Nguy hiểm bệnh gút

 Đặc biệt thời điểm này, khi thời tiết thay đổi, các cơn gout cấp dễ xảy ra và diễn biến liên tục hơn.

Gút khiến người bệnh hết sức đau đớn.

Bệnh gút nguy hiểm thế nào?

Theo các chuyên gia y tế, gút là một trong những bệnh về xương khớp phổ biến, chiếm khoảng 1/3 số người bệnh đến khám các vấn đề về xương khớp. Bệnh này trước đây ít được biết đến và thường được xem là bệnh của đàn ông trên 50 tuổi, song hiện nay ngày càng gặp nhiều gặp ở người trẻ. Thậm chí có người tuổi 30 đã mắc gút. Thống kê cho thấy, các đối tượng có nguy cơ mắc bệnh gút cao là nam, nữ tuổi từ 40-60, phụ nữ sau mãn kinh. Người béo phì có nguy cơ bị gút cao gấp 5 lần người bình thường, 75% bệnh nhân gút mạn lạm dụng bia rượu, ăn nhiều thịt. Bệnh cũng có yếu tố di truyền: 1/3 bệnh nhân có người thân bị gút. Ngoài ra còn gặp ở những người mắc bệnh thận (thận đa nang, suy thận mạn), bệnh máu (thiếu máu huyết tán, bệnh bạch cầu thể tuỷ mạn tính), nhiễm độc chì…

Theo định nghĩa mới của Hiệp hội chống các bệnh thấp khớp châu Âu, gút là bệnh lắng đọng vi tinh thể muối urat natri trong cơ thể. Từ định nghĩa trên, nếu tìm được những lắng đọng vi tinh thể urat natri (tophi) trong cơ thể thì người đó có thể đã bị bệnh gút. Siêu âm khớp, thận đối chiếu với X Quang giúp phát hiện sớm những mảng muối urat bám vào khớp, sỏi urat ở thận, cục tophi ở dưới da trên cả những người tăng acid uric máu chưa triệu chứng.

Tinh thể muối urat lắng đọng ở đâu cũng đều có thể gây viêm và gây tổn thương ở đó như tim, thận, khớp, vành tai, dưới da,… trong đó khớp là nơi nhạy cảm với các phản ứng viêm nên dễ gây đau. Tinh thể muối urat lắng đọng là thủ phạm gây nhiều biến chứng nguy hiểm như phá hủy xương khớp, bệnh tim mạch, suy thận mạn tính…

Tinh thể muối urat lắng đọng trong cơ thể là hệ quả của tăng acid uric máu, nhưng không phải ai tăng acid uric máu cũng bị lắng đọng thành tinh thể muối urat gây bệnh gút. Thường những trường hợp tăng acid uric máu nếu kèm theo những rối loạn khác sẽ dễ dẫn đến các điều kiện kết tủa tinh thể muối urat như: nồng độ acid uric máu, nồng độ natri, độ pH, nhiệt độ, các protein tạo lõi... Lâu nay, việc điều trị gút chỉ tập trung kiểm soát nồng độ acid uric máu để hạn chế kết tủa thêm tinh thể muối urat mà chưa tìm cách thúc đẩy việc làm tan tinh thể muối urat đã lắng đọng, do đó kết quả điều trị còn hạn chế.

Bác sĩ Cao Thanh Ngọc- Trưởng Đơn vị Nội cơ xương khớp, BV Đại học Y Dược TP HCM, cho biết gút là một trong những bệnh về xương khớp phổ biến, chiếm khoảng 1/3 số người bệnh đến khám các vấn đề về xương khớp. Trung bình cứ bốn người bệnh đến phòng khám Nội cơ xương khớp được chẩn đoán mắc gút, thì có một đến hai người trong độ tuổi 30-40. Nhóm bệnh nhân trẻ tuổi đang có xu hướng tăng.

Tuy nhiên, đặc điểm chung của hầu hết người trẻ mắc gút thường xem nhẹ tình trạng bệnh, cho rằng không nguy hiểm bằng các bệnh đái tháo đường, tim mạch, tăng huyết áp… nên không tuân thủ chỉ định điều trị của bác sĩ. Điểm đáng nói là những cơn gout cấp khi mới xảy ra thường rất đột ngột, kéo dài từ vài ngày đến 1 tuần hiến nhiều người tưởng rằng đã khỏi bệnh bỗng nảy sinh tâm lý chủ quan, lơ là. Nhiều bệnh nhân chỉ dùng thuốc khi sưng đau khớp, sau đó triệu chứng cải thiện thì tự ý bỏ thuốc dẫn đến hậu quả nghiêm trọng, thậm chí nguy hiểm đến tính mạng.

