Tuyển sinh 2022: Tạo thuận lợi cho thí sinh

* Phóng viên: Những điều chỉnh trước mùa tuyển sinh ĐH năm nay được đông đảo thí sinh và cả phụ huynh quan tâm. Bà có thể cho biết những điểm mới trong mùa tuyển sinh năm nay?

- PGS-TS NGUYỄN THU THỦY: Thí sinh và phụ huynh có thể yên tâm vì công tác tuyển sinh năm 2022 giữ ổn định như năm 2021, chỉ điều chỉnh những nội dung mang tính kỹ thuật nhằm tạo điều kiện cho các em.

PGS-TS NGUYỄN THU THỦY

Thứ nhất, năm nay, việc đăng ký dự thi tốt nghiệp THPT và xét tuyển CĐ, ĐH phải thực hiện trên Cổng thông tin của Bộ GD-ĐT hoặc Cổng dịch vụ công quốc gia.

Thứ hai, thí sinh đăng ký xét tuyển ĐH đợt 1: Tất cả nguyện vọng (theo các ngành, các phương thức, cơ sở đào tạo) được đăng ký xét tuyển trực tuyến sau khi kết thúc kỳ thi tốt nghiệp THPT. Các nguyện vọng được xếp thứ tự từ 1 đến hết (nguyện vọng 1 là nguyện vọng ưu tiên cao nhất của thí sinh).

Thứ ba, tất cả nguyện vọng đăng ký xét tuyển của thí sinh vào các cơ sở đào tạo được lọc ảo chung trên hệ thống. Thí sinh sẽ trúng tuyển ở nguyện vọng cao nhất khi đáp ứng điều kiện của cơ sở đào tạo.

Thứ tư, đối với những ngành sử dụng đồng thời nhiều phương thức xét tuyển, nhiều tổ hợp môn thi, các trường phải giải trình được tính phù hợp của sự lựa chọn này, bảo đảm công bằng cho thí sinh. Nếu mỗi phương thức (hoặc mỗi tổ hợp môn thi) có chỉ tiêu riêng thì đề án tuyển sinh của các trường phải giải trình được căn cứ phù hợp cho việc phân chỉ tiêu cho từng phương thức (hoặc tổ hợp môn thi).

Thứ năm, kết quả học tập (lớp 10, lớp 11, lớp 12) được cập nhật lên cơ sở dữ liệu ngành. Dữ liệu này được kiểm tra, rà soát sau khi được đồng bộ sang hệ thống quản lý thi và xét tuyển.

Thứ sáu, các cơ sở giáo dục ĐH phân tích rủi ro trong quá trình tuyển sinh và có phương án giải quyết, phối hợp giải quyết giữa các cơ sở đào tạo trong quá trình tuyển sinh.

* Với những thay đổi này, năm nay thí sinh sẽ đăng ký xét tuyển ĐH sau kỳ thi tốt nghiệp THPT. Vậy thời điểm để thí sinh đăng ký xét tuyển ĐH là bao giờ?

- Kế hoạch tuyển sinh phụ thuộc vào thời điểm thi THPT. Bộ GD-ĐT đang tham vấn các bên liên quan để cố gắng công bố trong thời gian sớm nhất. Dự kiến thí sinh đăng ký thi tốt nghiệp THPT ở thời điểm bình thường như mọi năm. Nghĩa là thí sinh đăng ký trước khi thi trong một khoảng thời gian nhất định theo quy định của bộ. Tuy nhiên, khi các em đăng ký thi tốt nghiệp THPT thì chưa cần đăng ký xét tuyển ĐH ngay, khi nào thi tốt nghiệp THPT xong mới thực hiện bước này.

Thí sinh dự kỳ thi tốt nghiệp THPT tại TP HCM năm 2021 Ảnh HOÀNG TRIỀU

Những năm trước, thí sinh đăng ký chủ yếu trên phiếu trực tiếp, sau đó mới nhập dữ liệu vào hệ thống. Vì vậy, thí sinh phải đăng ký xét tuyển cùng lúc với đăng ký thi THPT để thuận tiện hơn. Tuy nhiên, hiện nay, cơ sở hạ tầng công nghệ thông tin ngày càng phát triển và hoàn thiện, thí sinh có thể đăng ký trực tuyến thuận tiện.

