Tuyển sinh đại học 2025: 'Quay xe' xét tuyển khối C00

Thí sinh kiểm tra thông tin trước khi tham dự kì thi tốt nghiệp THPT năm 2024 tại Hà Nội. Ảnh: Quang Vinh.

Dù sau đó, nhiều trường đã xét tuyển tổ hợp C00 trở lại nhưng câu hỏi đặt ra về việc đảm bảo quyền lợi của thí sinh cũng như làm sao để tạo ra sự cân bằng trong vấn đề tuyển sinh các ngành khoa học xã hội

Những điều chỉnh vào phút cuối

Đầu tháng 6, Trường Đại học (ĐH) Khoa học xã hội và Nhân văn (ĐH Quốc gia Hà Nội) thông báo chỉ còn 9/28 ngành đào tạo xét tuyển bằng tổ hợp C00 trong khi năm 2024, có 26/28 ngành (trừ ngành Đông Nam Á học, Nhật Bản học) xét tổ hợp C00. Khi đó, đại diện nhà trường lý giải là việc bỏ khối C00 truyền thống, thay vào đó tăng cường lựa chọn các tổ hợp D14, D15, D01, D66... trên cơ sở định hướng đổi mới về các môn thi THPT, theo yêu cầu tuyển sinh của từng ngành và chuẩn đầu ra ngoại ngữ của Bộ Giáo dục và Đào tạo (GDĐT). Việc này còn nhằm thực hiện chiến lược quốc tế hóa các chương trình đào tạo.

Tuy nhiên, câu chuyện thời gian công bố điều chỉnh này lại diễn ra khi chỉ còn hơn 2 tuần nữa, kỳ thi tốt nghiệp THPT sẽ diễn ra. Thí sinh không đổi được môn thi. Nhiều em cũng đã dồn sức cho 3 môn Ngữ văn - Lịch sử - Địa lý trong 3 năm qua với mong muốn xét tuyển vào trường ĐH, ngành học mơ ước nên thay đổi vào phút cuối này gần như “đóng sập” ước mơ trúng tuyển vào ĐH của các thí sinh này dù kỳ thi chưa diễn ra.

Ghi nhận tại Trường Phổ thông dân tộc nội trú THPT số 2 tỉnh Nghệ An, năm nay có hai lớp 12 học theo định hướng khối Khoa học xã hội, trong đó hơn 90% học sinh lựa chọn xét tuyển vào các ngành thuộc khối C như báo chí, luật, khoa học xã hội và nhân văn, sư phạm... Một số em ôn tập các môn xã hội để thi tuyển vào khối ngành an ninh, quân đội. Cô Nguyễn Thị Bính – Tổ trưởng Tổ Khoa học xã hội cho biết, lớp cô phụ trách chỉ có 5/39 học sinh đăng ký xét tuyển theo khối D, còn lại đều chọn tổ hợp C00. Khi xuất hiện thông tin một số trường bỏ xét tuyển khối C00, học sinh và phụ huynh vô cùng lo lắng. Rất may sau đó các trường đã điều chỉnh, tránh để học sinh uổng phí công sức suốt 3 năm học. Theo cô Bính, trong những năm học tới, các trường cần sớm công bố điều chỉnh trong đề án tuyển sinh để học sinh và giáo viên chủ động ôn tập từ đầu năm, tránh bị động khi thay đổi sát kỳ thi.

Ngay trong bài đăng trên fanpage của Trường ĐH Khoa học Xã hội và Nhân văn và các diễn đàn, nhiều thí sinh cũng bày tỏ thất vọng, chán nản khi biết tin này. Bởi để theo đuổi ước mơ và các ngành Báo chí, Quan hệ công chúng… nhiều em đã không chỉ nỗ lực vượt bậc ở những ngày cuối cùng ôn tập mà là một chặng đường dài bền bỉ trong cả 3 năm học THPT.

Nếu những năm trước, thí sinh thi 6 môn bắt buộc nên có nhiều cơ hội kết hợp tổ hợp xét tuyển, thì từ năm 2025, các em chỉ thi 4 môn, trong đó Toán và Ngữ văn là hai môn cố định. Với những thí sinh muốn xét tuyển khối C00, hai môn tự chọn sẽ là Lịch sử và Địa lý. Vì vậy, nếu các trường thay đổi phương thức xét tuyển vào phút chót, học sinh sẽ không kịp trở tay.

