Người nghệ nhân đam mê chế tác nhạc cụ dân tộc
04:09 | 13/06/2013
70 tuổi đời, 50 tuổi Đảng, già Ama Loan (buôn Akô Dhông, phường Tân Lợi, TP. Buôn Ma Thuột) là một trong những nghệ nhân chế tác nhạc cụ dân tộc ít ỏi còn lại ở Dak Lak.
Với già Ama Loan, không một loại nhạc cụ nào của người Êđê mà ông không làm được. Chỉ cần một số dụng cụ, vật liệu thô sơ như: quả bầu khô, ống nứa, tre có gai, sáp ong, một cái rìu nhỏ sắc… dưới bàn tay khéo léo tài hoa của Ama Loan, các nhạc cụ: đinh năm, đinh tăk, đinh tăk tà, đinh puoh, tù và, chuông gió… được hình thành và cho ra những âm thanh diệu kỳ, khiến người thưởng thức mê say.
Ama Loan chế tác nhạc cụ tại nhà. |
Ama Loan đã biết sử dụng và biết cách làm ra các loại nhạc cụ từ năm 13 tuổi, nên đến nay ông không thể nhớ mình đã chế tác được bao nhiêu nhạc cụ. Trong quá trình chế tác, Ama Loan chỉ dùng tay để đo vị trí khoan lỗ và khoảng cách dài, ngắn của ống nứa mà không cần đến thước. Ông cho biết, ống nứa phải lấy loại không quá già vì sẽ bị nặng tay, lấy non thì bị méo âm; quả bầu phải là giống bầu truyền thống do ông tự trồng để có độ to, độ già vừa đủ và được để khô tự nhiên. Vì đã quen tay, nên các nhạc cụ được ông làm rất nhanh. Mỗi ngày Ama Loan có thể chế tác được 1 chiếc đàn đinh năm, còn các loại nhạc cụ khác thì có thể làm được từ 2 cái trở lên; đặc biệt để làm đinh puoh (một loại nhạc cụ giống sáo tiêu) thì chỉ cần 5 phút ông có thể chế tác hoàn thành một chiếc có âm thanh chuẩn. Đối với tù và, việc chế tác có phần phức tạp hơn; bởi ngày nay không còn sừng trâu để làm nên ông lấy nguyên liệu là gỗ xoan, gỗ hương, gỗ tắc để chế tác. Những chiếc tù và được làm từ các loại gỗ này cũng có âm thanh không kém so với làm bằng sừng trâu. Các loại nhạc cụ của dân tộc do ông làm ra được nhiều người yêu thích đặt mua với giá từ 100.000 - 500.000 đồng, tùy theo từng loại. Hiện trong nhà ông có đủ các loại nhạc cụ của người Êđê, vừa để giới thiệu cho du khách đến tham quan và cũng là để giữ gìn vốn quý mà cha ông để lại.
Giới thiệu về âm thanh từ những nhạc cụ của cha ông, già Ama Loan vui vẻ cho biết: Đinh năm có âm thanh trầm lắng nhưng vang xa nên thường thổi ở đám ma, ở ngoài không gian rộng lớn như ở trên rẫy, rừng… chứ ít khi thổi ở trong nhà. Đinh tắk, đinh tặc tà thì thường thổi vào buổi sáng sớm để đánh thức bà con trong buôn dậy đi làm vì tiếng của nó rất rộn ràng thôi thúc. Đinh puoh là loại nhạc cụ Ama Loan yêu thích nhất vì mỗi lần thổi nó ông như được tâm sự với chính mình, âm thanh trầm lắng của đinh puoh như lời tự sự vỗ về trái tim…