Thêm một điều nữa là như năm trước, sau khi biết điểm thi tốt nghiệp THPT, chúng ta vẫn phải mở cổng hệ thống để thí sinh điều chỉnh nguyện vọng xét tuyển. Vậy thì tại sao chúng ta không mở cổng tuyển sinh một lần trong một khoảng thời gian nhất định (khoảng 3 - 6 tuần) sau khi các em thi tốt nghiệp THPT? Chúng tôi đánh giá phương án này sẽ giảm bớt được một bước, thuận tiện cho thí sinh, cho hệ thống và tiết kiệm chi phí chung cho toàn xã hội.

* Năm nay, tất cả nguyện vọng đăng ký xét tuyển của thí sinh được lọc ảo chung trên hệ thống, thí sinh trúng tuyển ở nguyện vọng cao nhất khi đáp ứng điều kiện của cơ sở đào tạo. Như vậy thì quyền tự chủ của các trường có bị ảnh hưởng không?

- Tôi khẳng định việc này sẽ không ảnh hưởng gì đến quyền tự chủ của các trường cũng như quyền lợi của thí sinh. Thí sinh vẫn được đăng ký không giới hạn về số nguyện vọng và các em được trúng tuyển ở nguyện vọng cao nhất, ưu tiên nhất của mình (đã sắp xếp theo thứ tự) khi đáp ứng điều kiện của cơ sở đào tạo.

Các cơ sở giáo dục ĐH cũng vẫn bảo đảm quyền tự chủ trong tuyển sinh theo quy định, áp dụng các phương thức xét tuyển đa dạng với các đối tượng thí sinh đa dạng. Đồng thời, các trường cũng dự báo được chính xác số lượng trúng tuyển do số lượng thí sinh ảo giảm tối đa.

Chủ trương xây dựng và áp dụng một phần mềm lọc ảo chung của Bộ GD-ĐT đã nhận được sự đồng thuận của nhiều trường ĐH vì sẽ khắc phục được tình trạng thí sinh ảo. Đây vốn là vấn đề "đau đầu" với đa số các trường mỗi mùa tuyển sinh. Bởi nếu không tính toán được số lượng thí sinh ảo chính xác thì nhà trường sẽ có nguy cơ tuyển sinh thiếu hoặc thừa chỉ tiêu, đều có thể gây ra các hệ lụy không mong muốn.

Trên thực tế, mùa tuyển sinh năm ngoái vẫn tồn tại tình trạng thí sinh ảo không nhỏ. Một thí sinh đỗ vào nhiều trường ĐH khác nhau trong cùng đợt xét tuyển, gây ảnh hưởng tới cơ hội trúng tuyển của các thí sinh khác, gây khó khăn cho công tác dự báo tuyển sinh của cơ sở đào tạo... Nguyên nhân là do các trường sử dụng đồng thời nhiều phương thức, tổ hợp xét tuyển cho một ngành nhưng phân bổ chỉ tiêu chưa hợp lý hoặc tuyển sinh không đúng với số lượng chỉ tiêu đã công bố cho từng phương thức xét tuyển. Điều này dẫn đến sự thiếu công bằng đối với thí sinh và gây một số hệ quả không tốt trong dư luận xã hội.

Các trường áp dụng nhiều phương thức tuyển sinh khác nhau nhưng chưa có đủ biện pháp bảo đảm công bằng giữa các thí sinh. Có trường gọi thí sinh nhập học sớm mà không cập nhật dữ liệu lên hệ thống chung, dẫn tới số lượng thí sinh ảo gia tăng. Cũng có trường chưa thực sự tạo điều kiện cho thí sinh lựa chọn được ngành học theo đúng nguyện vọng ưu tiên và có năng lực nhất.