Nghiên cứu lập sàn giao dịch vàng

Đây là chỉ đạo của Thủ tướng tại cuộc họp Thường trực Chính phủ về việc quản lý thị trường vàng ngày 24-5. Trao đổi với phóng viên ngày 25-5, nhiều chuyên gia và doanh nghiệp (DN) cho rằng phương án lập sàn giao dịch vàng là cần thiết để đưa thị trường vàng phát triển bền vững.

Chênh lệch giá vàng trong nước - thế giới rất cao

Đến chiều 25-5, các DN giao dịch vàng miếng SJC quanh mức 121 triệu đồng/lượng, giá vàng nhẫn trơn 99,99 ở mức 116 triệu đồng/lượng - lần lượt cao hơn giá vàng thế giới 15 triệu đồng và 10 triệu đồng/lượng. Mức chênh lệch này đã giãn rộng sau giai đoạn giá vàng trong và ngoài nước hồi đầu năm nay chỉ cách biệt 3 - 4 triệu đồng/lượng.

Tại cuộc họp Thường trực Chính phủ nêu trên, Thủ tướng đã chỉ rõ một số vấn đề đối với thị trường vàng hiện nay, như: chênh lệnh giá trong nước và thế giới, một số động thái của DN tham gia thị trường có tính thao túng, găm hàng, đội giá; việc buôn lậu vẫn còn phức tạp…

Về giải pháp trước mắt, Thủ tướng yêu cầu Ngân hàng Nhà nước tăng cường quản lý, nhanh chóng đưa chênh lệch giá vàng trong nước và thế giới xuống chỉ còn khoảng 1% - 2%, không thể để trên 10% như vừa qua. Bên cạnh đó, có giải pháp tăng nguồn cung; quản lý, kiểm soát chặt chẽ, tăng cường thanh tra, kiểm tra và ngăn chặn, xử lý nghiêm hành vi buôn lậu vàng…

Các DN vàng thường lý giải giá vàng miếng SJC khó giảm mạnh theo giá thế giới do nguồn cung khan hiếm, nhu cầu mua sắm của người dân duy trì ở mức cao. Một số thời điểm giá vàng biến động mạnh, các DN giãn rộng biên độ chênh lệch mua - bán lên tới 3 - 4 triệu đồng/lượng. Ở TP HCM, Ngân hàng Nhà nước Chi nhánh Khu vực 2 liên tiếp có các văn bản yêu cầu DN kinh doanh vàng và tổ chức tín dụng tuân thủ quy định liên quan vàng miếng.

Sàn giao dịch vàng được yêu cầu nghiên cứu thành lập theo hướng người dân được tự do giao dịch, mua bán. Ảnh: LAM GIANG

Thời gian tới, Thủ tướng nhấn mạnh cần có chính sách khai thác nguồn lực vàng trong dân để tham gia phát triển kinh tế - xã hội; không để thao túng thị trường, không để buôn lậu vàng xảy ra. Về lâu dài, Ngân hàng Nhà nước, Bộ Tài chính và các cơ quan liên quan nghiên cứu hình thành sàn giao dịch vàng theo hướng người dân được tự do mua bán; tách bạch giữa quản lý nhà nước với hoạt động sản xuất, kinh doanh vàng.

Cần chuẩn bị kỹ lưỡng

Trao đổi với phóng viên Báo Người Lao Động ngày 25-5, chuyên gia kinh tế - TS Nguyễn Trí Hiếu nhận định việc lập sàn giao dịch vàng là giải pháp lâu dài và cần thiết nhằm ổn định thị trường này.

Thời gian qua, Ngân hàng Nhà nước đã triển khai một số biện pháp nhằm can thiệp thị trường, như tổ chức đấu thầu vàng và phân phối vàng thông qua hệ thống ngân hàng thương mại, Công ty SJC. Các biện pháp này từng giúp thu hẹp mức chênh lệch giữa giá vàng miếng SJC với giá thế giới còn 3 - 5 triệu đồng/lượng. Tuy nhiên, sau một thời gian ngắn, chênh lệch lại tăng vọt, có thời điểm lên tới 18 - 20 triệu đồng/lượng. Diễn biến này cho thấy các giải pháp ngắn hạn chưa đủ hiệu quả.