Chế tác, sử dụng thành thạo các loại nhạc cụ dân tộc và được phong tặng danh hiệu Nghệ nhân chế tác nhạc cụ dân tộc cách đây hơn 10 năm, nhưng Ama Loan rất buồn khi ông có 7 người con thì chẳng ai biết chế tác một loại nhạc cụ nào. Duy nhất chỉ có người con trai thứ 2 là biết thổi đinh năm nhưng theo lời Ama Loan thì “cũng chỉ thổi cho vui, chứ không thổi bằng niềm đam mê như mình; bởi nó còn khó khăn lắm, phải đi làm thuê để lo cho cuộc sống…”. Không chỉ sử dụng và làm ra các sản phẩm nhạc cụ dân tộc Ama Loan còn có khả năng thẩm âm rất chuẩn. Vì điều này mà Bảo tàng Dak Lak thường xuyên mời ông đến để chỉnh lại âm thanh cho dàn cồng chiêng và các nhạc cụ bị hư hỏng. Bên cạnh đó ông cũng luôn sẵn lòng giải đáp những thắc mắc của mọi người về các nhạc cụ dân gian, hướng dẫn cách chế tác nhạc cụ, cách chơi... Và mong muốn của người nghệ nhân già này là có thể truyền dạy cách thức chế tác nhạc cụ của dân tộc mình cho thế hệ trẻ để vốn quý văn hóa của cha ông có thể được lưu giữ, kế thừa…
Theo Báo Đăk Lăk điện tử
CÁC TIN KHÁC
- Nỗi niềm với Linh Nga - Ban Mê (24/06/2013)
- Văn hóa Ialy (23/06/2013)
- Hoàng Minh Hà đăng quang Project Runway (18/06/2013)
- Sao Mai 2013 chính thức khởi động (15/06/2013)
- Bộ phim Ký sự Việt Nam 54 dân tộc - “Bảo tàng” lưu giữ văn hóa Việt (13/06/2013)
- Phát sóng ký sự - truyền hình thực tế Việt Nam 54 dân tộc (12/06/2013)
- Mai một nhà mồ (06/06/2013)
- Có một “bảo tàng” chưa được đánh thức (!) (05/06/2013)
- Nét đẹp truyền thống của phụ nữ dân tộc Dao trong đời sống hiện đại (05/06/2013)
- Thêu tranh chữ thập: Thú vui đậm chất nghệ thuật của phụ nữ hiện đại (25/05/2013)
- Bảo tồn văn hóa bằng ngân hàng dữ liệu (22/05/2013)
Khách sạn Thống Nhất Tp.Buôn Ma Thuột – Điểm hẹn Tây Nguyên
Buôn Ma Thuột được mệnh danh là Thủ phủ Tây nguyên, nơi văn hóa các dân tộc giao thoa và thể hiện nét riêng mà Đắk Lắk được hưởng.
- 108 - Nơi lý tưởng để bạn dừng chân tại Buôn Ma Thuột
- Khu du lịch sinh thái Ngọc Phụng – Điểm đến lý tưởng dành cho bạn
- Công ty TNHH Khách sạn và Du lịch Bạch Mã
- Khách sạn Sài Gòn – Ban Mê
Sầu riêng và những bước đi trên con đường chính ngạch
Sầu riêng Việt Nam xuất sang Trung Quốc theo con đường chính ngạch là cơ hội lớn để ngành hàng này phát triển.
- Đắk Lắk: Lễ hội nâng tầm sầu riêng Krông Pắc
- Nhiều hoạt động sôi nổi tại Lễ hội Sầu riêng huyện Krông Pắc lần thứ nhất
- Sẽ biểu diễn bay khinh khí cầu tại Lễ hội Sầu riêng Krông Pắc lần thứ I năm 2022
- Huyện Krông Pắc: Ra mắt mô hình trồng dổi lấy hạt tại xã Ea Yiêng
- Lịch tạm ngừng cung cấp điện trên địa bàn Tỉnh Đắk Lắk, trong thời gian từ ngày 27/05 đến ngày 02/06/2024
- Hệ thống TT Tiếng Anh IELTS BMT tuyển dụng nhận sự chi nhánh tại thành phố Buôn Ma Thuột & thành phố Gia Nghĩa
- Nỗ lực hoàn thành các công trình, dự án chào mừng 120 năm Ngày thành lập tỉnh
- Tín hiệu vui trong thu hút đầu tư
- Đắk Lắk: Phát hiện đối tượng chuyên chế tạo, mua bán súng qua mạng xã hội
- Tỉnh Đắk Lắk kiến nghị hướng dẫn sử dụng đất không thích hợp của dự án cao tốc
- Giải Bóng chuyền nữ quốc tế “Cúp VTV9 – Bình Điền” lần thứ XIV – 2024: Chờ đợi những màn so tài đỉnh cao
- Vòng đấu thứ 3, Giải hạng Nhì quốc gia 2024 chủ nhà Đắk Lắk gặp Kon Tum: “Rào cản” áp lực tâm lý
- Huyện Lắk chỉ đạo thành lập đoàn kiểm tra, đánh giá hiệu quả sử dụng công trình kênh dẫn và trạm bơm buôn Mã
- Đề xuất gia hạn tiền thuế, tiền thuê đất trong năm 2024
- Đàn organ yamaha giá rẻ
BÌNH LUẬN CỦA BẠN
BÌNH LUẬN