Theo thống kê của WHO, tại Việt Nam ung thư gan đứng đầu trong nhóm ung thư gây tử vong. Phần lớn nguyên nhân dẫn đến ung thư gan là do viêm gan, trong đó 80% viêm gan B, còn lại là do viêm gan C, xơ gan do rượu và một số bệnh khác. Thực tế ghi nhận ung thư gan nếu được phát hiện và điều trị sớm, tiên lượng sống từ 5 năm trở lên đạt trên 70%.
Vì sao ung thư thường bị cả gia đình?
Thầy T., 43 tuổi, là giáo viên tại tỉnh Đồng Nai. Gia đình có 3 anh em. Cậu em út đã qua đời vì ung thư gan cách đây 3 năm. Anh cả đang chiến đấu với bệnh viêm gan siêu vi B. Bản thân thầy T. cũng phát hiện nhiễm viêm gan B cách đây 10 năm. Thầy cho rằng mình và anh trai bị lây viêm gan siêu vi B từ mẹ.
"Gần đây tôi hay bị sốt cao nên đến bệnh viện khám. Xem bệnh sử gia đình, bác sĩ chỉ định siêu âm và một số xét nghiệm thì phát hiện tôi bị ung thư gan kích thước khối u 4,5 cm", thầy giáo kể.
BS. Trần Công Duy Long, Phó trưởng khoa Ngoại Gan - Mật - Tụy, Bệnh viện Đại học Y dược TP. HCM là người trực tiếp điều trị ca này cho biết: Đây là một ca điển hình nhiều bệnh nhân trong cùng một gia đình bị ung thư gan thường thấy ở Việt Nam, mà 80% nguyên nhân liên quan đến nhiễm viêm gan siêu vi B. Từng có 5 người trong một nhà bị bệnh này và lần lượt qua đời ở tuổi 30 - 40. Trường hợp thầy giáo T. do khối u đã to nên được chỉ định phẫu thuật cắt u với tiên lượng khả quan.
Tin vui cho các bệnh nhân ung thư gan là hiện nay các bác sĩ Việt Nam đã điều trị được ung thư gan bằng phẫu thuật nội soi mang lại nhiều lợi ích hơn so với mổ hở truyền thống. Thay vì phải chịu một đường mổ dài dưới xương sườn, bệnh nhân chỉ phải chịu vài vết mổ nhỏ từ 4 mm - 1 cm. Phương pháp này giúp bệnh nhân ít đau, giảm biến chứng, thời gian phục hồi nhanh. Gan là một nội tạng đặc biệt có khả năng tự phục hồi nên sau thời gian cắt bỏ khối u, các tế bào gan mới sẽ được sinh ra bù lại những tế bào đã mất.
BS. Long cho biết, mỗi năm, Bệnh viện Đại học Y dược TP. HCM điều trị thành công gần 500 ca nội soi cắt u gan.
Các phương pháp điều trị ung thư gan
Hầu hết ung thư đều khó nhận biết sớm, ung thư gan cũng vậy. Khi bệnh nhân cảm thấy đau tức hoặc vàng da thì khối u gan đã lớn và xơ nặng. Biện pháp tầm soát hiệu quả nhất là dựa vào siêu âm, CT Scan hoặc chụp MRI.
Bác sĩ Nguyễn Quang Thái Dương, Phó khoa Chẩn đoán hình ảnh Bệnh viện Đại học Y dược nhấn mạnh: Việc tầm soát phát hiện ung thư gan ở giai đoạn sớm rất quan trọng, khi đó khối u kích thước nhỏ, có thể điều trị triệt để bằng các phương pháp ít xâm lấn mang lại hiệu quả cao, bệnh nhân có thể xuất viện ngay trong ngày, chi phí thấp, ít biến chứng.
Hiện nay, tùy thể trạng và mức độ bệnh mà có nhiều phương pháp điều trị ung thư gan: Ghép gan, phẫu thuật cắt khối u và đốt u… mang lại hiệu quả triệt để. Ngoài ra còn có phương pháp TACE là cắt mạch máu nuôi dưỡng khối u, bơm thuốc diệt ung thư nhằm ngăn cản sự phát triển của u. Tùy giai đoạn bệnh, phương pháp này cho tỷ lệ 50% sống sau 2 năm.
PGS.TS. Bùi Hữu Hoàng, Trưởng khoa Tiêu hóa Bệnh viện Đại học Y dược TP.HCM cho biết, ung thư gan ở Việt Nam tăng nhanh, tỷ lệ tử vong cao là do việc chủng ngừa viêm gan B chưa đầy đủ và người dân chưa có ý thức tầm soát ung thư gan định kỳ.
Mỗi năm, riêng tại Bệnh viện Đại học Y dược TP.HCM tiếp nhận và điều trị khoảng 1.000 trường hợp ung thư gan. 80% có nguyên nhân liên quan đến viêm gan siêu vi B, còn lại là viêm gan C, xơ gan do rượu, nấm mốc và các bệnh lý khác.
Biện pháp hiệu quả nhất trong phòng ngừa viêm gan B là tiêm vắc-xin. Viêm gan B chưa có thuốc điều trị nhưng đã có vắc-xin ngừa mang lại hiệu quả bảo vệ trên 90%, đặc biệt nếu tiêm cho trẻ em ở giai đoạn sớm sẽ cho hiệu quả cao hơn. Hiện nay, viêm gan siêu vi C chưa có vắc-xin nhưng đã có thuốc điều trị rất hiệu quả.
Để phòng bệnh ung thư gan, BS Trần Công Duy Long khuyên các phụ huynh chú ý tiêm vắc-xin ngừa viêm gan cho 100% trẻ mới sinh. Tầm soát viêm gan trong khám sức khỏe định kỳ. Hiện nay, chi phí xét nghiệm viêm gan không cao, chỉ từ 100-150.000 đồng. Đối với những người đã bị viêm gan B, C mạn tính cần tiến hành tầm soát ung thư gan 6 tháng một lần, nếu có xơ gan thì tiến hành mỗi 3 tháng.
Hai loại viêm gan nguy hiểm nhất dễ dẫn đến ung thư gan là siêu vi B và C lây truyền qua 3 đường: Máu, quan hệ tình dục và mẹ truyền sang con. Do vậy BS. Long khuyên mọi người nên đề cao cảnh giác, tránh tiếp xúc với máu của bệnh nhân viêm gan. Cụ thể, cần có những biện pháp y tế an toàn để hạn chế lây bệnh qua đường máu, không sử dụng chung những dụng cụ có thể gây trầy xước dính máu như bàn chải đánh răng, kim tiêm, kìm bấm móng tay, thực hiện tình dục an toàn.
LÂM THỤY
BÌNH LUẬN