Trong khi đó, các trường ĐH lý giải thí sinh vẫn chưa đăng ký nguyện vọng xét tuyển, vẫn còn cơ hội thay đổi. Trường công bố thông tin tuyển sinh trước 30 ngày thí sinh đăng ký xét tuyển là đúng quy định. Rõ ràng về lý thuyết là đúng, không vi phạm quy chế tuyển sinh nhưng đối với thí sinh khối C00, điều này không công bằng.

Theo GS.TS Phạm Tất Dong - nguyên Phó Trưởng ban Khoa giáo Trung ương, vấn đề ở đây là Bộ GDĐT cần phải sửa đổi quy chế tuyển sinh để đảm bảo quyền lợi của mọi thí sinh. Không thể để xảy ra tình huống tương tự một lần nữa, Bộ GDĐT lại “tuýt còi” chỉ đạo khẩn sau khi thí sinh hoang mang, giáo viên lo lắng. Đây cũng là bài học trong công tác tuyển sinh của các trường ĐH nói riêng cũng như ngành giáo dục nói chung cần có lộ trình rõ ràng cho các thay đổi và thông báo sớm các điều chỉnh để thí sinh và nhà trường nắm được, có sự chuẩn bị kỹ lưỡng từ khi bước vào cấp THPT hoặc ít nhất là đầu năm lớp 12 để tránh thiệt thòi cho các em.

Thí sinh kiểm tra thông tin trước khi tham dự kỳ thi vào lớp 10 Trường THPT chuyên Khoa học xã hội và Nhân văn (ĐH Khoa học xã hội và Nhân văn, ĐH Quốc gia Hà Nội) năm 2025. Ảnh: NTCC.

Thiệt thòi khối C00

Thực tế nhiều năm qua, điểm thi môn Lịch sử trong kỳ thi tốt nghiệp THPT luôn ở mức thấp. Cụ thể, điểm trung bình toàn quốc của môn này lần lượt là: 3,79 (năm 2018), 4,3 (2019), 5,19 (2020), 4,97 (2021), 6,34 (2022), 6,03 (2023) và 6,57 (2024). Ba năm gần đây, điểm số đã khởi sắc, trong khi môn tiếng Anh lại có xu hướng giảm, giúp Lịch sử thoát khỏi vị trí “đội sổ” sau nhiều năm. Tuy vậy, ngành giáo dục và xã hội vẫn còn trăn trở với câu hỏi: “Làm sao để dân ta phải biết sử ta?” Vấn đề không chỉ là cải thiện điểm số, mà sâu xa hơn là khơi dậy tình yêu lịch sử, niềm tự hào dân tộc trong học sinh – thế hệ kế tục sự nghiệp gìn giữ đất nước. Cũng vì lẽ đó, dù ban đầu chỉ là môn học tự chọn ở cấp THPT, nhưng trước sự lên tiếng của giới chuyên môn, nhà giáo và dư luận, Lịch sử đã trở thành một trong những môn học bắt buộc ở cấp học này.

Với môn Địa lý, một số ý kiến chỉ ra rằng đây lại là một trong những môn học được sử dụng nhiều nhất sau này trong cuộc sống. Nếu không hiểu biết tốt về địa lý, chúng ta khó có thể đi du lịch, đi chơi, lựa chọn chỗ làm, hoặc lựa chọn chỗ sống. Địa lý là những vùng đất, là văn hóa và nhiều thứ khác; học địa lý là điều quan trọng trong một quốc gia.

PGS.TS Nguyễn Quang Liệu - Hiệu trưởng Trường THPT chuyên Khoa học xã hội và Nhân văn (ĐH Khoa học xã hội và Nhân văn, ĐH Quốc gia Hà Nội) chỉ ra một trong những lí do khiến học sinh thờ ơ với môn Lịch sử, không thích học Sử và thi Sử điểm thấp là do định hướng của cha mẹ, bởi cha mẹ thường hướng con theo những tổ hợp dễ chọn nghề, chọn trường và dễ tìm việc làm. Trong số những ngành nghề này, ít xuất hiện bóng dáng của môn Lịch sử.

