Giảm thiểu tác động đến môi trường

Vấn đề đặt ra trong quá trình thiết kế, thi công, đi vào hoạt động là cần áp dụng các giải pháp đồng bộ để giảm thiểu tác động tiêu cực của công trình thủy điện đối với môi trường. Tại công trình thủy điện Sê-rê-pôk 4A đã tính toán kỹ việc này...

Thi công tuyến kênh dẫn dòng.

Thủy điện Sê-rê-pôk 4A được khởi công xây dựng tháng 10-2010, với công suất 64MW, tổng kinh phí gần 2000 tỷ đồng do Công ty Cổ phần Thủy điện Buôn Đôn làm chủ đầu tư. Các hạng mục của công trình xây dựng trải dài trên địa bàn các xã Ea Wer, Ea Huar và Krông Na, huyện Buôn Đôn (Đắc Lắc). Thủy điện Sê-rê-pôk 4A được nhận định là công trình có hiệu quả kinh tế, bởi không phải xây dựng hồ thủy điện và chi phí đền bù thấp; các hạng mục công trình phần lớn đi qua vùng đất sản xuất nông nghiệp, đất hoang hóa, ít tác động tới khu dân cư. Cụ thể, trong tổng vốn đầu tư gần 2000 tỷ đồng, khoản chi cho đền bù, giải phóng mặt bằng vào khoảng 60 tỷ đồng và toàn bộ mặt bằng công trình chỉ phải di dời 10 hộ dân. Nói về hiệu quả kinh tế của Thủy điện Sê-rê-pôk 4A, ông Phan Quang Vũ, Phó phòng Kế hoạch Công ty Cổ phần Thủy điện Buôn Đôn cho biết: Trong tổng nguồn vốn đầu tư, thì vốn tự có của 5 cổ đông chính Công ty Cổ phần Thủy điện Buôn Đôn là 20%, còn lại 80% vay của Nhật Bản với lãi suất khá ưu đãi. Theo tính toán, mỗi năm Thủy điện Sê-rê-pôk 4A sản xuất được 308 triệu kWh, đạt tổng doanh thu 300 tỷ đồng. Công ty sẽ dành 200 tỷ đồng để hoàn vốn đầu tư, dự kiến sau 10 năm vận hành, công trình sẽ hoàn đủ vốn. Đồng thời, mỗi năm công trình này sẽ đóng góp hơn 35 tỷ đồng cho ngân sách Nhà nước.

Tìm hiểu về những tác động đến môi trường sinh thái của Thủy điện Sê-rê-pôk 4A chúng tôi nhận thấy, trước hết, công trình này lấy nước trực tiếp từ kênh xả của Thủy điện Sê-rê-pôk 4, ở vị trí thuộc xã Ea Wer đưa vào tuyến kênh dẫn dòng tới nhà máy với tổng chiều dài 14km, sau đó xả lại nước ra sông Sê-rê-pôk ở vị trí thuộc xã Krông Na. Như vậy, đoạn sông Sê-rê-pôk từ vị trí Thủy điện Sê-rê-pôk 4A lấy nước đến vị trí thủy điện này xả nước có chiều dài 23km, dòng chảy sẽ bị ảnh hưởng. Tuy nhiên, để bảo đảm điều kiện cho sản xuất 1.620ha cây trồng các loại và không gây ảnh hưởng tới đời sống của 500 hộ dân dọc bên bờ sông dài 23km; đồng thời giảm thiểu tác động đến việc khai thác du lịch trên đoạn sông này, chủ đầu tư đã cam kết xả thường xuyên với lưu lượng 8,23m3/giây ở đầu tuyến kênh Nhà máy Thủy điện Sê-rê-pôk 4A. Bên cạnh đó, tuyến kênh dẫn dòng dài 14km cũng không gây ảnh hưởng đến dòng chảy của các suối Ea Ndri, Ea Năng 1, Ea Năng 2, Ea Tul, Ea Wer và Ea Huar, nên duy trì bình thường việc sinh thủy cho đoạn sông Sê-rê-pôk. Báo cáo đánh giá tác động môi trường thể hiện như sau: “Thủy điện Sê-rê-pôk 4A không làm thay đổi chế độ dòng chảy sông Sê-rê-pôk so với trước khi có công trình. Đồng thời ít ảnh hưởng tới cảnh quan du lịch sinh thái và không gây tác động tiêu cực tới Vườn quốc gia Yok Đôn”.

Hoàn thiện việc lắp đặt 2 tổ máy.

Cũng theo cam kết của chủ đầu tư, lượng nước lấy vào tuyến kênh ngoài bảo đảm vận hành máy, còn cung cấp nước tưới cho sản xuất và sinh hoạt của nhân dân các xã Ea Wer, Ea Huar và Krông Na. Đồng thời chủ đầu tư sẽ trồng 100ha rừng, trong tổng diện tích 214ha mặt bằng, và đến tháng 4-2013 đã trồng được 10ha.

Thời điểm này, các hạng mục của công trình Thủy điện Sê-rê-pôk 4A vào giai đoạn thi công nước rút, nên toàn công trường huy động hơn 1000 cán bộ, kỹ sư và công nhân lao động cùng hàng trăm xe, máy, phương tiện kỹ thuật của 19 nhà thầu thi công xây dựng và lắp máy. Trong đó có những công ty thi công có uy tín thuộc Tổng công ty Xây dựng Trường Sơn (Bộ Quốc phòng). Với hơn 90% khối lượng công việc đã được thi công, chắc chắn Thủy điện Sê-rê-pôk 4A sẽ phát điện đúng kế hoạch, góp phần mang lại nhiều đổi thay cho vùng đất Buôn Đôn vốn nghèo khó.

Bài và ảnh: BÌNH ĐỊNH