Mở rộng đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc: Thêm cơ hội cho nhiều người được hưởng lương hưu

Luật Bảo hiểm xã hội (BHXH) năm 2024 có 11 chương, 141 điều với nhiều điểm mới. Cụ thể như: theo quy định tại Luật BHXH 2014 (còn hiệu lực đến hết ngày 30/6/2025), chủ hộ kinh doanh cá thể không thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc, nếu có nhu cầu thì tham gia BHXH tự nguyện. Tuy nhiên, từ ngày 1/7/2025, theo quy định tại khoản 1, Điều 2, Luật BHXH năm 2024 thì chủ hộ kinh doanh của hộ kinh doanh có đăng ký kinh doanh theo quy định của Chính phủ thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc.

Đối tượng thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc nữa là người quản lý doanh nghiệp, kiểm soát viên, người đại diện phần vốn nhà nước, người đại diện phần vốn của doanh nghiệp tại công ty và công ty mẹ theo quy định của Luật Doanh nghiệp; thành viên hội đồng quản trị, tổng giám đốc, giám đốc, thành viên ban kiểm soát hoặc kiểm soát viên và các chức danh quản lý khác được bầu của hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã theo quy định của Luật Hợp tác xã không hưởng tiền lương.

Cán bộ BHXH thị xã Buôn Hồ tuyên truyền Luật BHXH năm 2024 đến hộ kinh doanh trên địa bàn thị xã.

Trường hợp người lao động (NLĐ) làm việc không trọn thời gian, có tiền lương trong tháng bằng hoặc cao hơn tiền lương làm căn cứ đóng BHXH bắt buộc thấp nhất; NLĐ và người sử dụng lao động thỏa thuận bằng tên gọi khác nhưng có nội dung thể hiện về việc làm có trả công, tiền lương và sự quản lý, điều hành, giám sát của một bên cũng thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc.

Với người hoạt động không chuyên trách cấp xã thì mặc dù thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc theo Luật BHXH 2014 nhưng chỉ giới hạn ở chế độ hưu trí và tử tuất. Từ ngày 1/7/2025, nhóm này được mở rộng hưởng đầy đủ chế độ BHXH (thêm ốm đau, thai sản, tai nạn lao động). Tuy nhiên, theo Công văn 03/CV-BCĐ, ngày 15/4/2025 của Ban Chỉ đạo sắp xếp đơn vị hành chính các cấp và xây dựng mô hình tổ chức chính quyền địa phương hai cấp thì dự kiến sẽ kết thúc việc sử dụng người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã hiện nay kể từ ngày 1/8/2025. Khi đó chính quyền địa phương sẽ xem xét, sắp xếp, bố trí người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ tham gia công tác tại thôn, tổ dân phố và thực hiện chế độ, chính sách đối với các trường hợp không bố trí công tác theo quy định.

Đáng chú ý, luật quy định Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ quyết định việc tham gia BHXH bắt buộc đối với đối tượng khác mà có việc làm, thu nhập ổn định, thường xuyên trên cơ sở đề xuất của Chính phủ phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế, xã hội từng thời kỳ. Đối tượng này có thể là tài xế xe công nghệ, người làm việc trong các mô hình kinh tế mới…

Cán bộ Bảo hiểm xã hội tỉnh tuyên truyền lưu động, vận động người dân tham gia BHXH, BHYT trên địa bàn TP. Buôn Ma Thuột

Ngoài ra, Luật BHXH năm 2024 quy định tiền lương làm căn cứ đóng BHXH gồm lương, phụ cấp lương và các khoản bổ sung khác. Trong đó, các khoản bổ sung khác được hiểu là những khoản được thỏa thuận trong hợp đồng lao động và trả thường xuyên, ổn định trong mỗi kỳ trả lương.

Cụ thể, tiền lương làm căn cứ đóng BHXH bắt buộc không bao gồm các chế độ và phúc lợi khác như tiền thưởng sáng kiến; tiền ăn giữa ca; các khoản hỗ trợ xăng xe, điện thoại, đi lại, tiền nhà ở, tiền giữ trẻ, nuôi con nhỏ. Các khoản hỗ trợ khi NLĐ có thân nhân bị chết, NLĐ có người thân kết hôn, sinh nhật của NLĐ, trợ cấp cho NLĐ gặp hoàn cảnh khó khăn khi bị tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp và các khoản hỗ trợ, trợ cấp khác ghi thành mục riêng trong hợp đồng lao động theo quy định của pháp luật lao động cũng không phải đóng BHXH.

Về mức đóng, Luật BHXH năm 2024 quy định tổng tỷ lệ đóng vào quỹ BHXH 2025 là 32%, bằng với tỷ lệ của quy định hiện hành. NLĐ đóng vào quỹ 10,5% tiền lương tháng làm căn cứ đóng BHXH, trong đó có 8% vào quỹ hưu trí tử tuất, 1% vào quỹ bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) và 1,5% cho quỹ bảo hiểm y tế (BHYT). Người sử dụng lao động đóng vào quỹ BHXH là 21,5% tiền lương tháng, trong đó có 14% cho chế độ hưu trí, 3% cho chế độ ốm đau, thai sản, 0,5% chế độ tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, BHYT 3% và BHTN 1%.

Có thể nói, tham gia BHXH là giải pháp tốt, đặc biệt đối với đối tượng có thu nhập thấp, kinh doanh nhỏ lẻ, bấp bênh. Với việc mở rộng đối tượng tham gia BHXH bắt buộc, dự kiến có thêm hàng triệu người tham gia có cơ hội được hưởng lương hưu hằng tháng và các chế độ khác theo quy định.

Thúy Hồng

Nguồn: “Báo Đắk Lắk Điện tử”

Bài viết gốc: Xem tại đây