Theo ông Nguyễn Nam Hải, Chủ tịch Hiệp hội Cà phê Ca cao Việt Nam (VICOFA), trong niên vụ 2023/2024 (từ 1/10/2023 đến 30/9/2024), Việt Nam đã xuất khẩu khoảng 1,46 triệu tấn cà phê, giảm 12,1% so với niên vụ 2022/2023. Lượng xuất khẩu giảm nhưng kim ngạch lại tăng tới tới 33,1%, lên mức 5,43 tỷ USD. Đây là kim ngạch xuất khẩu trong một niên vụ cà phê cao nhất từ trước đến nay.
Đây cũng là lần đầu tiên xuất khẩu cà phê trong một niên vụ cà phê vượt mốc 5 tỷ USD. Giá xuất khẩu tăng cao là động lực chính để xuất khẩu cà phê Việt Nam vượt mốc nói trên. Số liệu của Tổng cục Hải quan cho thấy, riêng trong tháng 9 vừa rồi, giá xuất khẩu cà phê đạt bình quân 5.469 USD/tấn, là mức giá cao nhất trong lịch sử, tăng 5,8% so với tháng trước đó và tăng 68,7% so với tháng 9/2023.
Tính chung trong cả niên vụ 2023/2024, giá xuất khẩu cà phê đạt bình quân 3.673 USD/tấn, cao hơn gần 50% so với niên vụ 2022/2023. Với mức tăng như vậy, cà phê hiện là nông sản có giá tăng mạnh nhất trong số các mặt hàng nông sản xuất khẩu chủ lực của Việt Nam.
Về thị trường, Liên minh Châu Âu (EU) tiếp tục là khu vực thị trường xuất khẩu cà phê lớn nhất của Việt Nam trong niên vụ 2023/2024, với khối lượng đạt 563 nghìn tấn, trị giá 2 tỷ USD, giảm 8,6% về lượng nhưng tăng 41% về kim ngạch so với niên vụ trước, chiếm 38% về lượng và 37% về kim ngạch trong xuất khẩu cà phê của Việt Nam.
Đức, Italy và Tây Ban Nha là ba thị trường đơn lẻ lớn nhất của cà phê Việt Nam trong niên vụ vừa qua, với kim ngạch đạt lần lượt là 607 triệu USD, 417 triệu USD và 413 triệu USD, tăng lần lượt 37%, 30% và 75% so với niên vụ 2022/2023.
Một số thị trường lớn khác cũng tăng mạnh về kim ngạch trong niên vụ 2023/2024 dù giảm về lượng là Nhật Bản (tăng 38%) và Nga (tăng 20%).
Nguồn cung giảm trong niên vụ 2023/2024 không chỉ làm giá cà phê tăng cao mà còn ảnh hưởng tới lượng cà phê tồn kho chuyển sang đầu niên vụ 2024/2025. Thông tin từ một số thương nhân ngành cà phê cho hay, ngay từ tháng 5/2024, nguồn cung cà phê đã cạn. Do đó, lượng cà phê tồn kho để chuyển sang vụ mới 2024/2025 gần như bằng 0.
Giá cà phê niên vụ 2024/2025 được dự báo tiếp tục ở mức cao. Ảnh: Sơn Trang.
Đây là một trong những nguyên nhân chính khiến cho giá cà phê đầu niên vụ 2024/2025 (từ 1/10/2024 đến 30/9/2025) vẫn đang tiếp tục đứng ở mức cao. Từ đầu tháng 10 đến nay, giá cà phê tại khu vực Tây Nguyên luôn ở mức hơn 110 nghìn đồng/kg, cao gần gấp 2 lần giá cà phê đầu niên vụ 2023/2024.
Giá cà phê Việt Nam trong cả niên vụ 2024/2025 được dự báo sẽ tiếp tục duy trì ở mức cao do sản lượng giảm. Theo nhận định của Hiệp hội Cà phê Buôn Mê Thuột, sản lượng cà phê niên vụ 2024/2025 có thể giảm 15% so với niên vụ 2023/2024. Tháng 5, tháng 6 hằng năm là thời điểm quả cà phê ở Tây Nguyên phát triển nhanh chóng và cần đủ nước cho quá trình này. Nhưng tháng 5 và tháng 6 năm nay, các vùng trồng cà phê ở Tây Nguyên lại bị thiếu nước sẽ khiến cho hạt cà phê nhỏ lại, qua đó làm giảm sản lượng cà phê.
Bên cạnh đó, diện tích cà phê tiếp tục giảm xuống do nhiều nông dân chuyển sang trồng một số loại cây ăn trái như sầu riêng, bơ… cũng góp phần tiếp tục làm giảm sản lượng cà phê Việt Nam niên vụ 2024/2025. Nhiều khả năng sản lượng cà phê Việt Nam niên vụ 2024/2025 ở mức thấp nhất trong nhiều năm trở lại đây.
Trong khi đó, nhu cầu tiêu thụ cà phê ở Việt Nam cũng như trên thế giới đang tiếp tục tăng lên. Trong Báo cáo Thị trường cà phê toàn cầu, Mordor Intelligence nhận định, quy mô thị trường cà phê toàn cầu ước tính đạt 132,13 tỷ USD trong năm 2024 và dự kiến sẽ đạt 166,39 tỷ USD vào năm 2029, tăng trưởng với tốc độ CAGR (tốc độ tăng trưởng kép hằng năm) là 4,72% trong giai đoạn dự báo (2024 - 2029).
BÌNH LUẬN