Không đưa phần kiến thức đã tinh giản vào đề thi tốt nghiệp

Phóng viên: Chỉ còn chưa đầy 1 tháng nữa kỳ thi tốt nghiệp sẽ diễn ra. Điều thí sinh quan tâm nhất hiện nay là đề thi sẽ ra theo hướng nào, công tác chuẩn bị ra sao, thưa Thứ trưởng?

- Thứ trưởng HOÀNG MINH SƠN: Kỳ thi tốt nghiệp THPT 2022 được tổ chức vào các ngày 7 và 8-7 với hơn 1 triệu thí sinh đăng ký dự thi. Tính tới thời điểm hiện tại, công tác chuẩn bị và tổ chức kỳ thi đang diễn ra theo đúng kế hoạch. Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD-ĐT) đã thực hiện rà soát ma trận đề thi của tất cả 15 môn thi, bảo đảm nội dung đề thi nằm trong chương trình THPT, chủ yếu lớp 12. Các nội dung kiến thức được tinh giản do tác động của dịch Covid-19 các năm học 2019-2020, 2020-2021 và 2021-2022 sẽ không đưa vào đề thi năm nay.

Ngân hàng câu hỏi thi cũng đưa được rà soát, hoàn thiện, đến tháng 6-2022 cơ bản bảo đảm cả về số lượng, chất lượng để phục vụ công tác đề thi. Bộ GD-ĐT thực hiện nghiêm các biện pháp bảo đảm an ninh, an toàn, bảo mật ở tất cả các khâu, nhất là khâu lựa chọn và nhập dữ liệu câu hỏi vào ngân hàng câu hỏi thi.

.Bộ GD-ĐT cho hay những bất cập, hạn chế đã xảy ra trong năm trước sẽ được khắc phục trong mùa tuyển sinh 2022. Ông có thể nói rõ hơn về việc này?

- Năm 2022 cơ bản giữ ổn định chính sách lớn trong tuyển sinh đã ban hành, chỉ sửa đổi bổ sung một số bất cập, hạn chế để tạo điều kiện tối đa có thể cho người học cũng như tiếp tục tăng cường và bảo đảm quyền tự chủ cho các trường.

Năm nay, ngoài việc thí sinh đăng ký dự thi kỳ thi tốt nghiệp THPT và xét tuyển ĐH, CĐ sẽ thực hiện theo hình thức trực tuyến, tất cả các nguyện vọng đăng ký xét tuyển (ĐKXT) ĐH của thí sinh của đợt xét tuyển đợt 1 hình thức đào tạo chính quy sẽ được đăng ký và ghi nhận vào hệ thống trong khoảng thời gian quy định, cụ thể là từ sau khi kết thúc kỳ thi tốt nghiệp THPT cho tới khi công bố kết quả thi và kết quả điểm phúc khảo.

Thí sinh tham gia chương trình “Đưa trường học đến thí sinh” năm 2022 do Báo Người Lao Động tổ chức. Ảnh: HOÀNG TRIỀU

Thêm vào đó, tất cả các nguyện vọng ĐKXT của thí sinh trên toàn hệ thống được từng trường xét tuyển, sơ tuyển trước, đưa lên phần mềm xử lý nguyện vọng - hệ thống hỗ trợ tuyển sinh của Bộ GD-ĐT và cho kết quả thí sinh trúng tuyển ở một nguyện vọng cao nhất. Như vậy, hệ thống hỗ trợ chắc chắn giúp thí sinh đỗ vào nguyện vọng ưu tiên nhất có thể, mà không phải lo lắng lựa chọn giữa các phương thức xét tuyển khác nhau.

Thí sinh không phải xác nhận nhập học trước đối với các phương thức khác, việc xác nhận nhập học trước có thể làm mất đi cơ hội được nhập học vào các trường và ngành mà thí sinh mong muốn.

Từ năm nay, các sở GD-ĐT chỉ đạo các trường THPT rà soát và cập nhật lên cơ sở dữ liệu ngành kết quả học tập THPT của thí sinh để đồng bộ sang hệ thống hỗ trợ tuyển sinh, nhằm hỗ trợ thí sinh và các trường về dữ liệu trong công tác xét tuyển. Thí sinh sẽ không cần công chứng hoặc yêu cầu trường THPT xác nhận kết quả học tập, giảm thủ tục hành chính cho các em, khi đăng ký hồ sơ xét tuyển vào nhiều cơ sở giáo dục khác nhau. Các trường có sẵn kết quả học tập THPT để xét tuyển hoặc sử dụng để sơ tuyển mà không cần phải nhập từ học bạ của thí sinh, từ đó giúp tránh các sai sót, nhầm lẫn.