Những biến chứng khó lường

Theo BS Nguyễn Thị Nguyệt Nga- Viện Gout TP HCM, một số biến chứng bệnh gút thường gặp là: Tổn thương xương khớp. Khi những tinh thể muối axit uric đọng lại ở các đầu khớp sẽ kết tủa thành các u cục mềm gọi là hạt tophy. Hạt này là thủ phạm gây viêm hoạt dịch, khiến sụn bị tổn thương rồi dần dần mất hẳn chức năng. Nhiều trường hợp người bệnh gút không được điều trị kịp thời sẽ bị nhiễm trùng khớp phải đốt khớp, cắt cụt chi. Đặc biệt nếu người cao tuổi bị thoái hóa khớp lại mắc bệnh gout thì quá trình này diễn ra càng nhanh chóng hơn.

Theo BS Nguyễn Trần Trung, triệu chứng để phát hiện bệnh gút sớm là bệnh nhân bị đau ở vị trí khớp bàn chân, ngón cái, cổ chân, gối... Khi bệnh chuyển lên tay, diễn biến đã nặng. Vị trí đau ở một khớp không có tính chất đối xứng. Cơn đau sẽ tăng dần và diễn ra tối đa trong 24h tiếng. Bệnh nhân sẽ cảm thấy đau ngay cả không di chuyển hoặc vô tình chạm phải. Cơn gút cấp đầu tiên sẽ tự khỏi, sau đó người bệnh phải điều trị khi bệnh nặng dần. Bệnh nhân sẽ đau nhiều vào ban đêm hơn ban ngày, sáng sớm ngủ dậy thấy khớp sưng to.

Theo các chuyên gia y tế, có khoảng 15% bệnh nhân bị gút xảy ra tổn thương thận, 2 bệnh lý về thận thường gặp là viêm thận và suy thận. Lý do là bởi khi bạn bị gút, thận sẽ cố gắng làm việc hết công suất để tống axit uric ra ngoài, tuy nhiên lúc này ống dẫn niệu sẽ bị lắng đọng rất nhiều muối urat. Quá trình này kéo dài gây ra sỏi thận, sỏi làm tắc nghẽn và nhiễm trùng đường tiểu gây suy thận. 

Bệnh tim mạch cũng được cho là biến chứng khá phổ biến do gút gây ra. Các nhà nghiên cứu đã chứng minh được các tinh thể muối urat chính là nguyên do của tình trạng viêm màng trong cơ tim, kéo theo đó là lòng mạch bị hư tổn làm cản trở quá trình lưu thông máu dẫn đến nhồi máu cơ tim và nhiều tai biến khác nữa.

Tuy nhiên, BS Nguyễn Thị Nguyệt Nga cho biết, nếu phát hiện bệnh sớm, lượng tinh thể muối urat lắng đọng còn ít thì việc điều trị tan urat sẽ dễ dàng hơn những người đã bị gout mãn tính. Nếu điều trị phục hồi các rối loạn chuyển hóa, đồng thời làm sạch tinh thể muối urat thì cũng có thể được coi là hết bệnh gút. Tuy nhiên dù có được điều trị hết gút, bệnh nhân vẫn cần duy trì chế độ sinh hoạt ăn uống hợp lý để chống tái mắc bệnh.

Gút là bệnh mạn tính, vì vậy người bệnh cần phải dùng thuốc thường xuyên và suốt đời. Nếu không được điều trị phù hợp dễ dẫn đến biến dạng xương khớp, giảm chức năng vận động, thậm chí tàn phế. Khi những hạt tophi vỡ, nguy cơ bị vi khuẩn xâm nhập rất cao và gây ra viêm khớp nhiễm khuẩn, nhiễm khuẩn huyết. Gút còn gây sỏi thận, suy thận và ảnh hưởng đến toàn bộ cơ quan khác trong cơ thể.

Phương Linh