Phát triển hạ tầng số cho chuyển đổi số

Năm 2024 là năm nước rút để có thể đạt được những mục tiêu đầu tiên trong chương trình Chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030. Trong công cuộc chuyển đổi số toàn diện quốc gia hướng đến xây dựng Chính phủ số, kinh tế số và xã hội số; hạ tầng số có vai trò quan trọng sống còn cần tập trung đầu tư.

Xây dựng trung tâm dữ liệu lớn

Theo định hướng của Bộ Thông tin và Truyền thông (TT-TT), hạ tầng số Việt Nam bao gồm các hạ tầng: viễn thông, IoT (internet vạn vật), dữ liệu... Hạ tầng số phải được ưu tiên đầu tư, hiện đại hóa và đi trước một bước để thúc đẩy chuyển đổi số quốc gia.

Phát triển hạ tầng số không chỉ tập trung vào những hệ thống mạng toàn quốc của các doanh nghiệp viễn thông lớn mà còn ở cấp cục bộ (cơ sở vật chất, các ứng dụng và công nghệ số...) tại từng tổ chức, doanh nghiệp để kết nối với hạ tầng số ra bên ngoài. Trong Quyết định 749/QĐ-TTg phê duyệt chương trình Chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030, Thủ tướng Phạm Minh Chính chỉ đạo: "Phát triển hạ tầng số, sẵn sàng đáp ứng nhu cầu bùng nổ về kết nối và xử lý dữ liệu, các chức năng về giám sát mạng lưới đến từng nút mạng và bảo đảm an toàn, an ninh mạng được tích hợp sẵn ngay từ khi thiết kế, xây dựng".

Trong hạ tầng số, hạ tầng dữ liệu được đánh giá có tầm quan trọng bậc nhất vì khi chuyển đổi số phải vận hành dựa trên cơ sở dữ liệu, đặc biệt là dữ liệu lớn. Theo Rivery, một công ty chuyên về dữ liệu như dịch vụ, chỉ trong vòng 2 năm qua, có tới 90% dữ liệu của thế giới đã được tạo ra. Nhu cầu về dữ liệu (lưu trữ, xử lý, phân tích…) đang tăng cao chưa từng có, bình quân cứ mỗi 2 năm, khối lượng dữ liệu trên thế giới sẽ tăng gấp đôi. Vì vậy, thế giới đang nỗ lực xây dựng thêm nhiều trung tâm dữ liệu và hệ thống mạng kết nối, cùng với các hệ thống điện toán hiệu năng cao.

Tại Việt Nam, hiện có khoảng 30 trung tâm dữ liệu thương mại vừa và nhỏ phục vụ cho nhu cầu dữ liệu cả nước. Tuy nhiên, cho đến nay, Việt Nam vẫn chưa xây dựng được một trung tâm dữ liệu loại lớn (có ít nhất 5.000 rack). Ngay cả trung tâm dữ liệu lớn nhất nước hiện nay - Trung tâm Dữ liệu của VNPT ở Khu Công nghệ cao Hòa Lạc (TP Hà Nội) vừa khánh thành hồi tháng 10-2023 với dung lượng 2.000 rack - cũng chỉ thuộc loại vừa. Vì vậy, Bộ trưởng Bộ TT-TT đã yêu cầu các nhà mạng viễn thông phải tập trung đầu tư các trung tâm dữ liệu. Theo ông Huỳnh Quang Liêm, Tổng Giám đốc Tập đoàn VNPT, trong thời gian tới Tập đoàn VNPT sẽ hợp tác với các đối tác và nhà đầu tư để xây dựng thêm các trung tâm dữ liệu mới tầm cỡ khu vực và thế giới.

Nhà mạng VNPT phát triển hạ tầng số để phục vụ công cuộc chuyển đổi sốẢnh: VNPT

Tăng tốc độ truy cập internet lên 1 Gb/giây

Việt Nam hiện nằm trong số những nước hàng đầu thế giới về phát triển hạ tầng số, nhất là trong việc tăng độ phủ kết nối mạng.

Bộ TT-TT vừa cho biết theo Quy hoạch hạ tầng thông tin và truyền thông thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 đã được Chính phủ phê duyệt sẽ xây dựng hạ tầng số có mạng băng rộng cố định đáp ứng quy chuẩn quốc gia (QCVN) về chất lượng dịch vụ với mục tiêu phổ cập được tới tất cả thôn, bản, bảo đảm 100% số hộ gia đình có khả năng tiếp cận cáp quang với tốc độ trung bình 200 Mb/giây. 90% các tổ chức kinh tế - xã hội như doanh nghiệp, cơ sở sản xuất - kinh doanh, trường học, bệnh viện, công sở tại khu vực thành thị có thể truy cập internet với tốc độ trung bình 1 Gb/giây. Mạng băng rộng di động đáp ứng QCVN về chất lượng dịch vụ, với mục tiêu tốc độ tải xuống trung bình tối thiểu 40 Mb/giây cho mạng 4G và 100 Mb/giây cho mạng 5G; 100% dân số ở độ tuổi trưởng thành có điện thoại thông minh… Hạ tầng mạng truy cập băng rộng cố định được đầu tư, nâng cấp bảo đảm 100% người sử dụng có khả năng truy cập với tốc độ trên 1 Gb/giây. Mạng băng rộng di động 5G phủ sóng 99% dân số, hướng tới phát triển mạng di động tiên tiến thế hệ tiếp theo. Phát triển thêm 4 - 6 tuyến cáp quang biển quốc tế…

Tại một số tỉnh, thành, địa phương, hạ tầng số được triển khai song song đồng bộ với hạ tầng giao thông, điện chiếu sáng, công trình ngầm, các hạ tầng kỹ thuật khác. Tỉnh Long An đặt ra yêu cầu phát triển hạ tầng số chất lượng cao, băng thông rộng; đến năm 2025 đạt tỉ lệ 90% người sử dụng internet; 92% hộ gia đình có kết nối internet; 100% cơ quan và tổ chức nhà nước, 70% doanh nghiệp sử dụng nền tảng số phục vụ chuyển đổi số. Cách làm của Long An là ưu tiên thu hút các nguồn lực xã hội vào phát triển hạ tầng số, đặc biệt là khuyến khích các doanh nghiệp tư nhân và mọi thành phần kinh tế tham gia xây dựng hạ tầng viễn thông. Tỉnh Cà Mau từ năm 2019 trở thành một trong số 95 cơ quan trung ương, địa phương hoàn thành 100% kết nối liên thông văn bản quốc gia.