Thầy Vũ Khắc Ngọc - giáo viên tại Hệ thống Giáo dục HOCMAI cho rằng học sinh có xu hướng chọn cách nào đơn giản nhất, nhanh nhất mà lại đạt được điểm cao. Các môn thuộc tổ hợp khoa học xã hội tính chất học thuộc vẫn còn nhiều, các em học sinh có thể cần ít thời gian để học và ôn thi hơn, nhưng vẫn dễ đạt được điểm cao hơn so với các môn khoa học tự nhiên yêu cầu tư duy logic, phải nắm vững hệ thống kiến thức từ lớp 10, lớp 11 và lớp 12 mới có thể hiểu và làm bài tốt được. Từ phổ điểm thi tốt nghiệp qua các năm, có thể dễ dàng nhận thấy các môn khoa học xã hội có tỉ lệ điểm cao nhiều hơn so với các môn khoa học tự nhiên nên nhiều em học sinh với mục đích tốt nghiệp trước mắt, đương nhiên sẽ lựa chọn tổ hợp môn khoa học xã hội để thi.

Điều này gây thiệt thòi cho những thí sinh đã định hướng và theo đuổi tổ hợp C00 ngay từ những năm đầu THPT. Trong khi danh sách các trường ĐH xét tuyển khối C00 ngày càng thu hẹp, thì ngay cả những trường có truyền thống như Trường ĐH Khoa học xã hội và Nhân văn (ĐH Quốc gia Hà Nội) cũng bất ngờ thay đổi phương thức tuyển sinh vào phút chót, khiến thí sinh không khỏi hoang mang.

Tâm lý học vì thi cử vẫn ăn sâu trong suy nghĩ của nhiều người Việt. Nếu tổ hợp C00 bị loại bỏ hoặc cơ hội xét tuyển bị thu hẹp, điều này sẽ ảnh hưởng rõ nét đến việc điều chỉnh dạy học ở các trường, lựa chọn môn học của học sinh THPT, thậm chí cả định hướng từ gia đình ngay từ cấp THCS.

Bên cạnh đó, những năm qua, điểm chuẩn trúng tuyển vào nhiều ngành của tổ hợp khối C00 luôn dẫn đầu so với các tổ hợp khác, thậm chí có ngành thí sinh 9,5 điểm/môn thuộc khối C00 vẫn trượt. Đơn cử, năm 2024, điểm chuẩn Trường ĐH Khoa học xã hội và Nhân văn (ĐH Quốc gia Hà Nội) cao nhất ở 3 ngành Báo chí, Quan hệ công chúng, Hàn Quốc học, đều trên 29 điểm ở khối C00 nhưng cũng ngành đó, điểm chuẩn trúng tuyển của các tổ hợp xét tuyển khác thấp hơn khá nhiều.

Để đảm bảo công bằng giữa các phương thức tuyển sinh nên từ năm 2025, Bộ GDĐT yêu cầu quy đổi điểm tương đương giữa các phương thức xét tuyển. Đồng thời, các cơ sở đào tạo không được phân bổ chỉ tiêu tuyển sinh theo tổ hợp xét tuyển hoặc theo phương thức xét tuyển. Vì vậy, một số trường cho rằng với tổ hợp C00, là tổ hợp thường có điểm trung bình cao nhất trong kỳ thi tốt nghiệp THPT và lượng thí sinh đăng ký đông đảo thì có thể phần lớn chỉ tiêu tuyển sinh của các trường sẽ dồn vào tổ hợp này. Từ đó, dẫn đến mất cân bằng trong việc xét tuyển giữa các tổ hợp, gây thiệt thòi cho thí sinh thi các tổ hợp khác. Tuy nhiên, không thể vì thế mà loại bỏ cơ hội xét tuyển của các thí sinh lựa chọn tổ hợp khối C00 ra khỏi nhiều ngành học có truyền thống xét tuyển bằng tổ hợp này.

Thu Hương

Nguồn: daidoanket.vn

Bài viết gốc: Xem tại đây