.Những thay đổi trong chính sách ưu tiên khiến nhiều thí sinh lo lắng vì sẽ thiệt thòi. Thứ trưởng có thể giải thích rõ hơn về quy định này?

- Hằng năm, số thí sinh thuộc diện hưởng các ưu tiên khác nhau là rất lớn, chiếm tới 75% tổng số thí sinh tốt nghiệp. Áp dụng chính sách ưu tiên là nhằm giúp tăng tiếp cận giáo dục và đào tạo bậc cao đối với các thí sinh ở vùng khó khăn và thuộc đối tượng yếu thế. Việc áp dụng chính sách xã hội là cần thiết, song cũng cần bảo đảm sự công bằng, tránh để sự hỗ trợ này lại làm cho nhóm thí sinh khác bị rơi vào bất lợi và yếu thế.

Qua phân tích phổ điểm kết quả xét tuyển các năm vừa qua, điểm xét tuyển của thí sinh trước và sau khi được cộng điểm ưu tiên có sự thay đổi rõ rệt, đặc biệt là từ mức điểm lớn hơn 22,5 điểm (mức 22,5 điểm ở đây tương đương với 7,5 điểm nếu quy ra mức thang điểm 10 thông thường). Cụ thể, khi chưa được cộng điểm ưu tiên thì nhóm thí sinh ở khu vực (KV)1, KV2, KV2-nông thôn có điểm trung bình thấp hơn nhóm không được cộng điểm ưu tiên (KV3) nhưng khi được cộng điểm ưu tiên thì điểm trung bình của nhóm được cộng điểm ưu tiên lại lớn hơn (thậm chí tỉ lệ lớn gấp nhiều lần) so với nhóm không được cộng điểm ưu tiên.

Kết quả phân tích quá trình học tập của 2 nhóm thí sinh này trong trường ĐH cho thấy nhóm sinh viên trúng tuyển do được cộng điểm ưu tiên có kết quả học tập thấp hơn so với nhóm không được cộng điểm ưu tiên. Điều này cho thấy sự không công bằng giữa 2 nhóm đối tượng thí sinh trên; và các trường, đặc biệt là các trường tốp đầu với các ngành hàng đầu, cũng không lựa chọn được các thí sinh có thực lực tốt để đào tạo.

Nhóm thí sinh bị yếu thế, bất lợi, không được hưởng sự công bằng chính là nhóm ở KV3, khi xét tuyển vào các trường và ngành hàng đầu này có thực lực học tốt hơn nhóm được cộng điểm ưu tiên.

Để khắc phục sự bất hợp lý nêu trên, bảo đảm sự công bằng trong toàn hệ thống và có lộ trình áp dụng (từ năm 2023), quy chế đã quy định mức điểm ưu tiên KV và ưu tiên đối tượng đối với thí sinh đạt tổng điểm từ 22,5 điểm trở lên (trên tổng điểm 30 tối đa của mỗi tổ hợp 3 môn, tương đương 7,5 điểm trên thang điểm 10) được giảm tuyến tính (tới 30 điểm thì mức điểm mưu tiên bằng 0), cụ thể theo công thức: Mức điểm ưu tiên thí sinh được hưởng = [(30 - Tổng điểm đạt được của thí sinh)/7,5] x Tổng điểm ưu tiên được xác định thông thường. Điểm ưu tiên tính theo quy chế sẽ được giảm tỉ lệ với tổng điểm đạt được của thí sinh tại các mức điểm, được làm tròn đến 0,01 điểm.

Theo cách tính này, những thí sinh đạt điểm thi, điểm xét học bạ hoặc điểm khác quy đổi về thang điểm 10 cho từng môn với tổng điểm là 30 thì với các em đạt tới tổng điểm 22,5 không có gì thay đổi trong điểm ưu tiên KV và ưu tiên đối tượng. Đối với các em đạt từ 22,5 trở lên, điểm ưu tiên của các em sẽ được giảm dần đều cho đến khi điểm thi là 30 thì điểm ưu tiên bằng 0.