Quản lý dạy thêm, học thêm sao cho hiệu quả?: Thực hiện nghiêm chương trình giáo dục phổ thông 2018

Mục tiêu của việc giảng dạy và học tập ở trường phổ thông là học sinh (HS) đạt được chuẩn kiến thức trong chương trình giáo dục. Lúc đó, nhà trường, thầy cô giáo mới hoàn thành nhiệm vụ của mình đối với HS và phụ huynh.

Phát huy năng lực tự học

Chất lượng học tập và giảng dạy được phân ra từng mức theo năng lực học tập của HS cũng như chất lượng giảng dạy của giáo viên (GV). Một môi trường giáo dục tốt đẹp là ở đó, người học, người dạy đều tận tâm, tận lực và kết quả phản ánh đúng năng lực của họ. Chương trình quy định như thế nào, học tập và giảng dạy thực hiện đúng chuẩn.

Chương trình giáo dục phổ thông năm 2018 thực hiện tinh thần Nghị quyết số 29/NQ-TW ngày 4-11-2013 về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo (GD-ĐT) đáp ứng yêu cầu thời kỳ đổi mới. Trong quá trình thực hiện, chương trình cần những bổ sung, hoàn thiện nhưng cơ bản đã đáp ứng yêu cầu giáo dục của Việt Nam.

Thời gian thực học trong một năm học tương đương 35 tuần. Các cơ sở giáo dục có thể tổ chức dạy học 1 buổi/ngày hoặc 2 buổi/ngày. Bậc tiểu học, dạy học 2 buổi/ngày, mỗi ngày bố trí không quá 7 tiết học, mỗi tiết học 35 phút. Bậc THCS và THPT mỗi ngày học 1 buổi, mỗi buổi không bố trí quá 5 tiết học, mỗi tiết học 45 phút.

Một nền giáo dục tiến bộ là tổ chức dạy và học để người học có khả năng phát huy năng lực tự học của mình như trong mục tiêu của chương trình giáo dục phổ thông 2018 quy định: "Thông qua các phương pháp, hình thức tổ chức giáo dục phát huy tính chủ động và tiềm năng của mỗi HS", trang bị cho HS kiến thức để có "khả năng tự học và ý thức học tập suốt đời", "năng lực tự chủ và tự học". Do vậy, trong chương trình giáo dục phổ thông 2018 đã đạt được mục tiêu về xây dựng một nền giáo dục tiến bộ, khoa học, không có chủ trương dạy thêm, học thêm.

Mục tiêu của việc giảng dạy và học tập ở trường phổ thông là học sinh đạt được chuẩn kiến thức trong chương trình giáo dục Ảnh: Tấn Thạnh

Đánh giá học sinh khách quan

Năm 2012, Bộ GD-ĐT đã ra Thông tư 17 ban hành về quy định dạy thêm, học thêm, trong đó nêu ra những trường hợp cấm dạy thêm, học thêm. Tuy nhiên, suốt thời gian dài, việc quản lý dạy thêm, học thêm theo tinh thần của Thông tư 17 đã không thực hiện được. Nguyên do là vì ra thông tư nhưng không có cơ quan quản lý theo đúng tinh thần của thông tư.

Thực tế, dạy thêm, học thêm vẫn khá phổ biến. Vậy vì sao dạy thêm, học thêm vẫn xảy ra như một nhu cầu tất yếu?

Về phía đội ngũ GV, từ khi kinh tế thị trường xuất hiện đã đáp ứng các nhu cầu xã hội, việc học thêm và dạy thêm trở thành quan hệ kinh tế tất yếu. Từ dạy thêm, GV tăng thêm thu nhập, cải thiện đời sống. Tuy vậy, có những môn học, HS không có hoặc ít nhu cầu học thêm. Chính điều này tạo nên sự bất bình đẳng trong thu nhập của GV, dẫn đến đầu vào của một số ngành sư phạm mất cân đối.

Khi đã dạy thêm, việc toàn tâm toàn ý cho việc dạy chính ở trường chắc chắn có những ảnh hưởng nhất định. Đồng thời, những hiện tượng tiêu cực như tìm cách ép buộc HS phải đi học thêm nảy sinh trong xã hội.

Về phía HS, phụ huynh có những nguyên nhân do điều kiện lịch sử tạo nên. Một thời gian dài, mọi người sống trong xã hội bao cấp về kinh tế, bao cấp cả về tư duy, từ đó tạo nên tư tưởng ỷ lại, trông chờ, thiếu tính chủ động, sáng tạo. Gặp khó khăn trong học tập không tìm cách khắc phục, mà vội vàng tìm thầy cô dạy thêm cho đỡ vất vả. Phụ huynh không có thời gian kèm con học nên "khoán trắng" cho thầy cô và nhà trường. Áp lực về điểm số, để lựa chọn khi xét điểm vào trường cũng tạo nên nhu cầu phải học thêm của HS.

Trái lại, ở những vùng nông thôn, nhiều HS gia đình khó khăn, không có điều kiện học thêm, chủ yếu tự học, tự vươn lên vẫn đạt kết quả cao trong các kỳ thi đại học.

Thực hiện nghiêm túc chương trình giáo dục phổ thông năm 2018 là không dạy thêm, học thêm vì thời lượng quy định học tập cho các cấp là rất chuẩn xác, phù hợp tâm sinh lý lứa tuổi. Việc dạy thêm, học thêm chỉ thực hiện khi trong lớp có những HS học yếu do năng lực, hoàn cảnh gia đình chưa bảo đảm cho HS học đạt yêu cầu. GV, nhà trường có trách nhiệm phụ đạo cho HS và sử dụng kinh phí từ ngân sách. Việc phụ đạo là trách nhiệm của GV, của nhà trường để bảo đảm quyền lợi của HS.

Ngoài ra, những HS tham gia đội tuyển HS giỏi, nhà trường tổ chức phụ đạo để các em có điều kiện tham gia thi.

Quá trình đánh giá HS khách quan, cần thực hiện chế độ lưu ban như trước đây ngành giáo dục đã từng làm, có như vậy HS mới nỗ lực tự học.

Nhà nước cũng cần thực hiện tốt chế độ lương để GV bảo đảm đủ sống trong điều kiện hiện nay. 

Theo Báo Người Lao Động (www.nld.com.vn)