ông Đàm Hồng Chiến ở thôn 1, xã Quảng Tân, huyện Tuy Đức (Đắk Nông), có 600 cây sầu riêng kinh doanh. Ông Chiến dự tính năm nay năng suất sẽ đạt khoảng 50 tấn, thu về hơn 4 tỷ đồng. Ngay từ đầu vụ, thương lái đã đến đặt cọc với 83.000 đồng/kg.

Ông Đàm Hồng Chiến ở thôn 1, xã Quảng Tân, huyện Tuy Đức (Đắk Nông) trong vườn sầu riêng của gia đình

Trong hợp đồng mua bán có thỏa thuận, thời gian cắt sầu riêng mỗi đợt cách nhau từ 7 – 10 ngày. Đến đợt cắt lần 2, ông Chiến nóng lòng ngày nào cũng gọi điện cho bên mua, nhưng đến gần 20 ngày sau thương lái mới đến.

Hợp đồng mua bán cũng ghi rõ, trường hợp thời tiết mưa bão, bên mua chờ nắng ráo mới cắt hàng. Thế nhưng, ngày 8/8/2024 vừa qua, địa bàn Tuy Đức mưa kéo dài từ sáng sớm, nhưng bên mua vẫn đến vườn để cắt sầu riêng.

Theo ông Chiến, khi đến vườn, người mua cho rằng sầu riêng bị sượng nước. Do đó, ông Chiến đã mời đại diện Công an xã Quảng Tân, huyện Tuy Đức đến chứng kiến để 2 bên kiểm tra tình trạng sầu riêng tại vườn.

Ông Chiến cho biết: “Trong thời tiết mưa nhiều, những trái sầu riêng chín được bổ ra cơm vẫn vàng, múi săn chắc không có dấu hiệu bị sượng nước”.

Lựa chọn sầu riêng xuất khẩu tại Công ty TNHH TM XNK Nghiệp Xuân, xã Đắk Nia, TP. Gia Nghĩa (Đắk Nông)

Tuy nhiên, bên mua vẫn không chấp nhận ý kiến của chủ vườn, dẫn đến đôi co, tranh cãi giữa hai bên. Do đó, ông Chiến đã yêu cầu bên mua đến nhờ UBND xã Quảng Tân, huyện Tuy Đức làm bên thứ 3 và ông đã đề nghị chấm dứt hợp đồng giữa 2 bên.

Theo các nhà vườn, thời điểm sầu riêng bị “sập giá”, nhiều vườn sầu riêng ở tỉnh Đắk Nông bị “neo vườn”. Thương lái tìm nhiều cách không cắt hàng, ép giá, ép cấp…