"Việc thiết lập một sàn giao dịch vàng được kỳ vọng sẽ tạo cơ chế vận hành minh bạch, bền vững hơn cho thị trường. Sàn vàng quốc gia chỉ có thể hoạt động hiệu quả khi được xây dựng trên hệ thống quy định, cơ chế chặt chẽ, tương tự các sàn giao dịch hàng hóa, sàn chứng khoán... Mọi giao dịch phải được thực hiện qua hệ thống điện tử, với thông tin giá cả được cập nhật theo thời gian thực. Các đơn vị tham gia sàn phải là tổ chức tín dụng, công ty kinh doanh vàng được cấp phép và người dân chỉ được giao dịch thông qua các tổ chức này. Như vậy, tính minh bạch và quản lý rủi ro sẽ được bảo đảm" - TS Nguyễn Trí Hiếu đề xuất.

Ông Nguyễn Tu Mi - Chủ tịch HĐTV, Tổng Giám đốc Công ty TNHH Mi Hồng - cho rằng việc sớm thành lập sàn giao dịch vàng quốc gia là rất cần thiết. Nếu có một "sân chơi" chính thống, được tổ chức và vận hành bài bản, giá vàng sẽ ít bị chi phối bởi tâm lý đám đông hay yếu tố đầu cơ. Người dân cũng có thêm một kênh giao dịch đáng tin cậy.

Hiệp hội Kinh doanh vàng Việt Nam (VGTA) từng đề xuất với Ngân hàng Nhà nước thành lập sàn giao dịch vàng. Theo ông Huỳnh Trung Khánh, Phó Chủ tịch VGTA, việc thành lập sàn giao dịch vàng là cần thiết nhưng trước khi triển khai, cần chuẩn bị kỹ lưỡng về nhiều mặt, trong đó quan trọng là phải có cơ sở pháp lý. Khi sửa đổi Nghị định 24/2012/NĐ-CP về quản lý hoạt động kinh doanh vàng, cần đề cập sàn giao dịch này.

"Thủ tướng yêu cầu sửa đổi Nghị định 24 theo hình thức rút gọn để phù hợp với tình hình, hoàn thành trong tháng 6-2025. Sau khi có nghị định sửa đổi, với nội dung đề cập việc nghiên cứu thành lập sàn giao dịch vàng quốc gia, sẽ là cơ hội để triển khai các bước tiếp theo" - ông Huỳnh Trung Khánh nhìn nhận.

Trong quá khứ, Việt Nam từng có các sàn giao dịch vàng. Sau đó, do phát sinh nhiều hệ lụy nên các sàn này phải ngừng hoạt động.

Ông Khánh nhấn mạnh mô hình hoạt động của sàn giao dịch vàng quốc gia phải tập trung, do Ngân hàng Nhà nước quản lý và các tổ chức tín dụng, DN đủ điều kiện được cấp phép là thành viên. Các đơn vị thành viên sẽ mở tài khoản, phát hành chứng chỉ vàng cho khách hàng; cho phép giao dịch theo hình thức tài khoản điện tử…

Theo TS Nguyễn Trí Hiếu, điều quan trọng đối với việc hoạt động của sàn giao dịch vàng quốc gia là người mua trên sàn được cấp chứng chỉ. Chứng chỉ này cần có khả năng quy đổi ra vàng vật chất bất cứ lúc nào, không kèm theo điều kiện phức tạp, nhằm tạo niềm tin cho những người tham gia thị trường. 

THÁI PHƯƠNG

Theo Báo Người Lao Động (www.nld.com.vn)

Bài viết gốc: Xem tại đây